Wolnościowa Partia Austrii
Wolnościowa Partia Austrii[1] (niem. Freiheitliche Partei Österreichs, FPÖ) – austriacka nacjonalistyczno-konserwatywna, eurosceptyczna partia polityczna założona w 1955 roku.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Skrót |
FPÖ |
| Lider | |
| Data założenia |
3 listopada 1955 |
| Adres siedziby | |
| Ideologia polityczna | |
| Członkostwo międzynarodowe |
|
| Grupa w Parlamencie Europejskim |
|
| Obecni posłowie |
30/183
|
| Obecni senatorowie |
16/61
|
| Obecni eurodeputowani |
3/19
|
| Strona internetowa | |
Historia
edytujPartia wywodzi się z neofaszystowskiego ugrupowania Związku Niezależnych (utworzonego w 1949)[2]. W latach 1983–1987 tworzyła rząd z socjaldemokratyczną SPÖ. W 1999 r. FPÖ w wyborach do Rady Narodowej zdobyła 26,91% głosów i weszła w koalicję z Austriacką Partią Ludową (ÖVP). Obecność FPÖ w rządzie spowodowała roczny bojkot Austrii ze strony Unii Europejskiej[3], który został jednak zakończony po wyborach parlamentarnych z 2002 roku.
Istotnym wydarzeniem w historii partii był rozłam zapoczątkowany w 2005 r. przez Jörga Haidera, który z innymi byłymi politykami FPÖ stworzył Sojusz na rzecz Przyszłości Austrii (BZÖ)[4]. Od 2005 r. do 2019 r. przewodniczącym partii był Heinz-Christian Strache[5].
Program
edytujProgram partii został przyjęty w 2011 roku na konwencji partyjnej[6]. Zakłada on:
Poparcie w wyborach
edytujWybory do Rady Narodowej (Izba niższa parlamentu)
edytuj| Wybory | Wyniki[7] | Mandaty | Zmiana | Rząd | |
|---|---|---|---|---|---|
| Głosy | % | ||||
| 1956 | 283 749 | 6,52 | 6/165
|
Nowa | Opozycja |
| 1959 | 336 110 | 7,70 | 8/165
|
 2
|
Opozycja |
| 1962 | 313 895 | 7,04 | 8/165
|
 0
|
Opozycja |
| 1966 | 242 570 | 5,35 | 6/165
|
 2
|
Opozycja |
| 1970 | 253 425 | 5,52 | 6/165
|
0
|
Wsparcie rządu |
| 1971 | 248 473 | 5,45 | 10/183
|
4
|
Opozycja |
| 1975 | 249 444 | 5,41 | 10/183
|
0
|
Opozycja |
| 1979 | 286 743 | 6,06 | 11/183
|
1
|
Opozycja |
| 1983 | 241 789 | 4,98 | 12/183
|
1
|
Koalicja rządząca |
| 1986 | 472 205 | 9,73 | 18/183
|
6
|
Opozycja |
| 1990 | 782 648 | 16,64 | 33/183
|
15
|
Opozycja |
| 1994 | 1 042 332 | 22,50 | 42/183
|
9
|
Opozycja |
| 1995 | 1 060 175 | 21,89 | 41/183
|
1
|
Opozycja |
| 1999 | 1 244 087 | 26,91 | 52/183
|
11
|
Koalicja rządząca |
| 2002 | 491 328 | 10,01 | 18/183
|
34
|
Koalicja rządząca |
| Opozycja (od 2005) | |||||
| 2006 | 519 598 | 11,03 | 21/183
|
3
|
Opozycja |
| 2008 | 857 028 | 17,54 | 34/183
|
13
|
Opozycja |
| 2013 | 962 313 | 20,51 | 40/183
|
6
|
Opozycja |
| 2017 | 1 316 442 | 25,97 | 51/183
|
11
|
Koalicja rządząca |
| Opozycja (od 2019) | |||||
| 2019 | 772 666 | 16,17 | 31/183
|
20
|
Opozycja |
Wybory do Parlamentu Europejskiego
edytuj| Wybory | Wyniki | Mandaty | Zmiana | |
|---|---|---|---|---|
| Głosy | % | |||
| 1996 | 1 044 604 | 27,5 | 6/21
|
Nowa |
| 1999 | 655 519 | 23,4 | 5/21
|
1
|
| 2004 | 157 722 | 6,3 | 1/18
|
4
|
| 2009 | 364 207 | 12,7 | 2/17
|
1
|
| 2014 | 556 835 | 19,7 | 4/18
|
2
|
| 2019 | 650 114 | 17,2 | 3/18
|
1
|
Wybory prezydenckie
edytuj| Wybory | Kandydaci | I tura
[%] |
II tura
[%] |
Zwycięstwo | |
|---|---|---|---|---|---|
| 2010 | Barbara Rosenkranz | 
|
15,24 | nie | |
| 2016 | Norbert Hofer | 
|
35,05 | 46,21 | nie |
| 2022 | Walter Rosenkranz | 
|
17,68 | nie | |
Kontrowersje
edytujJedna z czołowych działaczek ugrupowania Barbara Rosenkranz, która była kandydatką partii w wyborach prezydenckich w 2010[8] wielokrotnie negowała holokaust. Jednakże od czasu, kiedy Jörg Haider nie rządzi już partią, FPÖ walczy z wewnętrznym antysemityzmem. W 2015 r. posłanka tej partii Susanne Winter została wyrzucona za tego typu wypowiedzi.
Afera z Ibizy
edytuj17 maja 2019 r. zostały opublikowane nagrania, w których Heinz-Christian Strache, oferował rosyjskiej inwestorce państwowe kontrakty w zamian za pomoc w kampanii wyborczej w 2017 roku[9]. Następnego dnia Strache zrezygnował z funkcji wicekanclerza i prezesa partii[10][11][12].
Przypisy
edytuj- ↑ Wolnościowa Partia Austrii, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-02-29].
- ↑ Partie Socjaldemokratyczne Europy, Książka i Wiedza, 1982, s. 15.
- ↑ Ian Black, Kate Connolly, EU stands firm on Austria boycott, „The Guardian”, 1 marca 2000, ISSN 0261-3077 [dostęp 2024-02-20] (ang.).
- ↑ The Case of the Austrian Radical Right and Russia During the War in Ukraine – ECPS [online], 5 marca 2023 [dostęp 2024-02-20] (ang.).
- ↑ ORF at/Agenturen red, Regierung: Strache erklärt Rücktritt [online], news.ORF.at, 18 maja 2019 [dostęp 2019-05-18] (niem.).
- ↑ Parteiprogramm (englisch) – Freiheitliche Partei Österreichs [online], www.fpoe.at [dostęp 2024-02-21].
- ↑ 100 years of voting behavior [online], www.sora.at [dostęp 2024-02-21] (ang.).
- ↑ stosunki.pl Pewne zwycięstwo w cieniu nazistowskich haseł, czyli wybory w Austrii.
- ↑ James Phelan, 1., ISBN 978-1-74283-196-1, OCLC 896985116 [dostęp 2019-05-19].
- ↑ Austria’s vice-chancellor resigns over alleged corruption video [online], WFMZ, 18 maja 2019 [dostęp 2019-05-19] (ang.).
- ↑ Austria’s vice-chancellor resigns over alleged corruption video [online], WDIV, 18 maja 2019 [dostęp 2019-05-19] (ang.).
- ↑ Lukas Mikelionis, Austria’s populist vice chancellor resigns after alleged corruption video surfaces [online], Fox News, 18 maja 2019 [dostęp 2019-05-19] (ang.).