1 Dywizja Lekka (III Rzesza)

1 Dywizja Lekka (niem. 1. leichte Division) – niemiecka lekka dywizja pancerna z początkowego okresu II wojny światowej

1 Dywizja Lekka
1. leichte Division
Ilustracja
Znak taktyczny
Historia
Państwo

 III Rzesza

Sformowanie

1938

Rozformowanie

1939

Dowódcy
Pierwszy

gen. mjr Friedrich Wilhelm von Loeper

Ostatni

gen. mjr Werner Kempf

Działania zbrojne
II wojna światowa
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych

wojska lądowe

Formacja

Wehrmacht

Rodzaj wojsk

wojska pancerne

Skład

patrz tekst

Historia

edytuj

Dywizja została sformowana zgodnie z rozkazem z dnia 10 listopada 1938 roku w Wuppertalu z przeformowania 1 Brygady Lekkiej.

W związku z planem ataku na Polskę w dniu 1 sierpnia 1939 roku została zmobilizowana. Następnie weszła w skład 10 Armii jako jej odwód. W trakcie kampanii wrześniowej brała udział w walkach w ramach 10 Armii.

Od rana 1 września 1939 roku 1 Dywizja Lekka atakowała pozycje obronne polskiej 28 Dywizji Piechoty pod Łagiewnikami, Raczynem i Masłowicami. 3 września jej oddziały przełamały polskie pozycje nad Wartą i wdarły się pod Konopnicę. 5 września skierowano 1 Dywizję Lekką w rejon Przedborza dla przyśpieszenia działań na tym kierunku. 6 września rano przekroczyła ona w Przedborzu Pilicę i działając z rejonu Czermna dotarła do pozycji obronnych 36 Dywizji Piechoty w Rudzie Malenieckiej, gdzie toczyła walki o przeprawę przez rzekę Czarną. 7 września nacierała na pozycje obronne 36 Dywizji Piechoty na linii Kazanów-Sierosławice-Modliszewice.

Po zepchnięciu oddziałów polskich w kierunku Szydłowca, 8 września 1 Dywizja Lekka ruszyła przez Końskie na Radom, a następnie na Kozienice. W drodze pod Jedlnią napotkała opór będącej w odwrocie Wileńskiej Brygady Kawalerii. 4 pułk Ułanów Zaniemeńskich i 13 pułk Ułanów Wileńskich stawiały opór cofając się w stronę przeprawy na Wiśle. Po walkach w rejonie Kozienice-Ryczywół i zepchnięciu polskiego zgrupowania na Magnuszew i Ryczywół, dywizja 9 września opanowała przeprawę w Maciejowicach.

21 września wraz z 29 Dywizją Zmotoryzowaną i elementami 2 Dywizji Lekkiej walczyła ze zgrupowaniem polskim broniącym magazynów amunicji w Palmirach. Były to 68 i 69 pułki piechoty z 17 Dywizji Piechoty i I batalion 14 pułku piechoty.

W okresie 1–25 września 1939 r. 1 DLek. raportowała największe (obok 4 Dywizji Pancernej) straty w czołgach utraconych, uszkodzonych lub zepsutych spośród niemieckich dywizji (77 czołgów PzKpfw 35(t), 8 PzKpfw II i 9 PzKpfw IV), lecz większość z nich spowodowana była awaryjnością czeskich czołgów PzKpfw 35(t), z których ostatecznie straty bezpowrotne, po remontach, ograniczyły się do 7 pojazdów[1].

Po zakończeniu walk w Polsce, na podstawie rozkazu z 18 października 1939, została przekształcona w 6 Dywizję Pancerną.

Dowódcy dywizji

edytuj
  • gen. mjr Friedrich Wilhelm von Loeper[2] (1938 – 1939)
  • gen. mjr Werner Kempf (październik 1939)

Skład

edytuj
  • 11 pułk pancerny (Panzer-Regiment 11)
  • 65 batalion pancerny (Panzer-Abteilung 65)
  • 4 pułk strzelców kawalerii (Kavallerie-Schützen-Regiment 4)
  • 6 batalion motocyklowy (Kradschützen-Abteilung 6)
  • 76 pułk artylerii (Artillerie-Regiment 76)
  • 6 batalion rozpoznawczy (Aufklärungs-Abteilung 6)
  • 41 batalion przeciwpancerny (Panzer-Abwehr-Abteilung 41)
  • 82 batalion łączności (Nachrichten-Abteilung 82)
  • 57 batalion pionierów (Pionier-Bataillon 57)

W 1939 roku 1 Dywizja Lekka jako jedyna z niemieckich dywizji została uzbrojona w zagarnięte czeskie czołgi LT vz. 35, oznaczone początkowo jako L.T.M.35 (od 1940 roku jako PzKpfw 35(t)). 1 września 1939 r. dywizja posiadała sprzęt pancerny:

  • 11 pułk pancerny: 75 PzKpfw 35(t), 45 PzKpfw II, 27 PzKpfw IV, 6 czołgów dowodzenia na bazie PzKpfw 35(t)
  • 65 batalion pancerny: 37 PzKpfw 35(t), 20 PzKpfw II, 14 PzKpfw IV, 2 czołgi dowodzenia na bazie PzKpfw 35(t)[1]


Przypisy

edytuj
  1. a b Thomas L. Jentz, Panzer Truppen: The Complete Guide to the Creation and Combat Employment of Germany's Tank Force: 1933-1942. Schiffer Publishing, 2004. ISBN 0-88740-915-6. ss.69, 91, 104
  2. Zarzycki 2014 ↓, s. 103.

Bibliografia

edytuj
  • Marcin Bryja: Panzerwaffe. Warszawa: Wydawnictwo Militaria, 1996. ISBN 83-86209-67-4.
  • Chris Bishop: Niemieckie wojska pancerne w II wojnie światowej. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2009. ISBN 978-83-11-11391-6.
  • Wojciech Zalewski: Piotrków 1939. Warszawa: Bellona, 2000. ISBN 83-11-09164-1.
  • Jan Wróblewski: Armia Prusy. Warszawa: Wyd. MON, 1986. ISBN 83-11-07212-4.
  • Dariusz Jędrzejewski, Zbigniew Lalak: Niemiecka broń pancerna 1939-1945. Warszawa: Wyd. Lampart, 1998. ISBN 83-867-7636-6.
  • Piotr Zarzycki: Suplement do Września 1939. Ordre de Bataille armii niemieckiej, słowackiej i sowieckiej wraz z obsadami personalnymi. Warszawa: Centralna Biblioteka Wojskowa, 2014. ISBN 978-83-933204-7-9.