Kutnerka zielonawa

gatunek grzyba
(Przekierowano z Amaurodon viridis)

Kutnerka zielonawa (Amaurodon viridis (Alb. & Schwein.) J. Schröt.) – gatunek grzybów z rodziny chropiatkowatych (Thelephoraceae)[1]. W Polsce jest to jedyny przedstawiciel rodzaju Amaurodon[2].

Kutnerka zielonawa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Gromada

grzyby podstawkowe

Klasa

pieczarniaki

Rząd

chropiatkowce

Rodzina

chropiatkowate

Rodzaj

Amaurodon

Gatunek

kutnerka zielonawa

Nazwa systematyczna
Amaurodon viridis (Alb. & Schwein.) J. Schröt.
Krypt.-Fl. Schlesien (Breslau) 3.1(25–32): 461 (1888)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum

Amaurodon, Thelephoraceae, Thelephorales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu w roku 1888 Joseph Schröter[1].

Synonimy nazwy naukowej[3]:

  • Sistotrema viride Alb. & Schwein. 1805
  • Hydnum viride (Alb. & Schwein.) Fr. 1821
  • Acia viridis (Alb. & Schwein.) P. Karst. 1879
  • Odontia viridis (Alb. & Schwein.) Quél. 1897
  • Caldesiella viridis (Alb. & Schwein.) Pat. 1900
  • Hypochnus chlorinus Massee 1901
  • Tomentella chlorina (Massee) G. Cunn. 1953

Morfologia

edytuj
Owocnik

Owocnik (bazydiokarp), maksymalnie do 0,3 mm grubości, z brodawkami u dojrzałych form. Całoroczny grzyb kortycjoidalny o barwie szaro-zielonej do szarawo-niebieskiej. Subikulum cienkie, rozpostarte, bledsze niż hymenofor. Połączenie kolczastych owocników i brodawkowatych, kulistych zarodników jest charakterystyczne dla tego gatunku[4][5].

Cechy mikroskopowe

Strzępka o średnicy 2,5–4 µm, ze sprzążkami, cienko–ścienne, hialinowe (bezbarwne) do lekko cytrynowego. Sznury grzybniowe o średnicy 5-30 µm, cytrynowe do szarobrązowych. Podstawka (basidium) 20–35 x 5–7 µm, zaciśnięta u podstawy, maczugowata, 4-sterygmowa, sterygma o długości do 5 µm[5]. Brak cystyd, ale ma klamry. Zarodniki kuliste, brodawkowate i prawie szkliste, przebarwiają się na fioletowo pod wpływem odczynnika KOH i mają średnicę 4–5,6 µm[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Występuje na drewnie drzew liściastych, takich jak: orzech (Juglans L.), platan (Platanus L.), topola (Populus L.), dąb (Quercus L.), klon (Acer L.) a także iglastych: jodła (Abies Mill.), świerk (Picea A. Dietr.), sosna (Pinus L. 1753), modrzew (Larix Mill.). [5]. Można go znaleźć w ciepłych zaroślach i lasach liściastych. Bardzo rzadki[4]. Odnotowano z Arizony, Kolumbii Brytyjskiej, Idaho, Nowego Meksyku, Nowego Jorku, Pensylwanii, Holandii, Nowej Zelandii, Wielkiej Brytanii, Czechosłowacji (1960), Francji, ZSRR (1968), Tunezji[5] i Australii[6]. Kategoria zagrożenia Ex (gatunki, których – od dawna nie znaleziono, być może wymarłe lub wymarłe)[7].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum – Names Record [online], www.indexfungorum.org [dostęp 2020-01-26].
  2. Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  3. Species Fungorum - GSD Species [online], www.speciesfungorum.org [dostęp 2020-01-26].
  4. a b c Thomas Læssøe, Jens H. Petersen, Fungi of Temperate Europe, Princeston and Oxford: Princeston University Press, 2019, s.1052, ISBN 978-0-691-18037-3.
  5. a b c d Michael J. Larsen, A Contribution to the Taxonomy of the Genus Tomentella, New York Botanical Garden in collaboration with the Mycological Society of America, 1974, s. 16-17 [dostęp 2020-01-26] (ang.).
  6. T. May i inni, Catalogue and Bibliography of Australian Fungi: Basidiomycota P. P. and Myxomycota P. P., Csiro Publishing, 2003, s. 312, ISBN 978-0-643-06907-7 [dostęp 2020-01-27] (ang.).
  7. W. Wojewoda, Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych Górnego Śląska, „Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. Raporty i Opinie”, 4, 1999, s. 8-51, ISSN 1427-9142.