Andrzej Brygidyn

polski nauczyciel historyk

Andrzej Brygidyn (ur. 30 września 1947 w Sanoku, zm. 28 grudnia 2021 w Ustrzykach Dolnych) – polski nauczyciel historyk.

Andrzej Brygidyn
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

30 września 1947
Sanok

Data i miejsce śmierci

28 grudnia 2021
Ustrzyki Dolne

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Sanoku

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Edukacja

Liceum Ogólnokształcące Męskie w Sanoku

Alma Mater

Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie

Odznaczenia
Odznaka „Za Zasługi dla Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych”
Odznaka „Zasłużony dla Sanoka”
Grób Andrzeja Brygidyna

Życiorys

edytuj

Urodził się w Sanoku[1][2][3][4]. Absolwent Liceum Ogólnokształcącego Męskiego w Sanoku z 1965[3][5][4][6]. Od 1967 do 1971 studiował na Wydziale Humanistycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, uzyskując dyplom magistra historii[1][7][3][4][5].

Po studiach powrócił do rodzinnego Sanoka i podjął pracę nauczyciela w kilku szkołach, a jednocześnie podjął się gromadzenia materiałow o losach żołnierzy związanych z Sanokiem[8]. Pracował na stanowisku nauczyciela historii w sanockich szkołach podstawowych: kolejno w SP nr 5, SP nr 4 oraz SP nr 7. Od 1977 był dyrektorem Szkoły Podstawowej nr 7 im. 6 Pomorskiej Dywizji Powietrznodesantowej w Sanoku[9][10][11][12][5], od 26 kwietnia 1999 dyrektorem powstałego w wyniku przekształcenia SP nr 7 Gimnazjum nr 4 im. 6 Pomorskiej Dywizji Piechoty[3][13][14][15][16] do 2003[5]. W 1991 uzyskał III stopień specjalizacji zawodowej w zakresie nauczania historii (jako jeden z pierwszych nauczycieli w Sanoku)[1][2][17]. W 2001 obchodził jubileusz 35-lecia pracy w zawodzie nauczyciela[18]. Był inicjatorem powstania i twórcą otwartego w 1999 Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych w Sanoku[19][20][16], którego został dyrektorem[3][5][21][22][23] (na uczelni kształcenie otrzymywali nauczyciele języków angielskiego i niemieckiego, mający następnie możliwość uzyskania licencjata na Uniwersytecie Śląskim[3]). Ponadto został dyrektorem Podkarpackiego Centrum Doskonalenia i Doradztwa (od 2008)[3][5], Niepublicznego Liceum Ogólnokształcącego i Niepublicznego Uzupełniającego dla Dorosłych (od 2008)[5], Sanockiej Szkoły Policealnej (2011)[5], Wyższej Szkoły Sanockiej (od 2012)[3].

Od początku lat 80. publicysta i autor publikacji z zakresu historii II wojny światowej, historii współczesnej, także w ujęciu lokalnym miasta Sanoka i ziemi sanockiej[2][3]. W tym zakresie został współpracownikiem czasopism regionalnych[3] (m.in. „Podkarpacie[24], „Gazeta Sanocka – Autosan[25][26], „Tygodnik Sanocki[27]). Jego prace naukowe publikowano też w opracowaniach zbiorowych[1][3][4]. W 1991 Komisja Historyczna Rady Miasta Sanoka przyznała dotację w wysokości 25 mln zł na wydanie książki A. Brygidyna pt. Kryptonim „San”[28].

W okresie PRL był lektorem sanockiego oddziału Towarzystwa Wiedzy Powszechnej[29]. W 1980 został wiceprezesem ds. wychowawczych powołanego wówczas klubu łyżwiarstwa szybkiego SKŁ Górnik Sanok[30]. W SP 7 oprócz nauczania historii trenował też piłkarzy, a w czerwcu 1985 kierowana przez niego reprezentacja szkoły wygrała zawodnicy ligi szkolnej w Sanoku[31]. Sprawował mandat radnego Miejskiej Rady Narodowej (MRN) w Sanoku; wybrany w wyborach w 1988 z ramienia PZPR[32][33]. 10 lipca 1991 został wybrany członkiem zarządu Towarzystwa Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka[34] i pełnił tę funkcję do 1998[1]. Następnie został członkiem Komisji Historycznej w TRiUMS[2]. Został członkiem Stowarzyszenia Korporacji Literackiej w Sanoku[1]. Według informacji upublicznionych w 1992 przez Komitet Obywatelski w Sanoku Andrzej Brygidyn miał po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce uczestniczyć w dniu 13 lutego 1982 w posiedzeniu zespołu ds. oceny kadry pedagogicznej szkól i placówek oświatowo-wychowawczych w Sanoku, powołanego celem weryfikacji nauczycieli w tym mieście[11][a][35], czemu wówczas zaprzeczył[12].

Zmarł 28 grudnia 2021 w Ustrzykach Dolnych w wieku 74 lat[36]. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Sanoku 31 grudnia 2021[37].

Jego córka Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz także ukończyła studia historyczne i została pedagogiem[3][38][7].

Publikacje

edytuj
Inne

Nagrody i odznaczenia

edytuj
  1. „Zespół w składzie: Ryszard Grzebień - naczelnik miasta, Ryszard Borowiec – dyrektor Zespołu Szkół Ekonomicznych, Stanisław Prokop – dyrektor Zespołu Szkół Mechanicznych, Stanisław Obara – dyrektor II LO, Andrzej Brygidyn – dyrektor SP-7 Zygmunt Skałkowski – inspektor oświaty i wychowania na posiedzeniu w dniu 13 lutego 1982 r. po szczegółowej analizie stanu pracy i nastrojów w zespołach nauczycielskich oraz po zapoznaniu się z opiniami o nauczycielach sporządzonymi przez dyrektorów szkół postanowił skierować do Kuratorium Oświaty i Wychowania wnioski wobec 24 nauczycieli (wśród nich byli m.in. Wiesława Kotulska i Jerzy Pawliszewski z II LO oraz Jerzy Tarnawski z ZSM). Stanisław Siwak. Trędowaty. „Nowiny”. Nr 21, s. 3, 24 stycznia 1990.  Stanisław Siwak. Trędowaty?. „Nowiny”. Nr 177, s. 3, 9 września 1992.  Marian Struś. Polowanie z nagonką. „Podkarpacie”. Nr 46, s. 8, 11 listopada 1992.  Kalendarium działań „Solidarności” w sanockiej oświacie na tle przemian ustrojowych w Polsce. sokolsanok.pl. [dostęp 2016-11-24].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j Biogram Andrzeja Brygidyna. W: Andrzej Brygidyn: Żołnierskimi rzuceni losami. Sanok: 1997, s. Okładka. ISBN 83-87282-47-2.
  2. a b c d e f g Biogram Andrzeja Brygidyna. W: Sanok. Między wojną a stanem wojennym. Sanok: PUW Roksana, 1999, s. Okładka. ISBN 83-87282-86-3.
  3. a b c d e f g h i j k l m n o p q Biogram Andrzeja Brygidyna. W: Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz: Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: 2012, s. Okładka. ISBN 978-83-903080-5-0.
  4. a b c d e Biogram Andrzeja Brygidyna. W: Andrzej Brygidyn: Sanockie reminiscencje. Sanok: 2013, s. Okładka. ISBN 978-83-903080-2-9.
  5. a b c d e f g h i j Franciszek Oberc. Samorząd miejski Sanoka a wybitni sanoczanie. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 534-535, 2014. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  6. Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2014-12-13].
  7. a b Czesław A. Skrobała. Tropami katyńskiej tragedii. „Tygodnik Sanocki”. Nr 50 (527), s. 7, 14 grudnia 2001. 
  8. Wstęp. W: Andrzej Brygidyn: Sanockie reminiscencje. Sanok: 2013, s. 7. ISBN 978-83-903080-2-9.
  9. Krystyna Chowaniec, Oświata i szkolnictwo. Szkoły podstawowe, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 865.
  10. Marek Pomykała. Wojna w osiedlu. „Nowiny”. Nr 97, s. 5, 27-29 kwietnia 1990. 
  11. a b Stanisław Siwak. Trędowaty?. „Nowiny”. Nr 177, s. 3, 9 września 1992. 
  12. a b Andrzej Brygidyn. Trędowaty. Kto weryfikował?. „Nowiny”. Nr 197, s. 3, 7 października 1992. 
  13. Gimnazjalne nominacje. „Tygodnik Sanocki”. Nr 19 (391), s. 1, 7 maja 1999. 
  14. Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 1995-2000. „Rocznik Sanocki”. Tom VIII, s. 357, 2001. 
  15. Mieczysław Kozimor: Spółdzielnia Mieszkaniowa w Sanoku w latach 1959-1991. Sanok: 2014, s. 104. ISBN 978-83-60380-33-8.
  16. a b c d e Andrzej Brygidyn. web.archive.org. [dostęp 2022-01-01].
  17. Zawodowa nobilitacja. „Tygodnik Sanocki”. Nr 15 (440), s. 1, 14 kwietnia 2000. 
  18. Pożegnania, nominacje i nagrody. „Tygodnik Sanocki”. Nr 36 (513), s. 3, 7 września 2001. 
  19. Janusz Szuber. Vivat academia, vivant professores!. „Tygodnik Sanocki”. Nr 41 (413), s. 1, 8 października 1999. 
  20. Bogdan Roczniak. Studiują języki. „Tygodnik Sanocki”. Nr 9 (486), s. 3, 2 marca 2001. 
  21. Kadra pedagogiczna rok akademicki 2011/2012. nkjo.sanok.pl. [dostęp 2016-04-10].
  22. M.P. z 2014 r. poz. 936.
  23. M.P. z 2015 r. poz. 1077
  24. Korespodenci Podkarpacia piszą. Nieznane życiorysy. „Podkarpacie”. Nr 20, s. 16, 14 maja 1981. 
  25. Z frontów II wojny światowej. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 25 (225), s. 1-2, 5, 10-20 września 1981. 
  26. Franciszek Oberc. Nr 5: Prasa ziemi sanockiej – informator. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 103-104, 2005. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  27. Nagroda Miasta Sanoka. W: Franciszek Oberc: Sanok. Instytucje kultury. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1999, s. 125. ISBN 83-909787-3-3.
  28. Władysław Stachowicz. Samorząd terytorialny miasta Sanoka w latach 1990–2002 w relacjach lokalnej prasy. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 109, 2014. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  29. a b Marian Struś. Wyróżnienia dla lektorów sanockiego oddziału Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 1 (94), s. 6, 1-10 stycznia 1978. 
  30. Powstał Sanocki Klub Łyżwiarski „Górnik”. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 7 (172), s. 1, 2, 1-10 marca 1980. 
  31. Marian Struś. Piłkarze „siódemki” zwycięzcami ligi szkolnej. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 20 (347), s. 7, 10-20 lipca 1985. 
  32. Miejska Rada Narodowa w nowym składzie. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 20 (455), s. 2, 10-20 lipca 1988. 
  33. Władysław Stachowicz. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 305, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  34. Zbigniew Koziarz. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka (1904–1994). „Rocznik Sanocki”. Tom VII, s. 14, 1995. ISSN 0557-2096. 
  35. Zmiany w Sanoku. Kalendarium działań „Solidarności” w sanockiej oświacie na tle przemian ustrojowych w Polsce. sokolsanok.pl. [dostęp 2016-09-30].
  36. Kondolencje dla bliskich zmarłych. sanok.pl, 2021-12-29. [dostęp 2021-12-31].
  37. Ostatnie pożegnanie. sp9sanok.biz, 2021-12-29. [dostęp 2021-12-31].
  38. Wstęp. W: Andrzej Brygidyn: Sanockie reminiscencje. Sanok: 2013, s. 7-8. ISBN 978-83-903080-2-9.
  39. Jan Grygiel. Kryptonim „San” znaczy walka. „Nowiny”. Nr 201, s. 4, 13 października 1992. 
  40. Żołnierskimi rzuceni losami. „Tygodnik Sanocki”. Nr 22 (342), s. 12, 29 maja 1998. 
  41. Żołnierskimi rzuceni losami. roksana.gt.pl. [dostęp 2016-04-10].
  42. Do sanockiej biblioteczki. „Tygodnik Sanocki”. Nr 12 (384), s. 2, 19 marca 1999. 
  43. Sanok między wojną a stanem wojennym. roksana.gt.pl. [dostęp 2016-04-10].
  44. Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 1995-2000. „Rocznik Sanocki”. Tom VIII, s. 355, 2001. ISSN 0557-2096. 
  45. Jolanta Ziobro. Sanocka lista katyńska. „Tygodnik Sanocki”. Nr 21 (446), s. 4, 26 maja 2000. 
  46. Wspomnienia AK-owców. „Tygodnik Sanocki”. Nr 46 (1095), s. 7, 23 listopada 2012. 
  47. Andrzej Brygidyn. Śladami synów Ziemi Sanockiej – żołnierzy 6 Dywizji Piechoty. „Rocznik Sanocki”. Tom VI, s. 141-184, 1988. 
  48. Dzień Nauczyciela. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 20 (39), s. 4, 1-15 listopada 1975. 
  49. Odznaczenia i nagrody dla zasłużonych pedagogów. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 17 (251), s. 1-2, 1-10 listopada 1982. 
  50. Bogumiła Koszela. Mistrzostwa Polski Juniorów w Modelarstwie Rakietowym 1983. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 28, s. 3, 10-20 października 1983. 
  51. Odznaczenia i wyróżnienia dla pedagogów. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 31 (466), s. 2, 1-10 listopada 1988. 
  52. Jolanta Pomykała. Nagrody Miasta A.D. 1995. „Tygodnik Sanocki”. Nr 11 (227), s. 1, 15 marca 1996. 
  53. Jolanta Pomykała. Miasto łaskawe dla twórców. „Tygodnik Sanocki”. Nr 17-18 (233-234), s. 2, 30 kwietnia 1996. 
  54. Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 1995-2000. „Rocznik Sanocki”. Tom VIII, s. 328, 2001. ISSN 0557-2096. 
  55. Nagroda Miasta Sanoka. W: Franciszek Oberc: Sanok. Instytucje kultury. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1999, s. 124. ISBN 83-909787-3-3.
  56. Konkurs „Ziemia rodzinna Grzegorza z Sanoka w literaturze” – rozstrzygnięty. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 15 (378), s. 6, 20-31 maja 1986. 
  57. Franciszek Oberc, Kalendarium sanockie 1974-1994 w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 962.
  58. Wstęp. W: Andrzej Brygidyn: Sanockie reminiscencje. Sanok: 2013, s. 8. ISBN 978-83-903080-2-9.
  59. Kombatanci w „siódemce”. „Tygodnik Sanocki”. Nr 13 (385), s. 1, 26 marca 1999. 
  60. Bartosz Błażewicz. Kombatanckie obchody. Awanse, wspomnienia, życzenia. „Tygodnik Sanocki”. Nr 36 (461), s. 2, 8 września 2000. 
  61. Bogdan Roczniak. Powiatowe nagrody. „Tygodnik Sanocki”. Nr 48 (525), s. 3, 30 listopada 2001. 
  62. Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 2001–2004. „Rocznik Sanocki”. Tom IX, s. 422, 2006. ISSN 0557-2096.