Zaroślak żółtowąsy
Zaroślak żółtowąsy[3][4] (Atlapetes fulviceps) – gatunek małego ptaka z rodziny pasówek (Passerellidae). Zamieszkuje góry Boliwii i północno-zachodniej Argentyny. Jest uznawany za gatunek najmniejszej troski.
Atlapetes fulviceps[1] | |||
(d’Orbigny & Lafresnaye, 1837) | |||
Rycina zamieszczona w Voyage dans l'Amérique méridionale A. d’Orbigny’ego (tom 9, 1847) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
zaroślak żółtowąsy | ||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
Zasięg występowania | |||
Systematyka
edytujGatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali Alcide d’Orbigny i Frédéric de Lafresnaye, nadając mu nazwę Emberiza fulviceps. Opis ukazał się w 1837 roku w czasopiśmie „Magasin de zoologie”. Jako miejsce typowe autorzy wskazali Tacora (obecnie Totora) w departamencie Cochabamba w Boliwii[5][6]. Nie wyróżnia się podgatunków[7][8][9][10].
Etymologia
edytujMorfologia
edytujNieduży ptak ze średniej wielkości, grubym u nasady, czarnym dziobem. Szczęka i żuchwa są lekko zakrzywione. Tęczówki w kolorze średniego brązu. Nogi brązowawe. Górna część głowy, z policzkami, kark i boki szyi cynamonowe, kontrastuje z żółtą dolną częścią, podbródkiem, gardłem i podgardlem, na którym wyraźnie widoczny jest cynamonowy pasek wąsowy. Pomiędzy dziobem a okiem charakterystyczna żółta plamka. Górne części ciała zielone, skrzydła i ogon ciemniejsze z łupkowo-szarymi obrzeżami. Dolne części ciała oliwkowe, z żółtawym brzuchem. Brak dymorfizmu płciowego. Długość ciała z ogonem 17 cm; jeden zbadany osobnik ważył 28,2 g[7][9].
Zasięg występowania
edytujZaroślak żółtowąsy występuje w boliwijskich Andach od departamentu La Paz na południe do departamentu Tarija oraz w północno-zachodniej Argentynie w prowincjach Jujuy i Salta. Jest gatunkiem osiadłym[7][9]. Jego zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje 200 tys. km²[13].
Ekologia
edytujZaroślak żółtowąsy jest gatunkiem endemicznym. Jego głównym habitatem są obrzeża wilgotnych lasów Yungas, zalesione wąwozy, doliny strumieni, otwarte lasy z przewagą olszy, starsze lasy wtórne. Spotyka się go także na obrzeżach lasów Polylepis[a]. Zazwyczaj występuje na wysokościach od 1500 do 3600 m n.p.m.[7] Jest gatunkiem osiadłym, jednak stwierdzono okresowe migracje na niżej położone stanowiska w okresie zimowym, nawet do wysokości 400 m n.p.m.[7]
Jest gatunkiem wszystkożernym (zjada owady, nasiona i owoce). Żeruje bezpośrednio nad ziemią i w krzakach do wysokości 3 m. Żeruje pojedynczo lub w parach[7].
Rozmnażanie
edytujBrak informacji o rozmnażaniu, wiadomo tylko, że obserwowano jaja w styczniu w prowincji Jujuy w północnej Argentynie[7].
Status
edytujW Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN zaroślak żółtowąsy klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern)[2]. Liczebność populacji nie jest określona, zaś jej trend oceniany jest jako spadkowy z powodu zmniejszania się ich naturalnego habitatu[13]. Gatunek opisywany jest jako lokalnie dość pospolity[7].
Uwagi
edytuj- ↑ Lasy Polylepis są to formacje leśne, których górna granica występowania przewyższa 5000 m n.p.m., znacznie powyżej naturalnego poziomu występowania innych lasów. Składają się głównie z drzew rodzaju Polylepis, krzewów i traw. Drzewa Polylepis są sękate i mają zazwyczaj niewielką wysokość (chociaż pewne gatunki osiągają wysokość przekraczającą 10 m), szorstką i grubą wielowarstwową korę. Tworzą zarówno gęste skupiska, jak i niewielkie kępy drzew.
Przypisy
edytuj- ↑ Atlapetes fulviceps, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Atlapetes fulviceps, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 378, 1999.
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: PASSERELLIDAE Cabanis & Heine, 1850-51 – PASÓWKI – NEW WORLD SPARROWS AND ALLIES (Wersja: 2022-05-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-09-04].
- ↑ Denis Lepage: Fulvous-headed Brush-Finch Atlapetes fulviceps (d'Orbigny & Lafresnaye, 1837). Avibase. [dostęp 2022-09-04]. (ang.).
- ↑ A. d’Orbigny & F. de Lafresnaye , Synopsis Avium, in ejus per Americam meridionalem itinere, collectarum et ab ipso viatore necnon, „Magasin de zoologie”, 7 cl. 2, Paryż: Lequien fils, 1837, s. 77 (fr. • łac.).
- ↑ a b c d e f g h Alvaro Jaramillo: Fulvous-headed Brushfinch Atlapetes fulviceps, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-09-04]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World sparrows, bush tanagers. IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-09-04]. (ang.).
- ↑ a b c Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.). T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 592. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
- ↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-09-04] .
- ↑ Atlapetes, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-09-04] (ang.).
- ↑ fulviceps, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-09-03] (ang.).
- ↑ a b Fulvous-headed Brush-finch Atlapetes fulviceps, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-09-04]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].