1 Berliński Pułk Artylerii Lekkiej

1 Berliński Pułk Artylerii Lekkiej (1 pal) – oddział artylerii lekkiej ludowego Wojska Polskiego.

1 Pułk Artylerii Lekkiej
Ilustracja
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1943

Rozformowanie

1957

Nazwa wyróżniająca

Berliński[1]

Tradycje
Nadanie sztandaru

1948

Kontynuacja

1 Berliński pah

Dowódcy
Pierwszy

ppłk Leon Bukojemski

Organizacja
Numer

JW 2412[2][3]

Dyslokacja

Garwolin[4]

Rodzaj wojsk

Artyleria

Podległość

1 Warszawska Dywizja Piechoty[4]

Pułk został sformowany 14 maja 1943 roku, w obozie Sielce nad Oką, na podstawie rozkazu Rady Najwyższej ZSRR z 9 maja 1943, w składzie 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. 15 lipca 1943 roku, w rocznicę bitwy pod Grunwaldem, żołnierze pułku złożyli przysięgę[5].

Po zakończeniu działań wojennych pułk stacjonował początkowo w garnizonie Garwolin[6] przy ul. Armii Czerwonej.

Struktura organizacyjna pułku

edytuj

Dowództwo i sztab

Stan etatowy wynosił 1039 żołnierzy, w tym: 150 oficerów, 299 podoficerów i 644 kanonierów.

Na uzbrojeniu i wyposażeniu jednostki znajdowało się:

  • 76 mm armaty – 24
  • 122 mm haubice – 12
  • rusznice przeciwpancerne – 12
  • pistolety maszynowe – 419
  • samochody – 108
  • ciągniki – 24
 
76 mm armata dywizyjna wz. 1942
 
122 mm haubica wz. 1938 (M-30)

Marsze i działania bojowe

edytuj

W lipcu 1944 zabezpieczał działania sowieckiej piechoty w walkach o uchwycenie przyczółków nad Bugiem. W sierpniu i wrześniu wspierał 1 DP nad Wisłą. Na Wale Pomorskim walczył pod Podgajami, Dudylanami, Nadarzycami, Zdbicami. W marcu pułk uczestniczył w obronie wybrzeża Bałtyku, a w kwietniu w forsowaniu Odry. Od 29 kwietnia do 2 maja 1945 uczestniczył w walkach ulicznych w Berlinie. Żołnierze 7 i 8 baterii zatknęli polskie flagi na berlińskiej kolumnie zwycięstwa.

       
       

Sztandar pułku

edytuj

Sztandar ufundowany przez Obywatelski Komitet Województwa Warszawskiego został wręczony pułkowi 18 stycznia 1948 roku w Warszawie[7].

Opis sztandaru:
Płat o wymiarach 64 × 64 cm, obramowany na brzegach srebrną taśmą, ułożoną w wężyk na czerwonym tle, obszyty z trzech stron frędzlą złotą. Płat przymocowany jest do drzewca za pomocą skórzanej tulei. Drzewce z jasnego politurowanego drewna, z dwóch części połączonych za pomocą stalowych okuć. Na drzewcu dwadzieścia dwa gwoździe pamiątkowe. Głowica w kształcie orła ze skrzydłami stylizowanymi na wzór skrzydeł husarskich, wspartego na cokole skrzynkowym z napisem: „1 B.PAL”. Przy drzewcu wstążka biało-czerwona zawiązana w kokardę[7].

Strona główna:
Czerwony krzyż grunwaldzki obwiedziony srebrem; pola między ramionami krzyża białe. Pośrodku haftowany srebrną nicią orzeł w otoku wieńca laurowego haftowanego złotą nicią. Na górnym i dolnym ramieniu krzyża haftowany srebrną nicią napis: „HONOR I OJCZYZNA”. Na białych polach haftowane srebrną nicią inicjały pułku „1. B.PAL” ponad dwoma złotymi gałązkami lauru[7].

Strona odwrotna:
Biały krzyż grunwaldzki obwiedziony srebrem; pola między ramionami krzyża czerwone. Pośrodku haftowany złotą nicią napis: „ZA POLSKĘ WOLNOŚĆ I LUD”. Na czerwonych polach, ponad złotymi gałązkami lauru, w konturach tarcz napisy i herb: w lewym górnym – „BERLIN 2 V 1945"; w prawym górnym „LENINO 13 X 1943"; w lewym dolnym – „WARSZAWA 17 I 1945"; w prawym dolnym — orzeł[7].

Żołnierze pułku

edytuj

Dowódcy

Oficerowie

Żołnierze

Przypisy

edytuj
  1. Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego Nr 235 z 12 października 1945
  2. Rozkaz organizacyjny Naczelnego Dowódcy WP nr 053/Org. z 30.03.1946 roku
  3. Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy
  4. a b Kajetanowicz 2005 ↓, s. 427.
  5. Ways 1967 ↓, s. 104-107.
  6. Kajetanowicz 2005 ↓, s. 429.
  7. a b c d Bigoszewska i Wiewióra 1974 ↓, s. 198-200.

Bibliografia

edytuj
  • Wanda Bigoszewska, Henryk Wiewióra: Sztandary ludowego Wojska Polskiego 1943 – 1974. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1974.
  • Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
  • Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.