Wikipedia

Alan Cumming

Alan Cumming (ur. 27 stycznia 1965 w Aberfeldy) – szkocko-amerykański aktor, reżyser i scenarzysta, okazjonalnie pisarz, kompozytor.

Alan Cumming
Ilustracja
Alan Cumming (2013)
Data i miejsce urodzenia

27 stycznia 1965
Aberfeldy, Szkocja

Zawód

aktor, reżyser, scenarzysta, kompozytor, aktywista

Współmałżonek

Hilary Lyon
(1985-1993; rozwód)
Grant Shaffer
(od 2007)

Lata aktywności

od 1980

Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys

edytuj

Wczesne lata

edytuj

Urodził się w Aberfeldy w hrabstwie Perth and Kinross w Szkocji jako syn sekretarki firmy ubezpieczeniowej Mary (z domu Darling) i leśnika Zamku Blair Alexa Cumminga[1][2]. Wychowywał się z bratem Tomem. Uczęszczał do Monikie Primary School i Carnoustie High School. W 1985 ukończył studia w Royal Scottish Academy of Music and Drama[3].

Kariera

edytuj

W 1985 zadebiutował na scenie Tron Theatre w Glasgow jako Malkolm w tragedii szekspirowskiej Makbet. Grał też w spektaklu Dario Fo Trąbki i truskawki w Borderline Theatre Company na Edinburgh Festival Theatre, a także jako Victoria w pantomimie Śpiąca królewna w Tron Theatre (1986), Cliff w musicalu Christophera Isherwooda Kabaret w Brunton Theatre (1987), Silvius w Jak wam się podoba na Royal Shakespeare Company, Royal Shakespeare Theatre, Stratford-upon-Avon, England, Barbican Centre Theatre w Londynie (1989) czy w tytułowej roli w przedstawieniu Hamlet w Donmar Warehouse Theatre (1993)[4], a także widowisku Bertolta Brechta-Kurta Weilla Opera za trzy grosze z Cyndi Lauper. Za rolę Mistrza ceremonii w musicalu Kabaret w 1998 odebrał Tony Award[5].

Po gościnnym udziale w serialach – Travelling Man (1982), Taggart (1986) czy Jaś Fasola (Mr. Bean, 1993) jako Roddy oraz operze mydlanej Take the High Road (1986) jako Jim Hunter, wystąpił w roli Alexandra Novaka w dramacie Prague (1992) u boku Sandrine Bonnaire i Bruno Ganza. W ekranizacji powieści Maeve Binchy W kręgu przyjaciół (Circle of Friends, 1995) zagrał Seana Walsha, niepożądanego konkurenta Bernadette „Benny” Hogan (Minnie Driver). W siedemnastym filmie o przygodach agenta królowej brytyjskiej Jamesa Bonda GoldenEye (1995) wcielił się w czarny charakter Borysa Iwanowicza Griszenka[6]. W komedii Romy i Michele na zjeździe absolwentów (Romy and Michele’s High School Reunion, 1997) z Lisą Kudrow i Mirą Sorvino pojawił się jako Sandy Frink. Reżyserował z Jennifer Jason Leigh i wystąpił w komediodramacie Party na słodko (The Anniversary Party, 2001) jako pisarz Joe Therrian[7].

Ma swoją własną wodę kolońską Cumming. W 1998 magazyn „Entertainment Weekly” wybrał go jednym z najbardziej twórczych ludzi na świecie. Dwa lata później został sklasyfikowany na osiemnastym miejscu na liście 50. najlepszych kawalerów do wzięcia w Szkocji. W 2001 został uhonorowany nagrodą NY Immigrant Achievement i był nominowany do tytułu Człowieka Roku magazynu „GQ”[8]. Rok później została opublikowana jego pierwsza powieść Tommy’s Tale. Za swoją pracę w Cabaret znalazł się w Sali Sław „Vanity Fair”.

W 2002 na Off-Broadwayu zaadaptował sztukę Jeana Geneta Ona[9], gdzie zagrał papieża[10]. W 2008 wystąpił w roli Trigorina w produkcji off-broadwayowskiej Mewa Antona Czechowa[3] z Annette O’Toole i Dianne Wiest. W 2009 nagrał album I Bought a Blue Car Today[11].

Za rolę konsultanta politycznego i menedżera ds. sytuacji kryzysowych Eliego Golda w serialu CBS Żona idealna (2010–2011)[12] był trzykrotnie nominowany do nagrody Emmy dla najlepszego aktora drugoplanowego w serialu dramatycznym i dwukrotnie do Złotego Globu dla najlepszego aktora drugoplanowego w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym[13]. W 2016 wydał płytę Alan Cumming Sings Sappy Songs: Live at the Cafe Carlyle[14].

Życie prywatne

edytuj

W latach 1985–1993 był żonaty z aktorką Hilary Lyon. Od 2004 związał się z ilustratorem Grantem Shafferem, z którym 7 stycznia 2007 zawarł formalny związek partnerski[15].

Cumming otwarcie przyznaje się do swojej orientacji biseksualnej[16][17]. Działa w organizacjach LGBT[18]: GLAAD i HRC[19][20][21].

Filmografia

edytuj
reżyser
  • 2001 – Party na słodko (Anniversary the party)
  • 1996 – Spal swój telefon (Burn Your Phone)
  • 1994 – Butter
scenarzysta
  • 2001 – Party na słodko (Anniversary the Party)
  • 1994–1995 – The High Life
  • 1994 – Butter
aktor
  • 2011–2013 – Web Therapy (serial TV)
  • 2010 – Burleska
  • 2009–2016 – Żona Idealna
  • 2008–2013 – Web Therapy (serial internetowy)
  • 2008 – Cat Tale
  • 2007 – Living Neon Dreams
  • 2006 – Gray Matters
  • 2006 – Po rozum do mrówek
  • 2006 – Coming Out
  • 2005 – Nigdylandia
  • 2005 – Sweet Land
  • 2005 – Ripley Under Ground
  • 2005 – Marihuanowe szaleństwo
  • 2005 – Dziedzic Maski
  • 2004 – Out on the Edge
  • 2004 – Shoebox Zoo
  • 2004 – Dziewczyna na pożegnanie
  • 2004 – Eighteen
  • 2004 – Upiór w operze
  • 2004 – Garfield
  • 2003 – Pits
  • 2003 – X-Men 2
  • 2003 – Mali agenci 3D: Trójwymiarowy odjazd
  • 2002 – Zero Effect
  • 2002 – Nicholas Nickleby
  • 2002 – Mali agenci 2: Wyspa marzeń
  • 2001 – Investigating Sex
  • 2001 – Backstage Pass
  • 2001 – Party na słodko
  • 2001 – Josie i kociaki
  • 2001 – Mali agenci
  • 2000 – Urbania
  • 2000 – God, the Devil and Bob
  • 2000 – Dorwać Cartera
  • 2000 – Flintstonowie: Niech żyje Rock Vegas!
  • 2000 – Człowiek firmy
  • 1999 – Annie
  • 1999 – Tytus Andronikus
  • 1999 – Oczy szeroko zamknięte
  • 1999 – Plunkett i Macleane
  • 1997 – Bathtime
  • 1997 – For My Baby
  • 1997 – Spice World
  • 1997 – Kumpel (Buddy)
  • 1997 – Romy i Michele na zjeździe absolwentów
  • 1996 – Emma
  • 1996 – Spal swój telefon
  • 1995 – W kręgu przyjaciół
  • 1995 – GoldenEye
  • 1994 – Butter
  • 1994 – Dwóch ojców
  • 1994–1995 – The High Life
  • 1994 – That Sunday
  • 1994 – Czarny książę
  • 1994 – Czarne wrota
  • 1993 – Cabaret
  • 1993 – The Airzone Solution
  • 1993 – Micky Love
  • 1992 – Praque
  • 1991 – The Last Romantics
  • 1991 – Bernard and the Genie
  • 1989 – Conquest of the South Pole
  • 1987 – Shadow of the Stone
  • 1983 – Accidental Death of an Anarchist, The
  • 1980-2003 – Take the High Road
producent
  • 2005 – Sweet Land
we własnej osobie

Nagrody i nominacje

edytuj
Rok Nagroda Kategoria Tytuł
1991 Laurence Olivier Award Występ komediowy roku[22] Przypadkowa śmierć anarchisty
1992 British Comedy Awards Najlepszy nowicjusz telewizyjny Bernard i Dżin (1991)
1994 Nagroda Stowarzyszenia Zarządzania Teatrem Najlepszy aktor Hamlet
1998 Tony Award Najlepszy występ głównego aktora w musicalu Cabaret
2002 Prism Award – Party na słodko (2001)
2003 Nagroda Krajowej Rady Rewizyjnej Najlepsza obsada w filmie Nicholas Nickleby (2002)
2005 Złota Malina Najgorszy aktor drugoplanowy Dziedzic maski (2005)
Medal za służbę humanitarną (HSM) – –
2006 Drama League Nagroda honorowa Opera za trzy grosze
Kampania na rzecz praw człowieka Nagroda Równości Elizabeth Birch –
Nagroda LIGALY (Long Island Gay and Lesbian Youth) – –
2007 Independent Spirit Awards Najlepszy pierwszy film fabularny Miejsce zwane domem (2005)
Fire!! Mostra Internacional de Cinema Gai i Lesbià de Barcelona Nagroda w hołdzie Zemsta nieboszczyka (2007)
Międzynarodowy Festiwal Filmowy Provincetown Nagroda za doskonałość aktorską
shOUT Film Festival Nagroda Beacon
Nagroda Herolda Archanioła – The Bacchae (2002)
2011 Fleshbot Awards Najseksowniejsza moda[23]. –
2012 Nagroda AudioFile Najlepszy głos roku Makbet
Nagroda słuchawkowa
Matthew Shepard Foundation Nagroda robiąca różnicę –
Nagroda Live Out Loud Nagroda Gwiazda –
Outfest Nagroda dla najlepszego aktora Lada dzień (2012)
Festiwal Filmowy w Key West Nagroda Złotego Klucza
Napa Valley Film Festival Ulubiony aktor
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Seattle Nagroda dla najlepszego aktora
2012 Wybór odbiorców na Broadway.com Ulubiony aktor w sztuce Makbet
Dom Baileya Nagroda za sztukę i dziedzictwo –
2017 Nagroda Emmy w Nowym Jorku Najlepszy program stylu życia (program specjalny) 1st Look: Scotland

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Alan Cumming Biography (1965-). Film Reference. [dostęp 2017-09-08]. (ang.).
  2. ↑ Alan Cumming Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2016-05-29]. (ang.).
  3. ↑ a b Alan Cumming – Actor. Internet Off-Broadway. [dostęp 2022-06-04]. (ang.).
  4. ↑ Alan Cumming Biography. TheatreGold. [dostęp 2022-06-04]. (ang.).
  5. ↑ Alan Cumming. Internet Broadway Database. [dostęp 2017-09-08]. (ang.).
  6. ↑ Alan Cumming. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-09-08]. (ang.).
  7. ↑ Rebecca Flint Marx: Alan Cumming Biography. AllMovie. [dostęp 2022-06-04]. (ang.).
  8. ↑ Alan Cumming Trivia. FamousFix. [dostęp 2022-06-04]. (ang.).
  9. ↑ Ben Brantley: Cutting Icons Down To Clay Feet. „The New York Times”, 2002-07-25. [dostęp 2022-06-04]. (ang.).
  10. ↑ Dan Bacalzo: Elle. TheaterMania.com, 2002-07-25. [dostęp 2022-06-04]. (ang.).
  11. ↑ James Christopher Monger: Alan Cumming Biography. AllMusic. [dostęp 2022-06-04]. (ang.).
  12. ↑ Emily Yahr: How Alan Cumming turned Eli Gold into the best character on ‘The Good Wife’. „The Washington Post”, 2016-05-04. [dostęp 2022-06-04]. (ang.).
  13. ↑ Alan Cumming Awards. FamousFix. [dostęp 2022-06-04]. (ang.).
  14. ↑ Stephen Holden: In ‘Alan Cumming Sings Sappy Songs’ at Café Carlyle, No Emotion Is Left Hidden. „The New York Times”, 2015-06-04. [dostęp 2022-06-04]. (ang.).
  15. ↑ Alan Cumming Married to Grant Shaffer in New York. „People”. [dostęp 2017-09-08]. (ang.).
  16. ↑ Jeff Walsh (2007-11-): Alan Cumming: Interview. Oasis Journals. [dostęp 2017-09-08]. (ang.).
  17. ↑ Our eight favorite bisexuals ever, AfterElton.com [dostęp 2009-10-08] [zarchiwizowane 2012-07-23] (ang.).
  18. ↑ Why is Alan Cumming naked?. BananaGuide. [dostęp 2020-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-21)]. (ang.).
  19. ↑ Alan Cumming: “I love watching all types of porn”. kinky.com. [dostęp 2017-09-08]. (ang.).
  20. ↑ Paisley Dalton (2014-06-23): Gay Pride NYC w/ Alan Cumming & Amanda Lepore. worldofwonder.net. [dostęp 2017-09-08]. (ang.).
  21. ↑ Mia De Graaf (2014-11-11): Former Disney marketing executive gives graphic (and complimentary) accounts of sexual exploits with Alan Cumming and Johnny Weir in new tell-all memoir. „Daily Mail”. [dostęp 2017-09-08]. (ang.).
  22. ↑ Alan Cumming Awards. AllMovie. [dostęp 2022-06-04]. (ang.).
  23. ↑ Geraldine Visco (2011-11-14): Alan Cumming at 2011 Fleshbot Awards. Out. [dostęp 2017-09-08]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Alan_Cumming&oldid=76453609”