Antoni Michał Potocki
Antoni Michał Potocki (ur. w styczniu 1702, zm. 11 kwietnia 1766 roku) – generał-lejtnant wojsk koronnych w 1754 roku[1], wojewoda bełski w latach 1732-1763, podstoli wielki litewski, starosta rabsztyński w 1727 roku[2], marszałek sądów kapturowych i sędzia kapturowy powiatu warszawskiego w 1733 roku[3].
 Pilawa | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Teresa Tarło |
| Żona |
Ludwika Maria Sapieha |
| Dzieci |
z Ludwiką Marią Sapiehą: |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys edytuj
Syn Aleksandra Jana i Teresy Tarło, brat Józefa kasztelana lwowskiego, wnuk Pawła. W 1730 roku poślubił Ludwikę Marię Sapieżankę, córkę Aleksandra Pawła Sapiehy.
Został podstolim litewskim w 1728 roku, później był wojewodą bełskim w latach (1732-1763) oraz marszałkiem królowej (1747-1754). Od 1754 roku pełnił funkcję generała-lejtnanta wielkiego koronnego. Był też starostą: Grabowa i Krzemieńca[potrzebny przypis].
Był posłem na sejm 1729 roku z ziemi sochaczewskiej[4]. Poseł na sejm 1730 roku z powiatu orszańskiego[5].
Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 27 kwietnia 1733 roku na sejmie konwokacyjnym[6]. W 1733 roku podpisał elekcję Stanisława Leszczyńskiego[7]. Za Augusta III działacz stronnictwa "republikantów", stronnik Francji i Prus, brał udział w głównych konspiracjach przeciw dworowi saskiemu. Niezmiernie czynny i ruchliwy, dyplomata obeznany dokładnie ze sprawami europejskimi, należał do najbardziej światłych umysłów swojej epoki. W 1744 wydał pismo Do Panów obojga stanów, w którym nakreślił śmiały program reform, obejmujący m.in. dopuszczenie mieszczan do udziału w sejmie i rządzie. Jednak z walorami tymi łączył nie mniejsze wady charakteru: wichrzyciel i intrygant, wysługiwał się notorycznie obcym dworom, obciążył swe sumienie zerwaniem kilku sejmów, zwłaszcza najważniejszego sejmu grodzieńskiego 1744, który posiadał najlepsze szansę przeprowadzenia reform skarbowo-wojskowych.
18 stycznia 1754 roku podpisał we Lwowie manifest przeciwko podziałowi Ordynacji Ostrogskiej[8].
Został odznaczony Orderem Orła Białego w 1745 roku. W sierpniu 1730 odznaczony rosyjskimi Orderami św. Andrzeja Apostoła Pierwszego Powołania[9] oraz św. Aleksandra Newskiego[10].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Tomasz Ciesielski: Generałowie wojska koronnego w latach 1717-1763. W: Organizacja armii w nowożytnej Europie: struktura – urzędy – prawo – finanse. Zabrze, 2011, s. 464.
- ↑ w tym roku wraz z N. uzyskał dożywocie na starostwo rabsztyńskie, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795. Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 90.
- ↑ Kuryer Polski. 1733, nr 169, s. 343.
- ↑ Teka Gabriela Junoszy Podoskiego, t. III, Poznań 1856, s. 300.
- ↑ Teka Gabryela Junoszy Podoskiego, t. IV, Poznań 1856, s. 16.
- ↑ Konfederacya generalna omnium ordinum Regni et Magni Ducatus Lithuaniae na konwokacyi generalney Warszawskiej uchwalona [...] 27 (słow. [...] kwietnia [...] 1733, s. 32.
- ↑ Jerzy Dunin-Borkowski i Mieczysław Dunin-Wąsowicz, Elektorowie królów Władysława IV., Michała Korybuta, Stanisława Leszczyńskiego i spis stronników Augusta III. Lwów 1910, s. 175.
- ↑ Złota Księga Szlachty Polskiej, rocznik V, Poznań 1883, s. 309.
- ↑ Николай Николаевич Бантыш-Каменский, (Дружинин П.А.): Списки кавалерам российских императорских орденов: Св. Андрея первозванного, Св. Екатерины, Св. Александра Невского и Св. Анны с их учреждения до установления в 1797 г. орденского капитула. Moskwa 2005, s. 73. (ros.)
- ↑ Н.Н. Бантыш-Каменский: Списки кавалерам российских императорских орденов Св. Андрея Первозванного, Св. Екатерины, Св. Александра Невского и Св. Анны с учреждения до установления в 1797 году орденского капитула. 2005, s. 123. (ros.)
Bibliografia edytuj
- Barbara Grosfeld: Potocki Antoni Michał h. Pilawa (1702—1766). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXVII/4, zeszyt 115. Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk — Łódź : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1983, s. 782–790.