Z (1904)
Z (Q36) – francuski eksperymentalny okręt podwodny z początku XX wieku. Został zwodowany 28 marca 1904 roku w stoczni Arsenal de Rochefort i przyjęty w skład Marine nationale w roku 1905. Okręt został rozbrojony w 1909 roku i skreślony z listy floty 9 marca 1910 roku.
.png)
| |
| Klasa | |
|---|---|
| Historia | |
| Stocznia | |
| Wodowanie |
28 marca 1904 |
 Marine nationale
| |
| Wejście do służby |
1905 |
| Wycofanie ze służby |
9 marca 1910 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
41,3 m |
| Szerokość |
3 m |
| Zanurzenie |
2,8 m |
| Zanurzenie testowe |
30 m |
| Rodzaj kadłuba |
jednokadłubowy |
| Materiał kadłuba |
stal |
| Napęd | |
| silnik Diesla o mocy 190 KM silnik elektryczny o mocy 180 KM 1 śruba | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 500 Mm przy 5 w. |
| Wyrzutnie torpedowe |
2 x 450 mm |
| Załoga |
16 |
Projekt i dane taktyczno–techniczne edytuj
„Z” został zaprojektowany przez inż. Gabriela Maugasa, który zmodyfikował swój poprzedni projekt typu Farfadet[1][2]. W jednostce tej po raz pierwszy we francuskich okrętach podwodnych użyto do napędu na powierzchni silnika Diesla[1][2].
„Z” był małym okrętem podwodnym o konstrukcji jednokadłubowej. Długość całkowita wykonanej ze stali jednostki wynosiła 41,3 metra, szerokość 3 metry i zanurzenie 2,8 metra[1][2]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 202 tony, a w zanurzeniu 222 tony[1][2]. Okręt napędzany był na powierzchni przez silnik Diesla Sautter-Harlé o mocy 190 koni mechanicznych (KM)[1][2]. Napęd podwodny zapewniał silnik elektryczny Sautter-Harlé o mocy 180 KM[1]. Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 9 węzłów na powierzchni i 7 węzłów w zanurzeniu[1][2]. Zasięg wynosił 500 Mm przy prędkości 5 węzłów w położeniu nawodnym oraz 45 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[1][2]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 30 metrów[3], a czas zanurzenia 4 min 55 s[2].
Okręt wyposażony był w dwie wewnętrzne wyrzutnie torped kalibru 450 mm na dziobie jednostki[1][2]. Załoga okrętu składała się z 16 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2].
Budowa i przebieg służby edytuj
„Z” zbudowany został w Arsenale w Rochefort[1][2]. Okręt został zwodowany 28 marca 1904 roku[1][2] i wszedł do służby w roku 1905[3]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q36[2]. Koszt budowy okrętu wyniósł 779 300 franków (31 172 £)[2].
Okręt pełnił służbę na wodach Morza Śródziemnego do 1909 roku, kiedy został rozbrojony[3]. Skreślono go z listy floty 9 marca 1910 roku[1][2].
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: Z submarine (1905). NAVYPEDIA. [dostęp 2016-11-20]. (ang.).