Krystyna Chowaniec
Krystyna Cecylia Chowaniec (ur. 22 listopada 1953 w Czarnej) – polska historyk, nauczycielka, wizytator szkolna, harcmistrzyni, instruktorka harcerska, działaczka harcerska, oświatowa i społeczna.
| ||
.jpg) Krystyna Chowaniec (2015) | ||
| Data i miejsce urodzenia | 22 listopada 1953 Czarna | |
| Stopień harcerski | harcmistrzyni | |
| Organizacja harcerska | Związek Harcerstwa Polskiego | |
| Komendantka Hufca ZHP Ziemi Sanockiej | ||
| Okres sprawowania | od marca 1992 do 17 listopada 2007 | |
| Poprzednik | Marek Zgódko | |
| Następca | Ryszard Stojowski | |
| Komendantka Hufca ZHP Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego | ||
| Okres sprawowania | od 20 października 2011 do 16 listopada 2019 | |
| Poprzednik | Ryszard Stojowski | |
| Następca | Maria Kurkarewicz | |
| Odznaczenia | ||
     
| ||
ŻyciorysEdytuj
Krystyna Chowaniec ukończyła studia historyczne na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Pracowała jako nauczycielka historii w Szkole Podstawowej nr 7 w Sanoku[1]. Objęła stanowisko wizytatora w Kuratorium Oświaty z siedzibą w Krośnie oraz w Rzeszowie. Od początku 1996 do końca 1998 sprawowała funkcję przewodniczącej Komisji Pamięci Narodowej, działającej pod auspicjami Kuratorium Oświaty w Krośnie. W Kuratorium Oświaty w Rzeszowie pracowała w ramach Zespołu Wychowania Patriotycznego od 2006 do 2010, pełniła funkcję starszego wizytatora w Wydziale Ewaluacji[2] i sprawowała stanowisko zastępcy rzecznika dyscyplinarnego[3][4]. Była przewodniczącą kolegium redakcyjnego czasopisma Edukacja w Regionie, wydawanego przez Regionalne Centrum Edukacji w Sanoku[5]. Przeszła na emeryturę w 2013[6].
Zaangażowała się w ruch harcerski. Podczas pracy nauczycielskiej była inicjatorką powstania 54 Drużyny Harcerskiej im. Kurierów Beskidzkich ZWZ-AK w Sanoku i została jej drużynową[7][8]. Instruktorka harcerska Związku Harcerstwa Polskiego w stopniu harcmistrzyni. Od marca 1992 do 17 listopada 2007 po raz pierwszy pełniła funkcję komendantki Hufca ZHP Ziemi Sanockiej[9][10]. Ponownie wybrana na funkcję komendantki Hufca Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego 20 października 2011[11] i 21 listopada 2015[12][13][14]. Pełniła ją przez dwie kadencje do 16 listopada 2019[15]. Współpracowała przy redagowaniu pism Harcerz Sanocki Mały. Harcerskie Pismo Młodych[16], Materiały Historyczne Hufca ZHP Ziemi Sanockiej[17]. W strukturze Chorągwi Podkarpackiej ZHP pełniła funkcję zastępcy komendanta chorągwi ds. kształcenia i pracy z kadrą (2000‒2010) oraz została szefem Zespołu Kadry Kształcącej[18][19]. Od września 2007 do grudnia 2013 była członkinią Rady Naczelnej ZHP[19][20] (od 5 grudnia 2009 pełniąc funkcję przewodniczącej Komisji Zewnętrznych Warunków Funkcjonowania Organizacji)[19]. Od 7 grudnia 2013 jest członkinią Centralnej Komisji Rewizyjnej ZHP[21][22][23].
Podjęła działalność na rzecz organizacji uroczystości patriotycznych, upamiętnień wydarzeń z historii Polski, edukacji patriotycznej[24]. Pełniła funkcję sekretarza Społecznego Komitetu Wydawniczego „San”, którego staraniem w 1992 wydano publikację pt. Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939–1944 autorstwa Andrzeja Brygidyna[25].
Objęła funkcję prezesa zarządu Stowarzyszenia Wychowawców „Eleusis” w Sanoku, zarejestrowanego w 2001 i nawiązującego do tradycji ruchu abstynenckiego[26][27][28]. Była organizatorką uroczystości odsłonięcia rzeźby Sokolnika na fasadzie gmachu sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Zainicjowała uhonorowanie ofiar zbrodni katyńskiej poprzez ustanowienie pomnika Golgota Wschodu i zasadzenie Dębów Pamięci na Cmentarzu Centralnym w Sanoku, którymi w latach 2009 i 2012 zostało upamiętnionych 26 oficerów i funkcjonariuszy związanych z ziemią sanocką[29]. Została organizatorką Rajdu Szlakiem Kurierów Beskidzkich ZWZ-AK[30] (zob. Beskidzka Trasa Kurierska „Jaga–Kora”[31]).
Publikacje Krystyny Chowaniec ukazywały się w czasopismach „Rocznik Sanocki”, „Tygodnik Sanocki”[32], „Góra Przemienienia”[33][34][35]. Wstąpiła do Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Była inicjatorką powstania Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Sanoku 14 lutego 2010, sygnatariuszką jego aktu założycielskiego i została jego przewodniczącą[36][37].
PublikacjeEdytuj
- W więzieniach PRL. Powojenne wspomnienia kuriera z Sanoka (1991; przygotowanie do druku wspomnień Jana Łożańskiego)[38].
- Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka. Kraków: Secesja, 1995. ISBN 83-86077-57-3.
- podrozdział pt. Oświata i szkolnictwo w rozdziale W latach powojennych.
- Dęby Pamięci. Sanok: Komenda Hufca ZHP Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego, 2010. ISBN 978-83-931109-3-3.
- Rocznik Sanocki:
- Tom IX z 2006; artykuł pt. Gawęda o tych, które przewodziły w sanockim hufcu ZHP.
- Tom X z 2011; artykuł pt. Patron sanockiego harcerstwa – ksiądz harcmistrz Zdzisław Peszkowski.
- 95 lat sanockiego harcerstwa 1911–2006. Sanok: 2006. (współredakcja).
- 100 lat sanockiego harcerstwa 1911–2011. Suplement. Sanok: 2011. ISBN 978-83-62960-05-7. (redakcja).
- Orzeł z Budapesztu (2012; zbiór, opracowanie i redakcja wspomnień Jana Łożańskiego)[39].
- Sto lat w służbie niepodległej 1918–2018. 100 lat Związku Harcerstwa Polskiego na Ziemi Sanockiej. Sanok: Stowarzyszenie Wychowawców „Eleusis” w Sanoku / Hufiec ZHP Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego, 2018. ISBN 978-8362960-73-6. (opracowanie).
Odznaczenia i wyróżnieniaEdytuj
- Ordery i odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi (25 stycznia 2011, „za zasługi w działalności na rzecz społeczności lokalnej”)[40][41].
- Brązowy Krzyż Zasługi (16 maja 2001, „za zasługi w działalności na rzecz dzieci i młodzieży”)[42].
- Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (2013)[43][44].
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1995).
- Złota odznaka honorowa LOP (1998)[45].
- Złota Odznaka Honorowa Związku Sybiraków (1999)[46].
- Medal „Pro Memoria” (2010).
- Odznaka „Zasłużony dla Sanoka” (2006)[47].
- Odznaka „Zasłużony dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej” (2013).
- Krzyż 100-lecia ZHP (2012)[48].
- Złota Odznaka 85-lecia Harcerstwa w Sanoku (1996)[49].
- Odznaka Pamiątkowa 25-lecia Harcerskiej Ogólnopolskiej Akcji Ekologicznej „Florek” (2014)[50][51].
- Odznaka honorowa „Zasłużony dla Hufca ZHP Ziemi Sanockiej” (2014)[51].
- Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości (2018)[52]
- Nagrody i wyróżnienia
- II nagroda Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku w konkursie na konspekt lekcyjny (1986)[53][54].
- Nagroda Ministra Edukacji Narodowej II stopnia (1995).
- Nagroda Burmistrza Miasta Sanoka w dziedzinie społecznej aktywności – dwukrotnie: za rok 2008[55][56], za rok 2016[57].
- Tytuł honorowy „Wiarus Podkarpacia” (11 listopada 2009)[58][59].
- Nagroda Honorowa „Świadek Historii” (2014, przyznana przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie w III edycji)[60].
- Statuetka okolicznościowa Wojskowej Komendy Uzupełnień w Sanoku (2016)[61].
- Honorowe wyróżnienie za rok 2016 przyznane przez Burmistrza Miasta Sanoka w dziedzinie społecznej aktywności na rzecz miasta (2017)[62].
- Tytuł Honorowego Obywatelstwa Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka (2018, uchwałą Rady Miasta Sanoka)[63][64][65].
- Odniesienie w kulturze
Związany z Sanokiem poeta Jan Szelc napisał w 2003 wiersz pt. Kwiat goryczki z Berda, zadedykowany Krystynie Chowaniec i wydany w tomiku poezji pt. Odmawiam góry[66].
PrzypisyEdytuj
- ↑ Izabela Wilk. Muzeum z tej ziemi wyrosłe. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 5, Nr 33 (396) z 20-30 listopada 1986.
- ↑ Wydział Ewaluacji. ko.rzeszow.pl. [dostęp 2015-08-13].
- ↑ Joanna Kozimor. Nadal zawieszony. „Tygodnik Sanocki”, s. 4, Nr 15 (1063) z 13 kwietnia 2012.
- ↑ Rzecznik dyscyplinarny. podkarpacie.znp.edu.pl. [dostęp 2015-08-13].
- ↑ Nr 5: Prasa ziemi sanockiej – informator. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 197, Sanok: 2005. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Sanoccy nauczyciele inaugurują rok szkolny. esanok.pl, 2013-08-29. [dostęp 2015-08-13].
- ↑ Józef Ząbkiewicz. Kurierska drużyna i jej drużynowa. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 33 (504), s. 3, 1–10 grudnia 1989.
- ↑ Jan Łożański: W więzieniach PRL. Powojenne wspomnienia kuriera z Sanoka. Brzozów-Rzeszów: Muzeum Regionalne PTTK im. Adama Fastnachta w Brzozowie, Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich – Instytut Pamięci Narodowej w Rzeszowie, 1991, s. 86. ISBN 83-900130-0-2.
- ↑ Alicja Wolwowicz: Zarys dziejów sanockiego harcerstwa. W: 95 lat sanockiego harcerstwa 1911–2006. Sanok: 2006, s. 24.
- ↑ Krystyna Chowaniec: 100 lat sanockiego harcerstwa 1911–2011. Suplement. Sanok: 2011, s. 36, 56. ISBN 978-83-62960-05-7.
- ↑ Rozkaz L. 12/2011. Chorągwie. Zmiany w jednostkach ZHP. zhp.pl, 2011-11-28. [dostęp 2016-02-06].
- ↑ Władze Hufca. zhpsanok.pl. [dostęp 2015-08-13].
- ↑ Jolanta Ziobro. Jedyni, niezastąpieni. „Tygodnik Sanocki”. Nr 48 (1248), s. 6, 27 listopada 2015.
- ↑ Wybierali nowe władze. Harcerze po raz kolejny zaufali Krystynie Chowaniec. esanok.pl, 2015-11-21. [dostęp 2016-02-03].
- ↑ Sanocki Skaut. facebook.com, 2019-11-16. [dostęp 2019-12-03].
- ↑ Nr 5: Prasa ziemi sanockiej – informator. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 172, Sanok: 2005. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Nr 5: Prasa ziemi sanockiej – informator. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 177, Sanok: 2005. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ Alicja Wolwowicz: Zarys dziejów sanockiego harcerstwa. W: 95 lat sanockiego harcerstwa 1911–2006. Sanok: 2006, s. 29.
- ↑ a b c Instruktorzy sanockiego hufca. Krystyna Chowaniec. W: Krystyna Chowaniec: 100 lat sanockiego harcerstwa 1911–2011. Suplement. Sanok: 2011, s. 132. ISBN 978-83-62960-05-7.
- ↑ Zmiana warty. zhp.pl, 2007-09-10. [dostęp 2015-08-13].
- ↑ Członkowie CKR. ckr.zhp.pl. [dostęp 2015-08-13].
- ↑ Po Zjeździe ZHP. Nowe oblicze organizacji. 2013-12-08. [dostęp 2015-08-13].
- ↑ Centralna Komisja Rewizyjna ZHP. zhp.pl. [dostęp 2015-08-13].
- ↑ Program edukacji patriotycznej w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/10. ko.rzeszow.pl, 2009-09-02. [dostęp 2015-08-13].
- ↑ Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939–1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992.
- ↑ Stowarzyszenie Wychowawców „Eleusis” w Sanoku. mojepanstwo.pl. [dostęp 2018-06-14].
- ↑ Stowarzyszenie Wychowawców „Eleusis” w Sanoku. krs-online.com.pl. [dostęp 2018-06-14].
- ↑ Stowarzyszenie Wychowawców „Eleusis” w Sanoku. trasakurierskalas.pl. [dostęp 2018-06-14].
- ↑ • Marian Struś. Sanok nie zapomni. „Tygodnik Sanocki”, s. 1, 6, Nr 17 (911) z 24 kwietnia 2009.
• Krystyna Chowaniec, Patron sanockiego harcerstwa – ksiądz harcmistrz Zdzisław Peszkowski, Rocznik Sanocki Tom X – Rok 2011, Sanok 2011, s. 17.
• Krystyna Chowaniec. Uroczystości dnia Katyńskiego w Sanoku. „Góra Przemienienia”, s. 4–13, Nr 17 (299) z 26 kwietnia 2009. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku.
• Krystyna Chowaniec: Dęby Pamięci. Sanok: Komenda Hufca ZHP Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego, 2010, s. 40–42. ISBN 978-83-931109-3-3.
• Bartosz Błażewicz. Pamiętała młodzież, pamiętali seniorzy. „Tygodnik Sanocki”, s. 3, Nr 42 (936) z 16 października 2009.
• Jolanta Ziobro. Sanok uczcił ks. Peszkowskiego. „Tygodnik Sanocki”, s. 3, Nr 40 (1089) z 12 października 2012.
• 5. rocznica śmierci ks. Zdzisława Peszkowskiego. pissanok.pl. [dostęp 2012-12-01].
• Uroczystości Dnia Katyńskiego w Sanoku. ko.rzeszow.pl. [dostęp 2013-07-28]. - ↑ I Rajd Szlakiem Kurierów Beskidzkich. „Tygodnik Sanocki”, s. 7, Nr 15 (1063) z 13 kwietnia 2012.
- ↑ Zygmunt Pelczar. Beskidzka trasa kurierska „Jaga-Kora”. „Nasz Rymanów”. Nr 12 (143), s. 11, 2012. ISSN 1641-5515.
- ↑ Krystyna Chowaniec. Z dziejów łączności ZWZ-AK z polskim rządem na uchodźstwie. Kurierzy. „Tygodnik Sanocki”, s. 9, Nr 27 (1227) z 3 lipca 2015.
- ↑ Krystyna Chowaniec. 95 lat sanockiego harcerstwa. „Góra Przemienienia”, s. 17, 39 (163) 24 września 2006. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku.
- ↑ Krystyna Chowaniec. Zbigniew Czekański – harcerz, żołnierz, konspirator. Bohater i męczennik (cz. 1). „Góra Przemienienia”, s. 10-11, Nr 9 (187) z 4 marca 2007. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku.
- ↑ Krystyna Chowaniec. Zbigniew Czekański – harcerz, żołnierz, konspirator. Bohater i męczennik (cz. 2). „Góra Przemienienia”, s. 10–11, Nr 10 (188) z 11 marca 2007. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku.
- ↑ Piotr W. Kurek: Zadania, organizacja i formy działalności Klubów Historycznych im. Armii Krajowej. Podkarpackie Kuratorium Oświaty, 2010-03-16. s. 33, 34. [dostęp 2017-01-28].
- ↑ Krystyna Chowaniec: 100 lat sanockiego harcerstwa 1911–2011. Suplement. Sanok: 2011, s. 91. ISBN 978-83-62960-05-7.
- ↑ Historia. biblioteka.sanok.pl. [dostęp 2015-08-13].
- ↑ • Zygmunt Pelczar. Zaproszenie. „Nasz Rymanów”, s. 6, Nr 12 (143) z grudnia 2012. ISSN 1641-5515.
• Zygmunt Pelczar. Beskidzka trasa kurierska „Jaga-Kora”. „Nasz Rymanów”, s. 11, Nr 12 (143) z grudnia 2012. ISSN 1641-5515.
• Jacek Smulski: Beskidzka Trasa Kurierska „JAGA – KORA”. galicjusz.pl. [dostęp 2015-08-13].
• Relacja z promocji książki „Orzeł z Budapesztu”. ur.edu.pl, 2012-12-13. [dostęp 2015-08-13].
• Historie niezwykłe. „Orzeł” z Budapesztu. Wspomnienia kuriera KG AK. demart.com.pl/. [dostęp 2015-08-13]. - ↑ M.P. z 2011 r. nr 34, poz. 412.
- ↑ Jolanta Ziobro. Odznaczeni przez prezydenta. „Tygodnik Sanocki”, s. 2, Nr 20 (1018) z 20 maja 2011.
- ↑ M.P. z 2001 r. nr 23, poz. 405.
- ↑ Marian Struś. Sanok zawsze kochał wojsko. „Tygodnik Sanocki”, s. 4, Nr 32 (1131) z 16 sierpnia 2013.
- ↑ Sanockie obchody Święta Wojska Polskiego. esanok.pl, 2013-08-13. [dostęp 2015-08-13].
- ↑ Bartosz Błażewicz. Konferencja ekologów. „Tygodnik Sanocki”. Nr 45 (365), s. 2, 6 listopada 1998.
- ↑ Alicja Wolwowicz: Zarys dziejów sanockiego harcerstwa. W: 95 lat sanockiego harcerstwa 1911–2006. Sanok: 2006, s. 28.
- ↑ Krystyna Chowaniec: 100 lat sanockiego harcerstwa 1911–2011. Suplement. Sanok: 2011, s. 17. ISBN 978-83-62960-05-7.
- ↑ Jubileuszowy Zlot Hufca Bieszczadzkiego ZHP w Lesku. lesko.pl, 2012-10-02. [dostęp 2015-08-13].
- ↑ 85 lat sanockiego harcerstwa. „Tygodnik Sanocki”. Nr 39 (255), s. 4, 27 września 1996.
- ↑ Rozkaz L. 6/2014 z 22 maja 2014. zhpsanok.pl, 2015-01-14. [dostęp 2017-07-08].
- ↑ a b Sprawozdanie z działalności Hufca ZHP Ziemi Sanockiej w 2014 r.. zhpsanok.pl. [dostęp 2015-08-13].
- ↑ Uroczystość wręczenia „Medali 100-lecia Odzyskania Niepodległości”. rzeszow.uw.gov.pl, 2018-11-27. [dostęp 2018-11-28].
- ↑ Muzeum z tej ziemi wyrosłe. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 33 (396), s. 5, 20–30 listopada 1986.
- ↑ Krystyna Chowaniec. Opinie. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 35 (398), s. 6, 10–20 grudnia 1986.
- ↑ Franciszek Oberc. Samorząd miejski Sanoka a wybitni sanoczanie. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 559, 2014. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
- ↑ A. Jarosz: Najlepsi z najlepszych…, czyli Nagrody Rady Miasta Sanoka, Burmistrza i Kapituły Regionalnego Konkursu Promocyjnego. sanok24.pl, 2009-05-20. [dostęp 2015-08-13].
- ↑ Wręczono Nagrody Burmistrza i Rady Miasta Sanoka. sanok.pl, 2017-06-22. [dostęp 2017-06-22].
- ↑ Rozkaz L. 15/2009 z 16 listopada. zhpsanok.pl, 2015-01-14. [dostęp 2015-08-13].
- ↑ Krystyna Chowaniec: 100 lat sanockiego harcerstwa 1911–2011. Suplement. Sanok: 2011, s. 85. ISBN 978-83-62960-05-7.
- ↑ • Nagroda Honorowa „Świadek Historii”. ipn.gov.pl. s. 2–3. [dostęp 2015-08-13].
• IV edycja Nagrody Honorowej „Świadek Historii” – Rzeszów. ipn.gov.pl. [dostęp 2015-08-13].
• Historia ma ludzką twarz. supernowosci24.pl, 2014-12-04. [dostęp 2015-08-13].
• Nagroda „Świadek Historii” dla Krystyny Chowaniec z Sanoka. powiat-sanok.pl, 2014-07-16. [dostęp 2015-08-13]. - ↑ Święto Wojska Polskiego w Sanoku 2016. wku.wp.mil.pl, 2016-08-23. [dostęp 2017-06-13].
- ↑ Wręczono Nagrody Burmistrza i Rady Miasta Sanoka. sanok.pl, 2017-06-22. [dostęp 2018-04-09].
- ↑ Uchwała Nr XLIX/421/18 Rady Miasta Sanoka z dnia 20.02.2018r. w sprawie nadania honorowego obywatelstwa. bip.um.sanok.pl, 2018-02-27. [dostęp 2018-06-29].
- ↑ Wtorek, 20 II – XLIX Sesja Rady Miasta Sanoka. sanok.pl, 2018-02-19. [dostęp 2018-04-09].
- ↑ Sanok ma nowych Honorowych Obywateli Miasta. sanok.pl, 2018-04-06. [dostęp 2018-04-09].
- ↑ Jan Szelc: Odmawiam góry. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku, 2004, s. 77. ISBN 83-919470-7-6.
BibliografiaEdytuj
- Krystyna Chowaniec – biogram na stronie Nagrody Honorowej „Świadek Historii”. ipn.gov.pl. s. 2–3. [dostęp 2015-08-13].
- Jolanta Ziobro. Harcerka z krwi i kości. „Tygodnik Sanocki”, s. 8, Nr 4 (1153) z 24 stycznia 2014.
- Instruktorzy sanockiego hufca. Krystyna Chowaniec. W: Krystyna Chowaniec: 100 lat sanockiego harcerstwa 1911–2011. Suplement. Sanok: 2011, s. 132. ISBN 978-83-62960-05-7.