Zasłonak różowotrzonowy
Zasłonak różowotrzonowy (Cortinarius erythrinus (Fr.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zasłonak różowotrzonowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Cortinarius erythrinus (Fr.) Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 312 (1838) [1836-1838] | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go Elias Fries w 1818 r. nadając mu nazwę Agaricus caesius d erythrinus. Ten sam autor w 1838 r. przeniósł go do rodzaju Cortinarius[1]. Niektóre synonimy[2]:
- Agaricus caesius d erythrinus Fr. 1818
- Cortinarius castaneus var. erythrinus (Fr.) Moënne-Locc. & Reumaux 1990
- Cortinarius erythrinus var. argyropus Fr. 1874
- Cortinarius petroselineus var. cedriphilus Chevassut & Rob. Henry 1982
- Cortinarius petroselineus var. conicopurpuratus Chevassut & Rob. Henry 1982
- Cortinarius petroselineus var. radicipes Chevassut & Rob. Henry 1982
- Gomphos erythrinus (Fr.) Kuntze 1891
Stanisław Domański w 1955 r. nadał mu polską nazwę zasłonak czerwonokasztanowaty, Andrzej Nespiak w 1981 r. zasłonak sporny. Władysław Wojewoda w 2003 r. uznał te nazwy za nieprawidłowe i zaproponował nazwę zasłonak różowotrzonowy[3].
Morfologia edytuj
Średnica 1–3 (4,5) cm, początkowo dzwonkowaty, potem płasko rozpostarty. Brzeg pofalowany z czerwonobrązowymi resztkami osłony. Bardzo słabo higrofaniczny. Powierzchnia w stanie wilgotnym nie jest lepka ani klejąca, jest naga, ciemno czerwonobrązowa, pokryta promieniście ułożonymi srebrzyście błyszczącymi włókienkami[4].
Przyrośnięte lub zbiegające ząbkiem, dość rzadkie, częściowo rozwidlone, w młodych owocnikach czerwonobrązowe, pomarańczowobrązowe, beżowe do szarobrązowych, w stanie dojrzałym cynamonowobrązowe. Ostrza tego samego koloru, częściowo też jaśniejsze, białawe[4].
Wysokość 3–5 (6) cm, grubość 0,3–0,9 (1,3) cm, walcowaty. Powierzchnia pokryta szaro-białymi włókienkami na brązowawym tle, przy podstawie różowawa. Ma delikatnie jedwabistą, wąską, różowawą strefę pierścieniową, od dołu łuskowato-włóknistą, pokrytą czerwono-brązowym proszkiem zarodników. Podstawa lekko bulwiasta, z wiekiem nieco wgłębiona. Eksykaty mieniące się srebrzyście z fioletowymi tonami[4].
W kapeluszu pod skórką do 3 mm grubości brudno brązowy, wewnątrz szarobrązowy do jasnobeżowego[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki rdzawobrązowe, łezkowate, dekstrynoidalne, bez dzióbka, 6,3–12 × 54,7–6,5 µm, Q = 1,3–1,6[4].
- Reakcje chemiczne
Pod wpływem NaOH skórka kapelusza natychmiast czernieje, grzybnia przy podstawie trzonu barwi się na ciemno, kora trzonu po kilku minutach[4].
Występowanie i siedlisko edytuj
Opisano występowanie tego gatunku w większości krajów Europy, oraz w USA, Kanadzie i Chinach[5]. W Polsce do 2003 r. podano 7 stanowisk[3].
Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach iglastych i mieszanych[3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-10-14].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-10-14].
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Rosastieliger Wasserkopf, Rosastieliger Gürtelfuß [online] [dostęp 2021-10-14].
- ↑ Mapa występowania Cortinarius erythrinus na świecie [online] [dostęp 2021-10-14].