Aberdeen
Aberdeen (wym. [æbərˈdiːn] ; scots Aiberdeen; gael. Obar Dheathain, wym. [ˈopər ˈʝɛhɪn]) – miasto w Wielkiej Brytanii, położone w północno-wschodniej Szkocji, trzecie najbardziej zaludnione miasto w Szkocji z populacją 228 800 (2017).
| |||||
![]() Od góry po lewej, zgodnie z ruchem wskazówek zegara: Marischal College, zachodnia wieża ratusza, panorama miasta, plaża w Aberdeen, stare miasto | |||||
| |||||
Państwo | ![]() | ||||
Kraj | ![]() | ||||
Hrabstwo | Aberdeen City | ||||
Burmistrz | Barney Crockett | ||||
Powierzchnia | 184,46 km² | ||||
Populacja (2017) • liczba ludności • gęstość |
228 800[1] 1169 os./km² | ||||
Nr kierunkowy | (+44) 01224 | ||||
Kod pocztowy | AB10-AB13 (część), AB15, AB16, AB22-AB25 | ||||
Położenie na mapie Szkocji ![]() | |||||
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii ![]() | |||||
![]() | |||||
Strona internetowa | |||||
Portal ![]() |
Położone jest nad ujściem rzek Don i Dee do Morza Północnego. Miasto stanowi jedną z 32 jednostek administracyjnych (council area) Szkocji, w przeszłości było ośrodkiem administracyjnym regionu Grampian. Duży port rybacki (śledzie, łososie), ośrodek usługowy dla platform wiertniczych i gazociągów na Morzu Północnym; przemysł stoczniowy, maszynowy, chemiczny; kamieniołomy granitu. Rozwój miasta związany jest z eksploatacją ropy naftowej spod dna Morza Północnego. Aberdeen jest wśród 10 najlepszych miast do życia w Wielkiej Brytanii według The Good Growth for Cities Index sporządzonego przez PwC[2][3].
HistoriaEdytuj
W średniowieczu siedziba biskupstwa (vide: diecezja Aberdeen) założonego w 1125 jako zależne bezpośrednio od Stolicy Apostolskiej; sprotestantyzowanego w 1577 (erygowane ponownie w 1878).
W XIX wieku nastąpił rozwój miasta jako ośrodka handlu zarówno wyrobami przemysłu, jak też produktami hodowli (bydło) i rybołówstwa (śledzie i łososie). W 1881 miasto liczyło 105,2 tys. mieszkańców. Od końca XIX w. rozwijał się przemysł, początkowo przede wszystkim tkacki (wyroby lniane, sukienne i bawełniane), później także stoczniowy, maszynowy i chemiczny (wyroby gumowe). Wyroby tych gałęzi przemysłu stanowiły w okresie międzywojennym przedmiot eksportu do wielu krajów.
W I połowie XX wieku rozwijał się przemysł metalowy i stoczniowy, istniał także nadal przemysł lekki, produkujący wyroby wełniane i lniane, a także galanterię. W 1925 miasto liczyło 159,1 tys. mieszkańców, a uniwersytet (zał. 1494) 1420 studentów.
1 kwietnia 2009 około 35 mil od Aberdeen doszło do katastrofy śmigłowca na Morzu Północnym, w której zginęło 16 osób.
ZabytkiEdytuj
Większa część starszych budynków zbudowana jest z granitu, dlatego Aberdeen jest nazywane Granitowym Miastem. Do najważniejszych zabytków należą stare budynki uniwersytetu (zał. 1494), granitowa wczesnogotycka katedra St. Machar (XIV w., początek budowy 1366). Z XVI w. pochodzą zabytkowa kaplica oraz budynki King’s College i Marishall College.
KomunikacjaEdytuj
W mieście znajduje się stacja kolejowa Aberdeen, sieć autobusów FirstGroup oraz międzynarodowy port lotniczy Aberdeen.
PoloniaEdytuj
- Ice Candy School - Polska Szkoła o profilu artystyczno-sportowym.
- Polish Association Aberdeen
- Polish Catholic Community
- Polska Szkoła im. św. Stanisława Kostki
- Polska Szkoła Słoneczna
- Związek Harcerstwa Polskiego poza Granicami Kraju – Drużyna Harcerek i Harcerzy "Zawiszacy" (Polish Scouting Limited)[4]
CiekawostkiEdytuj
- Miasto jest miejscem urodzenia wokalistki Annie Lennox.
- Aberdeen jest głównym miejscem akcji serii książek z Loganem McRae autorstwa Stuarta MacBride’a.
- Norweski reżyser Hans Petter Moland nakręcił film pod tytułem Aberdeen (2000).
- Leslie Benzies – (ur. 17 stycznia 1971 w Aberdeen) – brytyjski producent gier komputerowych, oraz prezes Rockstar North – Jest głównym programistą słynnej serii Grand Theft Auto, którą zajmuje się od części Grand Theft Auto III.
GaleriaEdytuj
Miasta partnerskieEdytuj
- Ratyzbona, Niemcy
- Clermont-Ferrand, Francja
- Bulawayo, Zimbabwe
- Stavanger, Norwegia
- Homel, Białoruś
- Barranquilla, Kolumbia
- Houston, Stany Zjednoczone
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland: mid-2017 (ang.). Office for National Statistics. [dostęp 2018-08-21].
- ↑ Edinburgh and Aberdeen among top UK cities, finds PwC Good Growth For Cities Index (ang.). PwC. [dostęp 2018-12-19].
- ↑ Edinburgh and Aberdeen ranked in 'UK's top cities' (ang.). BBC. [dostęp 2018-12-19].
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Organizacje Polonijne. [dostęp 2017-06-05].
Linki zewnętrzneEdytuj
- Oficjalna strona miasta (ang.)