Asteriks (postać fikcyjna)

Asteriks (fr. Astérix) – postać fikcyjna, tytułowy bohater francuskiej serii komiksów Asteriks autorstwa Rene Goscinny'ego (scenariusz) i Alberta Uderzo (rysunki).

Asteriks
Astérix
Postać z Asteriks
ilustracja
Pierwsze wystąpienie

Przygody Gala Asteriksa (1959)

Twórca

Rene Goscinny, Albert Uderzo

Grany przez

Christian Clavier, Clovis Cornillac, Edouard Baer, Guillaume Canet

Dubbing

Ryszard Nawrocki, Mieczysław Morański, Wojciech Mecwaldowski, Sławomir Pacek, Tomasz Borkowski, Waldemar Barwiński

Dane biograficzne
Pochodzenie

Galia

Płeć

mężczyzna

Asteriks jest Galem, żyjącym w wiosce opierającej się rzymskim najeźdźcom. Wspólnie z najlepszym przyjacielem Obeliksem przeżywa wiele przygód, gdzie istotną rolę odgrywa magiczny napój, ważony przez druida wioski, Panoramiksa i dający nadludzką siłę.

Historia postaci

edytuj

Debiut w komiksie

edytuj

W 1959 r. Rene Goscinny i Albert Uderzo byli zaangażowani w prace nad powstaniem czasopisma Pilote, który wyobrażali sobie jako Paris Match dla młodzieży[1]. Na jego potrzeby wymyślili komiks, akcja którego miałaby toczyć się w Galii za czasów rzymskich. Początkowo Uderzo chciał uczynić głównym bohaterem wysokiego, zarośniętego wojownika; Goscinny przekonał jednak przyjaciela, by ten zmienił zdanie. W ten sposób Asteriks stał się postacią małą, ale obdarzoną sprytem (w opozycji do wysokiego i niezbyt bystrego Obeliksa)[2].

Spotkania Goscinny'ego i Uderzo miały miejsce głównie w mieszkaniu tego ostatniego, w bloku na terenie paryskiego Bobigny. W 2009 r. przy wejściu do bloku umieszczono upamiętniającą ten fakt tabliczkę[3].

Debiut postaci miał miejsce 29 października 1959 r. na łamach pierwszego numeru czasopisma Pilote (w ramach historii zatytułowanej później Przygody Gala Asteriksa)[4].

Pochodzenie imienia

edytuj

W języku francuskim imię Asteriksa jest nawiązaniem do asterysku (fr. astérisque) - znaku edytorskiego. Końcówka -iks nawiązywała do imienia Wercyngetoryksa, wodza Galów, a imię zaczynające się od litery A miało zapewnić Uderzo i Goscinny'emu pierwsze miejsca w encyklopediach komiksu[5].

Opis postaci

edytuj
 
Asterix

Asteriks jest niskim mężczyzną o blond włosach i wąsach. Zazwyczaj nosi czarną kamizelkę, czerwone spodnie i brązowe buty. U pasa nosi krótki miecz oraz tykwę z magicznym napojem. Na głowie nosi hełm, udekorowany białymi skrzydłami[6].

Gal urodził się ok. 85 r. p.n.e.[7] jako syn Astronomiksa i Praliny[8]. Jego krewnym jest mieszkający w Brytanii Mentafiks (fr. Jolitorax)[9].

Adaptacje

edytuj

Filmy animowane

edytuj

Debiut filmowy postaci miał miejsce we francuskim filmie Deux romains en Gaule z 1967 r., który wyreżyserował Pierre Tchernia i gdzie Asteriks pojawia się w ramach filmu aktorskiego jako animowana postać, obdarzona głosem Rogera Carela[10].

Film Rok premiery Głos Głos (w wersji polskiej)
Asterix Gall 1967 Roger Carel Ryszard Nawrocki
Asterix i Kleopatra 1968 Roger Carel Ryszard Nawrocki
Dwanaście prac Asteriksa 1976 Roger Carel Mieczysław Gajda (1979), Ryszard Nawrocki (1995)
Asterix kontra Cezar 1985 Roger Carel Wiesław Drzewicz (1987), Ryszard Nawrocki (1995)
Asterix w Brytanii 1986 Roger Carel Ryszard Nawrocki
Wielka bitwa Asteriksa 1989 Roger Carel Ryszard Nawrocki
Asterix podbija Amerykę 1994 Peer Augustinski (wersja niemiecka),

Roger Carel (wersja francuska)

Ryszard Nawrocki
Asterix i wikingowie 2006 Roger Carel Mieczysław Morański
Asteriks i Obeliks: Osiedle bogów 2014 Roger Carel Wojciech Mecwaldowski
Asteriks i Obeliks: Tajemnica magicznego wywaru 2018 Christian Clavier Wojciech Mecwaldowski

Filmy aktorskie

edytuj
Film Rok premiery Aktor Głos (w wersji polskiej)
Asterix i Obelix kontra Cezar 1999 Christian Clavier Mieczysław Morański
Asterix i Obelix: Misja Kleopatra 2002 Christian Clavier Mieczysław Morański
Asterix na olimpiadzie 2008 Clovis Cornillac Sławomir Pacek
Asterix i Obelix: W służbie Jej Królewskiej Mości 2012 Edouard Baer Tomasz Borkowski
Asteriks i Obeliks: Imperium Smoka 2023 Guillaume Canet Waldemar Barwiński

Inne media

edytuj
Aktor Rok Medium
Guy Piérauld 1960 słuchowisko w Radio Luxembourg[11]

Upamiętnienie

edytuj

Nazwy związane z Asteriksem nadano:

Przypisy

edytuj
  1. l'aventure Pilote [online], la Cité internationale de la bande dessinée et de l'image [dostęp 2022-09-27] (fr.).
  2. Numa Sadoul, Astérix et Cie: Entretiens avec Albert Uderzo, Vanves 2001, s. 116
  3. File:Porte Entrée 3 Rue Rameau - Bobigny (FR93) - 2021-04-25 - 1.jpg - Wikimedia Commons [online], commons.wikimedia.org [dostęp 2022-09-27] (ang.).
  4. Tapidesourix, Asterix the Gaul [online], Astérix - Le site officiel, 20 czerwca 2017 [dostęp 2022-09-27] (ang.).
  5. O. Andrieu, Le Livre d'Astérix le Gaulois, Paryż 1999, s. 12-13.
  6. O. Andrieu, Le Livre d'Astérix le Gaulois, Paryż 1999, s. 14.
  7. R. Goscinny, A. Uderzo, Galijskie początki, Warszawa 2003, s. 13.
  8. A. Uderzo, Asteriks i Latraviata, Warszawa 2002, s. 9.
  9. R. Goscinny, A. Uderzo, Asteriks u Brytów, Warszawa 1992, s. 15.
  10. Deux romains en Gaule. Pierre Tchernia 1967-02-25. [dostęp 2022-09-27].
  11. Patrick Gaumer, Les années "Pilote" - 1959-1989, 1996, s. 51.
  12. S. Grevsmühl, Sebastian "Astérix Among the Stars". [w:] P~. Boucheron; S. Gerson (red.) France in the World: A New Global History. New York 2019, s. 813-817.
  13. Asteriks - Baza Topo Portalu Górskiego [online], topo.portalgorski.pl [dostęp 2022-09-27].
  14. Small-Body Database Lookup [online], ssd.jpl.nasa.gov [dostęp 2022-09-27].
  15. Ecclisopteryx asterix, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2022-09-27] (ang.).