Zbigniew Brzoza

polski reżyser

Zbigniew Piotr Brzoza (ur. 1957 w Warszawie) – polski reżyser teatralny i telewizyjny, doktor habilitowany sztuk filmowych w zakresie reżyserii teatralnej[1]

Zbigniew Brzoza
Data i miejsce urodzenia

1957
Warszawa

Zawód

reżyser teatralny i telewizyjny

Odznaczenia
Krzyż Wolności i Solidarności

Życiorys

edytuj

W 1984 obronił pracę magisterską na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. W 1990 ukończył reżyserię dramatu w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie – warsztat reżyserski „Kartoteka" Tadeusza Różewicza z udziałem Tadeusza Łomnickiego w Teatrze Studio w Warszawie. Stypendysta POL-KUL-u w 1986. W 1992 odbył staż u Petera Brooka. Stypendysta Reutersa w 1995. Stypendysta Departamentu Stanu USA w 2002.

W latach 1997–2007 dyrektor artystyczny warszawskiego Teatru Studio[2]. Za jego kadencji reżyserowali w nim między innymi Oskaras Koršunovas („Bam” Daniela Charmsa w 1998 i „Sanatorium pod Klepsydrą” Bruno Schulza w 2001), Krzysztof Warlikowski („Zachodnie wybrzeże” Bernarda-Marie Koltèsa w 1998), Piotr Cieplak („Taka ballada” i „Kubuś P.” w 1999 oraz „Muzyka ze słowami” w 2002), Magdalena Łazarkiewicz („Dowcip” Margaret Edson w 2002), Mariusz Grzegorzek („Na wsi” Martina Crimpa w 2003), Rimas Tuminas („Sługa dwóch panów” Carlo Goldoni’ego w 2006).

W latach 2008–2009 dyrektor artystyczny łódzkiego Teatru Nowego[2], do którego zaprosił takich reżyserów jak: Remigiusz Brzyk („Brygada szlifierza Karhana” Vaska Kani w 2008), Piotr Cieplak („Przed południem, przed zmierzchem” w 2009), Łukasz Kos („Król_Duch” Juliusza Słowackiego w 2009).

W latach 2012–2016 dyrektor artystyczny Festiwalu Łódź Czterech Kultur[3][4]. Pod jego dyrekcją bohaterem festiwalu stała się Łódź. Spektakle i koncerty odbywają się w przestrzeni publicznej – na podwórkach, placach i w miejskich ogrodach. Ważną rolę w programie imprezy odgrywają trwałe instalacje plastyczne, takie jak „Pasaż Róży" Joanny Rajkowskiej, który stał się nową ikoną Łodzi, spektakle plenerowe, oparte na historii podwórek, na których powstają oraz projekty artystyczno-społeczne adresowane do dzieci i młodzieży ze środowisk wykluczonych społecznie. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny.

Od listopada 2018 dyrektor Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie, w 2023 zakończył swoją kadencję

Zbigniew Brzoza jest twórcą ponad czterdziestu przedstawień prezentowanych na najważniejszych przeglądach i festiwalach w Polsce, a także w Rosji, Niemczech, Szwecji, Francji, Włoszech, na Węgrzech, Litwie oraz w Brazylii.

Laureat licznych nagród[2], m.in.: Złota Maska za najlepszą reżyserię dla spektaklu „Przemiana” (rok 1993), Grand Prix dla spektaklu „Zbrodnia z premedytacją" na 36. Kaliskich Spotkaniach Teatralnych (1996), Złota Maska za najlepszą reżyserię dla spektaklu „Zbrodnia z premedytacją” (1996), Złamany szlaban za reżyserię „Zbrodnia z premedytacją" na VIII Międzynarodowym Festiwalu Na granicy w Cieszynie (1997), Nagroda za reżyserię przedstawienia „Geza-dzieciak" w Teatrze Studio w Warszawie oraz medal im. Stanisława Bieniasza na VI Festiwalu Dramaturgii Współczesnej Rzeczywistość przedstawiona w Zabrzu (2006), Nagroda Teatralna Marszałka Województwa Pomorskiego za ideę i scenariusz spektaklu „Sprawa operacyjnego rozpoznania" w gdańskim Teatrze Wybrzeże (2012), Złota Maska za reżyserię przedstawienia „Z Różewicza dyplom" w PWSFTviT w Łodzi (2012), Nagroda im. Zygmunta Duczyńskiego dla Indywidualności Artystycznej Festiwalu Kontrapunkt i nagroda dziennikarzy za scenariusz przedstawienia „Obwód głowy” z poznańskiego Teatru Nowego (2015) oraz nagrody na festiwalu Rzeczywistość Przedstawiona w Zabrzu (2015) i Nagrody im. Krzysztofa Zaleskiego oraz Za Oryginalny Tekst Dramatyczny na festiwalu Dwa Teatry - Sopot 2016, również za spektakl "Obwód głowy”.

Większość jego przedstawień opartych jest na dramaturgii współczesnej poświęconej problematyce społecznej[2]. Niektóre przykłady to: „Geza Dzieciak” Jánosa Háy'a, „Marylin Mongoł” Nikołaja Kolady, „Pan Paweł” Tankreda Dorsta, „Edmond” Davida Mameta, „Trawestacje” Toma Stopparda, „Miłość na Madagaskarze” czy „Pasja” według „Szatana i dziewczyny” Petera Turrini’ego. Także dramaty klasyczne w jego reżyserii zyskują zazwyczaj współczesny i społeczny wymiar, czego przykładem mogą być m.in. „AntygonaSofoklesa czy „Burza” i „Komedia omyłek” Williama Shakespeare’a.

Zrealizował również siedem przedstawień w Teatrze Telewizji[5], m.in. „Portugalię” Zoltana Egressy’ego, „Więź” Rony Munro czy „Zbrodnię z premedytacją” Witolda Gombrowicza.

W 2014 otrzymał stopień naukowy doktora habilitowanego sztuk filmowych w zakresie reżyserii teatralnej[1]. Pracował jako adiunkt w Wyższej Szkole Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi na wydziale reżyserii, wcześniej także na wydziale aktorskim[6]. Powstałe pod jego opieką przedstawienia dyplomowe dwukrotnie zostały wyróżnione Grand Prix Festiwalu Szkół Teatralnych

Zbigniew Brzoza jest autorem ponad 20 godzin audiobooków do Muzeum Chopina w Warszawie i Żelazowej Woli.

Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności.

Przypisy

edytuj
  1. a b Dr hab. Zbigniew Piotr Brzoza w bazie „Ludzie nauki” portalu NAUKA POLSKA (dostęp 23.04.2025)
  2. a b c d Zbigniew Brzoza, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2016-04-11].
  3. Łódź. Zbigniew Brzoza dyrektorem festiwalu Łódź Czterech Kultur. [w:] Encyklopedia teatru polskiego [on-line]. Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 5 października 2012. [dostęp 2020-10-09].
  4. Łukasz Kaczyński: Zbigniew Brzoza: Jestem dumny, że trudniej będzie łodzianom wcisnąć tandetę i szmirę. [w:] Dziennik Łódzki [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 19 czerwca 2016. [dostęp 2020-10-09]. Cytat: „(…) mówi Zbigniew Brzoza, reżyser teatralny, przez cztery lata dyrektor Festiwalu Łódź Czterech Kultur. Dziś żegna się z nim (…)”
  5. l, Dyrektor teatru w Olsztynie oskarżony o utrudnianie działalności związkowej [online], portalsamorzadowy.pl, 10 sierpnia 2021 [dostęp 2016-04-11].
  6. Wykładowcy Reżyseria filmowa i telewizyjna | Szkoła Filmowa w Łodzi [online], www.filmschool.lodz.pl [dostęp 2016-04-11].

Linki zewnętrzne

edytuj