Zbigniew Brzoza
Zbigniew Piotr Brzoza (ur. 1957 w Warszawie) – polski reżyser teatralny i telewizyjny, doktor habilitowany sztuk filmowych w zakresie reżyserii teatralnej[1]
| Data i miejsce urodzenia |
1957 |
|---|---|
| Zawód |
reżyser teatralny i telewizyjny |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujW 1984 obronił pracę magisterską na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. W 1990 ukończył reżyserię dramatu w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie – warsztat reżyserski „Kartoteka" Tadeusza Różewicza z udziałem Tadeusza Łomnickiego w Teatrze Studio w Warszawie. Stypendysta POL-KUL-u w 1986. W 1992 odbył staż u Petera Brooka. Stypendysta Reutersa w 1995. Stypendysta Departamentu Stanu USA w 2002.
W latach 1997–2007 dyrektor artystyczny warszawskiego Teatru Studio[2]. Za jego kadencji reżyserowali w nim między innymi Oskaras Koršunovas („Bam” Daniela Charmsa w 1998 i „Sanatorium pod Klepsydrą” Bruno Schulza w 2001), Krzysztof Warlikowski („Zachodnie wybrzeże” Bernarda-Marie Koltèsa w 1998), Piotr Cieplak („Taka ballada” i „Kubuś P.” w 1999 oraz „Muzyka ze słowami” w 2002), Magdalena Łazarkiewicz („Dowcip” Margaret Edson w 2002), Mariusz Grzegorzek („Na wsi” Martina Crimpa w 2003), Rimas Tuminas („Sługa dwóch panów” Carlo Goldoni’ego w 2006).
W latach 2008–2009 dyrektor artystyczny łódzkiego Teatru Nowego[2], do którego zaprosił takich reżyserów jak: Remigiusz Brzyk („Brygada szlifierza Karhana” Vaska Kani w 2008), Piotr Cieplak („Przed południem, przed zmierzchem” w 2009), Łukasz Kos („Król_Duch” Juliusza Słowackiego w 2009).
W latach 2012–2016 dyrektor artystyczny Festiwalu Łódź Czterech Kultur[3][4]. Pod jego dyrekcją bohaterem festiwalu stała się Łódź. Spektakle i koncerty odbywają się w przestrzeni publicznej – na podwórkach, placach i w miejskich ogrodach. Ważną rolę w programie imprezy odgrywają trwałe instalacje plastyczne, takie jak „Pasaż Róży" Joanny Rajkowskiej, który stał się nową ikoną Łodzi, spektakle plenerowe, oparte na historii podwórek, na których powstają oraz projekty artystyczno-społeczne adresowane do dzieci i młodzieży ze środowisk wykluczonych społecznie. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny.
Od listopada 2018 dyrektor Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie, w 2023 zakończył swoją kadencję
Zbigniew Brzoza jest twórcą ponad czterdziestu przedstawień prezentowanych na najważniejszych przeglądach i festiwalach w Polsce, a także w Rosji, Niemczech, Szwecji, Francji, Włoszech, na Węgrzech, Litwie oraz w Brazylii.
Laureat licznych nagród[2], m.in.: Złota Maska za najlepszą reżyserię dla spektaklu „Przemiana” (rok 1993), Grand Prix dla spektaklu „Zbrodnia z premedytacją" na 36. Kaliskich Spotkaniach Teatralnych (1996), Złota Maska za najlepszą reżyserię dla spektaklu „Zbrodnia z premedytacją” (1996), Złamany szlaban za reżyserię „Zbrodnia z premedytacją" na VIII Międzynarodowym Festiwalu Na granicy w Cieszynie (1997), Nagroda za reżyserię przedstawienia „Geza-dzieciak" w Teatrze Studio w Warszawie oraz medal im. Stanisława Bieniasza na VI Festiwalu Dramaturgii Współczesnej Rzeczywistość przedstawiona w Zabrzu (2006), Nagroda Teatralna Marszałka Województwa Pomorskiego za ideę i scenariusz spektaklu „Sprawa operacyjnego rozpoznania" w gdańskim Teatrze Wybrzeże (2012), Złota Maska za reżyserię przedstawienia „Z Różewicza dyplom" w PWSFTviT w Łodzi (2012), Nagroda im. Zygmunta Duczyńskiego dla Indywidualności Artystycznej Festiwalu Kontrapunkt i nagroda dziennikarzy za scenariusz przedstawienia „Obwód głowy” z poznańskiego Teatru Nowego (2015) oraz nagrody na festiwalu Rzeczywistość Przedstawiona w Zabrzu (2015) i Nagrody im. Krzysztofa Zaleskiego oraz Za Oryginalny Tekst Dramatyczny na festiwalu Dwa Teatry - Sopot 2016, również za spektakl "Obwód głowy”.
Większość jego przedstawień opartych jest na dramaturgii współczesnej poświęconej problematyce społecznej[2]. Niektóre przykłady to: „Geza Dzieciak” Jánosa Háy'a, „Marylin Mongoł” Nikołaja Kolady, „Pan Paweł” Tankreda Dorsta, „Edmond” Davida Mameta, „Trawestacje” Toma Stopparda, „Miłość na Madagaskarze” czy „Pasja” według „Szatana i dziewczyny” Petera Turrini’ego. Także dramaty klasyczne w jego reżyserii zyskują zazwyczaj współczesny i społeczny wymiar, czego przykładem mogą być m.in. „Antygona” Sofoklesa czy „Burza” i „Komedia omyłek” Williama Shakespeare’a.
Zrealizował również siedem przedstawień w Teatrze Telewizji[5], m.in. „Portugalię” Zoltana Egressy’ego, „Więź” Rony Munro czy „Zbrodnię z premedytacją” Witolda Gombrowicza.
W 2014 otrzymał stopień naukowy doktora habilitowanego sztuk filmowych w zakresie reżyserii teatralnej[1]. Pracował jako adiunkt w Wyższej Szkole Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi na wydziale reżyserii, wcześniej także na wydziale aktorskim[6]. Powstałe pod jego opieką przedstawienia dyplomowe dwukrotnie zostały wyróżnione Grand Prix Festiwalu Szkół Teatralnych
Zbigniew Brzoza jest autorem ponad 20 godzin audiobooków do Muzeum Chopina w Warszawie i Żelazowej Woli.
Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Dr hab. Zbigniew Piotr Brzoza w bazie „Ludzie nauki” portalu NAUKA POLSKA (dostęp 23.04.2025)
- ↑ a b c d Zbigniew Brzoza, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2016-04-11].
- ↑ Łódź. Zbigniew Brzoza dyrektorem festiwalu Łódź Czterech Kultur. [w:] Encyklopedia teatru polskiego [on-line]. Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 5 października 2012. [dostęp 2020-10-09].
- ↑ Łukasz Kaczyński: Zbigniew Brzoza: Jestem dumny, że trudniej będzie łodzianom wcisnąć tandetę i szmirę. [w:] Dziennik Łódzki [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 19 czerwca 2016. [dostęp 2020-10-09]. Cytat: „(…) mówi Zbigniew Brzoza, reżyser teatralny, przez cztery lata dyrektor Festiwalu Łódź Czterech Kultur. Dziś żegna się z nim (…)”
- ↑ l, Dyrektor teatru w Olsztynie oskarżony o utrudnianie działalności związkowej [online], portalsamorzadowy.pl, 10 sierpnia 2021 [dostęp 2016-04-11].
- ↑ Wykładowcy Reżyseria filmowa i telewizyjna | Szkoła Filmowa w Łodzi [online], www.filmschool.lodz.pl [dostęp 2016-04-11].
Linki zewnętrzne
edytuj- Zbigniew Brzoza, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2021-04-10].
- Zbigniew Brzoza w bazie filmpolski.pl