Antoni Wodzicki
Antoni Wodzicki, hrabia herbu Leliwa (ur. 2 września 1848 w Zakrzewie w powiecie jarocińskim, zm. 23 lutego 1918 w Krakowie) – ziemianin, polityk konserwatywny, poseł do Sejmu Krajowego Galicji i austriackiej Rady Państwa, członek Izby Panów.
.jpg)
| |
 herb Leliwa hrabiów Wodzickich | |
| hrabia | |
| Rodzina |
Wodziccy |
|---|---|
| Ojciec | |
| Matka |
Teresa Karolina z Sułkowskich |
| Żona |
Ludwika z Żurowskich |
| Dzieci |
Aleksander Wodzicki, Maria Starzeńska, Magdalena Wodzicka |
Życie edytuj
Ukończył gimnazjum św. Anny w Krakowie (1867)[1] oraz studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim (1867-1869)[2]. Służbę wojskową odbył w 1 c. k. galicyjskim Pułku Ułanów (Galizisches Ulanen-Regiment Ritter von Brudermann Nr. 1) - zakończył ją w stopniu ppor[3].
Ziemianin, od 1876 zarządca a od 1884 właściciel klucza Wielka Poręba w pow. limanowskim oraz dóbr Kościelec z Piłą pod Chrzanowem[3]. Był także przez swoją matkę jednym z dwóch prawnych spadkobierców swego kuzyna, ostatniego z rodu Sułkowskich – ordynata Antoniego Stanisława. Rząd pruski nie uznał jednak zapisu i zlikwidował ordynację[4].
 portret autorstwa Jacka Malczewskiego z 1911 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| poseł do Sejmu Krajowego Galicji
kadencja VI i VII | |
| Okres |
od 10 października 1889 - 4 lutego 1892 |
| Przynależność polityczna | |
| poseł do austriackiej Rady Państwa
kadencja VII, VIII, X | |
| Okres |
od 22 września 1885 - 22 stycznia 1897 |
| Przynależność polityczna | |
| członek austriackiej Izby Panów | |
| Okres | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Zaangażowany w życie publiczne i społeczne. W latach 1883–1890 delegat Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. Był także działaczem Towarzystwa Rolniczego w Krakowie, m.in. członek jego komitetu (1885–1893) i wiceprezes (1897–1902)[2]. Członek Rady Nadzorczej Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie (1892–1908)[3]. W 1908 był prezesem Związku Turystycznego[5]. W latach 1911–1912 był honorowym prezesem Towarzystwa Prywatnego Gimnazjum Realnego w Chrzanowie. W latach 1902–1912 pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Tatrzańskiego[2].
Konserwatysta, polityk związany ze stańczykami następnie działacz Stronnictwa Prawicy Narodowej i członek Wydziału SPN w 1910[6]. W latach 1891–1918 członek Rady miasta Krakowa, W roku 1893 kandydował na prezydenta miasta Krakowa, ale nie został wybrany. Był członkiem Rady Powiatowej w Chrzanowie (1882–1913), pełnił w niej funkcje zastępca prezesa (1885), i prezesa (1891–1913)[3][2]. Poseł do Sejmu Krajowego Galicji VI kadencji (10 października 1889 – 4 lutego 1892) wybrany 3 lipca 1889 w kurii IV (gmin wiejskich) z okręgu wyborczego nr 49 (Kraków)[7], zrezygnował z mandatu w 1892 na jego miejsce obrano Franciszka Paszkowskiego)[8]. Powtórnie wybrany do Sejmu Krajowego VII kadencji (28 grudnia 1895 – 9 lipca 1901) w kurii IV w okręgu wyborczym nr 65 (Limanowa)[9].
Poseł do austriackiej Rady Państwa VII kadencji (22 września 1885 – 23 stycznia 1891), VIII kadencji (9 kwietnia 1891 – 22 stycznia 1897) i X kadencji (31 stycznia 1901 – 30 stycznia 1907) wybierany z kurii I - wielkiej własności okręg wyborczy nr 1 Kraków-Chrzanów[10]. W 1907 członek delegacji wspólnych. W parlamencie austriackim należał do grupy posłów konserwatywnych Koła Polskiego w Wiedniu[2].
Od 27 sierpnia 1880 był c. k. szambelanem, od 1 sierpnia 1901 tajnym radcą[3]. Mianowany przez cesarza Franciszka Józefa członkiem dożywotnim austriackiej Izby Panów (od 1 grudnia 1905 do 23 lutego 1918)[11].
Rodzina i życie prywatne edytuj
Syn Henryka Wodzickiego[12] i Teresy Karoliny z Sułkowskich. 10 lipca 1877 ożenił się z Ludwiką z Żurowskich (1858–1907), z którą miał trójkę dzieci: syna Aleksandra (1878–1928), córki Marię Starzeńską (1879–1963) i Magdalenę (1890–1940)[3][13]. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie[14].
Odznaczenia edytuj
30 listopada 1898 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Franciszka Józefa[15], w 1910 Krzyżem Wielkim tego orderu[16]. Od 1902 był honorowym obywatelem Chrzanowa.
Przypisy edytuj
- ↑ Kronika. Zjazd koleżeński. „Kurjer Lwowski”. 167, s. 3, 16 czerwca 1892.
- ↑ a b c d e Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Kurzbiografie Wodzicki, Antoni Graf - Parlamentarier 1848-1918 online
- ↑ a b c d e f Jerzy Dunin-Borkowski, Almanach Błękitny. Genealogia żyjących rodów polskich, Lwów [1908], s. 991.
- ↑ Ewa Strauchmann, Wodziccy. Właściciele klucza porębskiego, - Gorczański Park Narodowy online
- ↑ Ustąpienie zasłużonego urzędnika. „Nowości Illustrowane”. Nr 18, s. 10, 2 maja 1908.
- ↑ Trzecie walne zgromadzenie Stronnictwa Prawicy Narodowej: odbyte w dniu 7 maja 1910 roku w sali Rady powiatowej w Krakowie / Stronnictwo Prawicy Narodowej, Kraków 1910, s. 34.
- ↑ Przegląd polityczny. „Gazeta Przemyska”, s. 1, Nr 46 z 11 lipca 1889.
- ↑ Wykaz Członków i Posłów Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na VI. peryod w roku 1892, Lwów 1892
- ↑ Wykaz Członków i Posłów Sejmu Krajowego Królewstwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na IV-ą sesyę VII. peryodu w roku 1898/9. Lwów: 1898-1899, s. 1.
- ↑ Wybory do Rady Państwa z kuryi wielkich posiadłości Czas 1891 nr 56 z 10 marca s. 3; Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848-1918, Warszawa 1996, s. 390, 398, 401.
- ↑ Nowi członkowie Izby Panów. „Nowości Illustrowane”. Nr 37, s. 13, 9 września 1905. Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim ..., s. 415, 421-423, 429, 430, 432, 438
- ↑ Antoni hr Wodzicki „Czas'” 1918 nr 91 z 25 lutego
- ↑ hrabia Antoni Wodzicki h. Leliwa - Geni online
- ↑ Nekrologia. Pogrzeb ś.p. Antoniego Wodzickiego „Czas” 1918 nr 93 z 26 lutego s. 3
- ↑ Odznaczenia jubileuszowe. „Echo Przemyskie”, s. 1, Nr 97 z 4 grudnia 1898.
- ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń: 1818, s. 160
Bibliografia edytuj
- Jerzy Dunin-Borkowski, Almanach Błękitny. Genealogia żyjących rodów polskich, Lwów [1908], s. 991-992
- Stanisław Grodziski, Sejm Krajowy Galicyjski 1861-1914, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1993, ISBN 83-7059-052-7, OCLC 830051670.