Awicenia

Awicenia
	; Avicennia marina
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	akantowate
Rodzaj	awicenia
	Nazwa systematyczna
	Avicennia L.; Sp. Pl. 110. 1 Mai 1753
	Typ nomenklatoryczny
	A. officinalis Linnaeus
Synonimy
	Upata Adanson;
	Upata Adanson;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Awicenia (Avicennia L.) – rodzaj drzew z rodziny akantowatych (Acanthaceae). Według The Plant List obejmuje 8–9 gatunków^[4]. Rośliny te rosną na wybrzeżach wszystkich kontynentów w strefie międzyzwrotnikowej, na północy sięgając po południowe Chiny, Stany Zjednoczone i Egipt, a na południu po południową Brazylię, Australię i Nową Zelandię oraz południowe krańce Afryki. Odgrywają istotną rolę w funkcjonowaniu ekosystemów lasów namorzynowych i ochronie wybrzeża. Drewno wykorzystywane do celów konstrukcyjnych i na opał, z kory pozyskuje się garbniki^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój: Drzewa z korzeniami podporowymi i oddechowymi^[5].
Liście: Pojedyncze, naprzeciwległe, całobrzegie, zwykle eliptyczne lub jajowate^[5].
Kwiaty: Zebrane w wyrastające szczytowo lub w kątach liści kwiatostany, zwykle gęste i owłosione. Poszczególne kwiaty wsparte są pojedynczymi lub podwójnymi przysadkami. Kwiaty u różnych gatunków są promieniste lub grzbieciste, do dwuwargowych. Kielich okazały, jajowaty, z pięcioma ząbkami. Korona kwiatu ma krótką, zrosłą rurkę i zwieńczona jest 4 lub 5 dłuższymi od niej płatkami. Pręciki przyrośnięte są do rurki korony, przy czym wyrastają przemiennie w stosunku do płatków. U niektórych gatunków są nieco nierówne. Zalążnia jest górna^[5].
Owoce: Torebka zawierająca pojedyncze nasiono^[5].

Kwitnący pęd A. germinans
Kwiat A. germinans
Owoce A. marina

Systematyka edytuj

Rodzaj o problematycznej pozycji systematycznej. Pierwotnie zaliczany był zazwyczaj do werbenowatych, ale po stwierdzeniu szeregu istotnych różnic od roślin w zakresie cech morfologicznych i anatomicznych przeniesiony został do odrębnej rodziny Avicenniaceae. Dowody molekularne wskazują na zagnieżdżenie rodzaju w obrębie drzewa filogenetycznego akantowatych i tak też jest sytuowany mimo kilku wyraźnie swoistych cech budowy^[5].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)^[2]

Należy do podrodziny Avicennioideae Miers, rodziny akantowatych (Acanthaceae) Juss., która jest jednym z kladów w obrębie rzędu jasnotowców (Lamiales) Bromhead z grupy astrowych spośród roślin okrytonasiennych^[2]^[6].

Wybrane gatunki^[4]

Avicennia balanophora Stapf & Moldenke
Avicennia bicolor Standl.
Avicennia germinans (L.) L.
Avicennia integra N.C.Duke
Avicennia marina (Forssk.) Vierh.
Avicennia officinalis L.
Avicennia schaueriana Stapf & Leechm. ex Moldenke
Avicennia tonduzii Moldenke

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Avicennia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2014-10-12].
↑ ^a ^b Avicennia. The Plant List. [dostęp 2014-01-14]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 53. ISBN 1-55407-206-9.
↑ List of Genera in RUBIACEAE, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2010-12-03] (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).

[ing-3] Avicennia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2014-10-12].

[theplantlist-4] Avicennia. The Plant List. [dostęp 2014-01-14]. (ang.).

[heywood-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 53. ISBN 1-55407-206-9.

[6] List of Genera in RUBIACEAE, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2010-12-03] (ang.).

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]