Żytowiecko
Żytowiecko (niem. Seide) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Poniec[4]. Na południowy wschód od wsi przepływa Rów Polski (Kopanica), otoczony mokradłami[5].
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2009) |
451[2] |
| Strefa numeracyjna |
65 |
| Kod pocztowy |
63-805[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PGS |
| SIMC |
0375243 |
Położenie na mapie gminy Poniec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gostyńskiego  | |
 51°48′23″N 16°55′59″E/51,806389 16,933056[1]
| |
Historia edytuj
Wieś istniała przynajmniej w 1310 roku i należała do powiatu ponieckiego[6]. Pierwszy kościół istniał przed 1446[6]. W 1580 mieszkali tu m.in. Jakub Żytowiecki, Barbara Żytowiecka i Jakub Rakoszewski[6]. Drewniany kościół został odnowiony staraniem Mikołaja Mycielskiego w poł. XVII wieku[6]. Istniejący kościół z cegły wybudował w 1777 Maksymilian Mielżyński[6]. Parafia należała do dekanatu krobskiego i w 1873 liczyła 1921 wiernych[6].
W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kröben (krobskim) w rejencji poznańskiej[7]. Żytowiecko należało do okręgu krobskiego tego powiatu i stanowiło część majątku Rokosowo, którego właścicielem był wówczas (1846) Józef Mycielski[7]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 445 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 49 dymów (domostw)[7].
Pod koniec XIX wieku w Żytowiecku była szkoła, a wieś liczyła 15 gospodarstw i 272 mieszkańców, z czego 9 ewangelików[6]. Folwark Żytowiecko-Aleksandrowo podlegał właścicielom pobliskiego Grodziska[6].
Wieś rycerska, własność hrabiego Krzysztofa Mielżyńskiego, położona była w 1909 roku w powiecie gostyńskim rejencji poznańskiej w Wielkim Księstwie Poznańskim[8].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.
Zabytki i turystyka edytuj
W Żytowiecku znajdują się następujące zabytki wpisane na listę Narodowego Instytutu Dziedzictwa[9]:
- późnobarokowy kościół parafialny pw. św. Stanisława, wybudowany w latach 1773-1777 przez Maksymiliana Mielżyńskiego, miejscowego dziedzica[5][6]
- brama w murze kościelnym z końca XVIII wieku
- organistówka z końca XVIII wieku
- spichlerz w zespole folwarcznym z 1857 roku
We wsi znajdował się też drewniany wiatrak-koźlak z 1713 roku[5].
Przez Żytowiecko przebiega znakowany czarny szlak pieszy z Pudliszek do Gostynia[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 164610
- ↑ woj. wielkopolskie >> pow. gostyński >> gmina Poniec. Wszystkie dane dla miejscowości Żytowiecko. [w:] Bank Danych Lokalnych [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2014-11-03].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1654 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 2627, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-11-03].
- ↑ a b c d Jan Maj, Marek Aleksandrzak: Leszno: mapa topograficzna Polski. Wersja turystyczna. Wyd. 2. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 2011. ISBN 83-7135-149-6.
- ↑ a b c d e f g h i Żytowiecko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 914.
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 231.
- ↑ Księga adresowa polskich właścicieli ziemskich Wielkiego Księstwa Poznańskiego z uwzglednieniem powiatu, stacyi poczty, telegrafu, dworca, Poznań 1909, s. 8.
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 36. [dostęp 2014-11-03].
Linki zewnętrzne edytuj
- Żytowiecko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 914.