Wikipedia

Rostkowice (województwo opolskie)

wieś w województwie opolskim

Rostkowice (dodatkowa nazwa w j. niem. Rosenberg) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała[4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.

Rostkowice
wieś
Ilustracja
Widok wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Biała

Liczba ludności (2011)

202[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-210[3]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0491535

Położenie na mapie gminy Biała
Mapa konturowa gminy Biała, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Rostkowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Rostkowice”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Rostkowice”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Rostkowice”
Ziemia50°22′55″N 17°44′28″E/50,381944 17,741111[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 202 osoby[2].

Geografia edytuj

Położenie edytuj

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 5 km od granicy z Czechami, na Wysoczyźnie Bialskiej. Należy do Euroregionu Pradziad[5]. Ma charakter rolniczy[6]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[7].

Środowisko naturalne edytuj

W Rostkowicach panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,2 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Rostkowic wynoszą 623 mm. Dominują wiatry zachodnie[8].

Nazwa edytuj

Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod polską nazwą Rostkowicze, a także niemiecką Rosenberg podając również nazwy historyczne we fragmencie: „Rosenberg (1467 Rostkowicze, polnisch noch jetzt Rostkowicze)”[9]. 9 września 1947 r. nadano miejscowości polską nazwę Rostkowice[10].

W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: Rostkowicze (1467), ex villa Rosenberg (1679), ex altero pago dicto Rosenberg (1688), Rosenberg, P[ol.] Rostkowice (1736), Rosenberg, Roskowiz (1784), Rosenberg, Rostkowice (1845), Rostkowicze, niem. Rosenberg (1888), Rostkowice, Rosenberg (1900), Rostkowice – Rosenberg (1939), Rosenberg – Rostkowice, -ic, rostkowicki (1947), Rostkowice, -wic (1982)[11].

Historia edytuj

 
Pieczęć Rostkowic (1911)

Wieś została założona w połowie XV wieku. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1467[6]. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego głogóweckiego w Monarchii Habsburgów[12]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[13]. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu serce z cyfrą 3, z którego wyrastały trzy kwiaty, po obu stronach dwie gałązki, a w otoku napis: SIEGEL DER GEMEINDE ROSENBERG / KR. NEUSTADT O/S. (pol. Gmina Rostkowice / Powiat Prudnicki, Górny Śląsk)[14].

 
Pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas I wojny światowej

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 399 mieszkańców Rostkowic 16 posługiwało się językiem niemieckim, 379 językiem polskim, a 4 było dwujęzycznych[15]. Po I wojnie światowej we wsi powstał pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas niej. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Rostkowice znalazły się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[16]. Do głosowania uprawnionych było w Rostkowicach 341 osób, z czego 235, ok. 68,9%, stanowili mieszkańcy (w tym 230, ok. 67,4% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 333 głosy (ok. 97,7% uprawnionych), w tym 332 (ok. 99,7%) ważne; za Niemcami głosowało 298 osób (ok. 89,8%), a za Polską 34 osoby (ok. 10,2%)[17].

Armia Czerwona wkroczyła do Rostkowic 19 marca 1945 w ramach operacji górnośląskiej[18].

W latach 1945–1950 Rostkowice należały do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego.

W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Gostomia[19].

W 1999 Rostkowice przystąpiły do Programu Odnowy Wsi Opolskiej[20]. 3 maja 2006 oddano do użytku nową remizę ochotniczej straży pożarnej. Poprzedni obiekt remizy został wyburzony, za wyjątkiem wieży obserwacyjnej[21].

Mieszkańcy edytuj

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego. Należą do podgrupy gwarowej nazywanej Goloki[22].

Liczba mieszkańców wsi edytuj

Zabytki edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest dom nr 32, z XVIII w.[26]

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Rostkowicach chronione są ponadto[27]:

  • kaplica-dzwonnica
  • dom nr 14a

Gospodarka edytuj

W miejscowości działała Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna Rostkowice[28]. Jej prezesem był między innymi Stanisław Derda.

Rostkowice wraz z całą gminą Biała podlegają pod inspektorat ZUS w Prudniku[29].

Transport edytuj

Rostkowice posiadają połączenia autobusowe z Głogówkiem, Prudnikiem. We wsi znajduje się jeden przystanek autobusowy[30].

Religia edytuj

Katolicy z Rostkowic należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Solcu (dekanat Biała)[31].

Turystyka edytuj

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Rostkowicach[32]. Przez Rostkowice przebiega trasa Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej, za przejechanie którego PTTK Prudnik przyznaje odznakę[33].

12 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Rostkowice prowadziła trasa „Szlakiem Pielgrzyma”[34].

Szlaki turystyczne edytuj

Przez Rostkowice prowadzą szlaki rowerowe[35]:

Bezpieczeństwo edytuj

 
Remiza OSP Rostkowice

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Rostkowicach działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej[36].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 15 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Posterunek Policji w Białej)[37].

Ludzie urodzeni w Rostkowicach edytuj

Galeria edytuj

  •  
    Spis mieszkańców wsi poległych w I wojnie światowej
  •  
    Domy
  •  
    Krzyż

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 116707
  2. ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1084 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. ↑ Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-08-22].
  6. ↑ a b Rostkowice – Urząd Miejski w Białej [online], biala.gmina.pl [dostęp 2020-08-22].
  7. ↑ Bank Danych o Lasach – Mapa [online], bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23].
  8. ↑ Klimat: Rostkowice: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-08-22].
  9. ↑ Triest 1865 ↓, s. 1097.
  10. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).
  11. ↑ Urszula Bijak: Nazwy miejscowe Polski, t. XI, Rę-Rs, hasło „Rostkowice (1)”. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2015, s. 91. ISBN 978-83-64007-20-0.
  12. ↑ Johann Wolfgang Wieland, Principatus Silesiae Oppoliensis exactissima Tabula geographica, sistens Circulus Oppoliensem Ober-Glogau Gros Strehliz, Cosel, Tost, Rosenberg, Falckenberg & Lubleniz, Norimbergae: ab Homannianis Heredibus. Cum Spec. S. Caes. Rque Mtis Privilegio, 1736.
  13. ↑ Andrzej Dereń, XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X.
  14. ↑ 995 Rosenberg (Rostkowice) III [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
  15. ↑ Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 75.
  16. ↑ Natomiast z pow. prudnickiego należą do terenu plebiscytowego tylko następujące gminy, które tutaj poniżej według polskich i niemieckich nazw imiennie podajemy, „Instrukcja dla Komitetów Parytetycznych”, 2, 1921, s. 24.
  17. ↑ Landsmannschaft der Oberschlesier in B-W [online], web.archive.org, 29 stycznia 2017 [dostęp 2023-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-29].
  18. ↑ Ryszard Nowak, Rocznik 1924, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 4 (270), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 28 stycznia 1996, s. 10, ISSN 1231-904X.
  19. ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
  20. ↑ Rostkowice [online], Rozwój Wsi Opolskiej Program Odnowy Wsi, 8 lipca 2020 [dostęp 2023-05-30] (pol.).
  21. ↑ Nowa remiza, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 20 (806), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 17 maja 2006, s. 9, ISSN 1231-904X.
  22. ↑ Robert Hellfeier, Chrzelicka mowa? cz. I, „Panorama Bialska”, Rafał Magosz – redaktor naczelny, 6 (279), Biała: Gminne Centrum Kultury, czerwiec 2018, s. 8, ISSN 1232-7352.
  23. ↑ a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt in Oberschlesien [online], verwaltungsgeschichte.de [zarchiwizowane z adresu 2017-07-08].
  24. ↑ Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 213.
  25. ↑ a b c d Rostkowice [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-09-26], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  26. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 104.
  27. ↑ Ewidencja – Gmina Biała [online], bip.wuozopole.pl [dostęp 2023-02-11].
  28. ↑ Internetowy System Aktów Prawnych.
  29. ↑ ZUS Inspektorat w Prudniku [online], zus.pl [dostęp 2024-04-17] (pol.).
  30. ↑ Rozkład jazdy PKS na przystanku Rostkowice, gm. Biała [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-18].
  31. ↑ Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-02] (pol.).
  32. ↑ Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01].
  33. ↑ Regulamin Odznaki Turystyczno-Krajoznawczej Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-08].
  34. ↑ Trasy rowerowe VI ETTR w Prudniku, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 27 (1019), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 7 lipca 2010, s. 20–21, ISSN 1231-904X.
  35. ↑ Okolice Prudnika, [w:] Karol Kawałko, Szlaki rowerowe Śląska Opolskiego, Piła: Wydawnictwo BIK: na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego, 2009, s. 13, ISBN 978-83-7618-031-1.
  36. ↑ Jednostki OSP oraz OSP KSRG – Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Prudniku [online], gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).
  37. ↑ Posterunek Policji w Białej [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-25] (pol.).

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rostkowice_(województwo_opolskie)&oldid=73533832”