Zielonki (województwo pomorskie)
Zielonki (niem. Grünfelde) – osada w Polsce w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, w gminie Stary Targ. Wieś wchodzi w skład sołectwa Szropy. Położona jest nad Strugą Młyńską.
| osada | |
 Panorama Zielonek | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2015) |
556 |
| Strefa numeracyjna |
55 |
| Kod pocztowy |
82-410[2] |
| Tablice rejestracyjne |
GSZ |
| SIMC |
0157629 |
Położenie na mapie gminy Stary Targ  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sztumskiego  | |
 53°58′35″N 19°09′46″E/53,976389 19,162778[1]
| |
Historia edytuj
Zielonki to dawne dobra rycerskie. Pod koniec XIII wieku przywilej dla wsi nadał mistrz ziemski Meinhard von Querfurt. W 1316 wielki mistrz krzyżacki Karl Bessart von Trier na nowo rozmierzył dobra i podzielił je pomiędzy Jakuba i jego braci. Nowym przywilejem potwierdził to w pierwszej połowie lat 30. XIV wieku wielki mistrz krzyżacki Luther von Braunschweig. W XV wieku dobra należały do Budziszów, a w XVI wieku do rodziny von Schönwiese (właścicieli Krasnej Łąki). Pod koniec XVI wieku zostały one nabyte przez Czemów. Następnie dziedziczyli je kolejno Güldensternowie, Łosiowie, Kretkowscy, Kruszyńscy i Wałdowscy. W XIX wieku posiadaczami majątku byli m.in. Klemens Rötteken i hrabia Adam Sierakowski. Wieś liczyła wówczas ok. 200 mieszkańców, w blisko 1/4 wyznania ewangelickiego, resztę stanowili katolicy. Znajdowała się tam szkoła.
Zielonki były osadą folwarczną składającą się z dworu, parku oraz budynków gospodarczych i inwentarskich. Na wschód od zespołu dworskiego znajdowały się czworaki. Układ ruralistyczny z XIII wieku został zachowany. Park dworski z XVIII/XIX wieku został w 1978 wpisany do rejestru zabytków (nr rej.: A-901 z 3.02.1978[3]). Zachowały się też XIX-wieczne: dwór, chlewnia i magazyn zbożowy, a także kilka budynków z początku XX wieku.
Wieś szlachecka położona była w II połowie XVI wieku w województwie malborskim[4].
W latach 1945–1975 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego, a w latach 1975–1998 do województwa elbląskiego.
Inne miejscowości o nazwie Zielonki edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 161435
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1635 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2022-01-04].
- ↑ Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku : suplement. Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2021, k. 1.