Aleksandra Kubicz

polska biochemik

Aleksandra Anna Kubicz (de domo Mrozkówna, ur. 19 lutego 1932 w Chorzowie[1]) – polska profesor biochemii, popularyzatorka wiedzy, absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego i prorektor tej uczelni (1981–82 i 1994–95), twórczyni i organizatorka Wrocławskiego Święta Nauki, przekształconego następnie w Dolnośląski Festiwal Nauki (DFN), współzałożycielka European Science Events Association (EUSCEA).

Aleksandra Anna Kubicz
Imię i nazwisko urodzenia

Aleksandra Anna Mrozkówna

Data i miejsce urodzenia

19 lutego 1932
Chorzów

Zawód, zajęcie

biochemiczka

Tytuł naukowy

profesor

Alma Mater

Uniwersytet Wrocławski

Małżeństwo

Józef Kubicz

Dzieci

Ziemowit, Dominika

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Komisji Edukacji Narodowej

Aleksandra Kubicz szkołę średnią ukończyła w Rybniku. W roku 1950 rozpoczęła dwustopniowe studia w zakresie biologii na Uniwersytecie Wrocławskim. Studia ukończyła w 1955 roku i rozpoczęła pracę naukowo-dydaktyczną, początkowo w Zakładzie Chemii Fizjologicznej Akademii Medycznej we Wrocławiu. W 1960 roku została zatrudniona w nowo powstałej Katedrze Biochemii Uniwersytetu, a od 1972 roku w sformowanym w tymże roku Instytucie Biochemii[1].

Doktorat uzyskała w 1962 roku, habilitację w 1972, a w 1994 roku otrzymała tytuł naukowy profesora[1]. Od 1960 roku była zatrudniona, jako starszy asystent, a następnie adiunkt (1965), docent (1974) i profesor nadzwyczajny (1982)[2].

W latach 1990–93 pełniła funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Biochemii i Biologii Molekularnej, a w latach 1994–2002 kierownika Zakładu Biochemii Porównawczej, wówczas znajdujących się na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1975–78 była prodziekanem tego wydziału. Była dwukrotnie prorektorem Uniwersytetu: w latach 1981–82 (ds. dydaktycznych; z tej funkcji podała się do dymisji razem z prorektorami W. Wrzesińskim i F. Połomskim na znak solidarności z odwołanym z przyczyn politycznych rektorem Józefem Łukaszewiczem[1][3]) oraz 1994–95 (ds. nauki i współpracy z zagranicą)[1]. W 1967 roku odbyła staż stypendialny w London Hospital, w roku 1983 była profesorem wizytującym w Purdue University, a w 1989 w National Institute of Health w Bethesda[2].

W swojej pracy naukowej zajmowała się badaniem struktury i funkcji kwaśnych fosfataz w niższych kręgowcach, a szczególnie podstaw molekularnych heterogenności tych enzymów oraz roli modyfikacji cukrowych różnych białek w fizjologii i patologii. Jej dorobek naukowy obejmuje 70 oryginalnych prac badawczych i kilka artykułów przeglądowych. Jest także autorką książki pt. Tajemnice ewolucji molekularnej (PWN, Warszawa 1999)[1][4].

Aleksandra Kubicz w latach 1998–2003 zainicjowała oraz zorganizowała Wrocławskie Święto Nauki, które przekształcono później w Dolnośląski Festiwal Nauki. W latach 1998–2001 była jego koordynatorem, gdzie następnie na tej pozycji zastąpiła ją profesor Kazimiera Wilk[5]. Aleksandra Kubicz została później honorowym członkiem rady programowej festiwalu[6]. Działając w ramach DFN, należała także do współzałożycieli European Science Events Association (EUSCEA).

Za dokonania naukowe i dydaktyczne została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotym Krzyżem UWr. i okolicznościowym medalem z okazji 300-lecia UWr, a także wyróżniona nagrodami Sekretarza Naukowego PAN (dwukrotnie[2]) i Ministra Edukacji Narodowej[1]. Za swoje działania w dziedzinie popularyzacji wiedzy w 2002 roku otrzymała Nagrodę Kolegium Rektorów Uczelni Wrocławia i Opola[7], Nagrodę JM Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego (dwukrotnie, w 1998 i 1999 roku)[8][9], w 2001 roku Nagrodę im. Bronisława Filipowicza Polskiego Towarzystwa Biochemicznego[10], Nagrodę Prezydenta Wrocławia (dwukrotnie, w 1999 i 2009 roku[11]), a także Nagrodę VI Dolnośląskich Prezentacji Edukacyjnych - TARED 2000 i główną nagrodę w Wielkim Konkursie Wrocławskiej Nagrody Allianz 2000 Kultura Nauka i Media[1].

Mężem Aleksandry Kubicz był profesor medycyny Józef Kubicz za którego wyszła 9 listopada 1955 roku i z którym miała dwoje dzieci: Ziemowita oraz Dominikę[12]. Jej hobby to antyki, muzyka symfoniczna, turystyka oraz pływanie[2].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h Laudację prof. Aleksandrze Kubicz wygłosił prof. Tadeusz Krupiński. „Przegląd Uniwersytecki”. 11 (80), s. 6-7, listopad 2002. Uniwersytet Wrocławski. ISSN 1425-798X. 
  2. a b c d Janusz Kapuścik (red.), Marek Halawa (red.), Piotr Cyra (red.): Współcześni uczeni polscy: słownik biograficzny. T. 2, H-Ł. Warszawa: Ośrodek Przetwarzania Informacji, 1999, s. 553. ISBN 83-905295-4-8.
  3. Józef Łukaszewicz. Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego. [dostęp 2011-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-18)].
  4. Aleksandra Kubicz: Tajemnice ewolucji molekularnej. Warszawa, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999. ISBN 83-01-12919-0.
  5. Prof. Aleksandra Kubicz i prof. Kazimiera A. Wilk uhonorowane przez Prezydenta Wrocławia. Dolnośląski Festiwal Nauki. [dostęp 2011-09-02].
  6. Realizatorzy. Dolnośląski Festiwal Nauki. [dostęp 2011-09-02].
  7. Nagroda Kolegium Rektorów Uczelni Wrocławia i Opola 2002 dla Prof. Aleksandry Kubicz. „Przegląd Uniwersytecki”. 11 (80), s. 5, listopad 2002. Uniwersytet Wrocławski. ISSN 1425-798X. 
  8. Nagrody JM Rektora otrzymali. „Przegląd Uniwersytecki”. 10 (33), s. 4, grudzień 1998. Uniwersytet Wrocławski. ISSN 1425-798X. 
  9. Odznaczenia i nagrody JM Rektora wręczone podczas uroczystości święta Uniwersytetu 15 listopada 1999 r. w Auli Leopoldyńskiej. „Przegląd Uniwersytecki”. 11 (44), s. 8, listopad 1999. Uniwersytet Wrocławski. ISSN 1425-798X. 
  10. Nagroda im. Bronisława Filipowicza. Polish Biochemical Society. [dostęp 2011-09-02].
  11. Zasłużeni dla Wrocławia. Wrocławski Serwis Internetowy. [dostęp 2011-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-13)].
  12. Artur Szary: Rzecz o profesorze Józefie Kubiczu ze Świlczy (1906-1988). Towarzystwo Przyjaciół Świlczy. [dostęp 2011-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-25)].

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj