Avior

gwiazda w gwiazdozbiorze Kila

Avior (Epsilon Carinae, ε Car) – gwiazda w gwiazdozbiorze Kila, odległa od Słońca o około 601 lat świetlnych.

Avior
ε Carinae
Ilustracja
Położenie gwiazdy w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Kil

Rektascensja

08h 22m 30,835s[1]

Deklinacja

-59° 30′ 34,14″[1]

Paralaksa (π)

0,00539 ± 0,00042[1]

Odległość

601 ± 47 ly
184 ± 14[2] pc

Wielkość obserwowana

1,86m[2]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

olbrzym i karzeł

Typ widmowy

A: K3 III[3]
B: B2 Vp[4]

Masa

A: 9,0 ± 0,9[5] M
B: 7,3[6]

Wielkość absolutna

−4,47m[2]

Jasność

6000 L[7]

Wiek

31 ± 10 mln lat[5]

Temperatura

A: 3500 K
B: 20 400[6]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

7629[2] pc

Mimośród

0,0504[2]

Alternatywne oznaczenia
2MASS: J08223082-5930340
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 315
Boss General Catalogue: GC 11463
Katalog Henry’ego Drapera: HD 71129
Katalog Hipparcosa: HIP 41037
Katalog jasnych gwiazd: HR 3307
SAO Star Catalog: SAO 235932
CPD−59°1032

Nazwa edytuj

Gwiazda nie miała tradycyjnej nazwy greckiej ani arabskiej, jako że znajduje się daleko na południowej półkuli nieba. Nazwa własna Avior ma nowoczesne pochodzenie, została wprowadzona w latach 30. XX wieku przez HM Nautical Almanac Office. Nawiązuje ona do jej wykorzystania w astronawigacji lotniczej[8][9]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Avior dla określenia tej gwiazdy[10].

Charakterystyka obserwacyjna edytuj

 
Gwiazdy tworzące Fałszywy Krzyż

Avior należy do 40 najjaśniejszych gwiazd na niebie, ale jest niewidoczny z większości półkuli północnej (na północ od 30° N, w tym z całej Europy)[7]. Jego obserwowana wielkość gwiazdowa to 1,86m, a wielkość absolutna jest równa −4,47m[2]. Jest najjaśniejszą gwiazdą asteryzmu Fałszywego Krzyża, mylonego z Krzyżem Południa[7].

Charakterystyka fizyczna edytuj

 
Wizualizacja systemu podwójnego Aviora

Jest to gwiazda spektroskopowo podwójna, której składniki bardzo różnią się pod względem widma[7], ale są oddalone o jedynie 0,5 sekundy kątowej[11]. Cały układ świeci 6000 razy jaśniej od Słońca[7].

Składnik Epsilon Carinae A jest pomarańczowym olbrzymem, należy do typu widmowego K3[7]. Jego temperatura to około 3500 K[6]. Wielkość obserwowana tej gwiazdy to 2,01m[3]. Masa gwiazdy jest oceniana na około 9 M[5].

Składnik Epsilon Carinae B jest błękitną gwiazdą ciągu głównego, reprezentującą typ widmowy B2[7], o temperaturze 20 400 K[6]. Gwiazda ta ma wielkość 3,85m[4]. Teoria przewiduje, że masa tej gwiazdy to około 7 mas Słońca; składnik A powinien być masywniejszy (przynajmniej początkowo), skoro obecnie jest bardziej zaawansowany ewolucyjnie[7]. Epsilon Carinae B może mieć także bliską towarzyszkę typu F8[6].

Zaobserwowany spadek jasności o około 30% jest wskazówką, że Avior to układ zaćmieniowy[7]. Jeżeli tak faktycznie jest, to gwiazdy okrążają wspólny środek masy w czasie 785 dni[12]. W takim przypadku składniki dzieliłaby w przestrzeni odległość około 4 au[7].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Avior w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f Anderson E., Francis C: HIP 41037. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-01-26]. (ang.).
  3. a b eps Car A w bazie SIMBAD (ang.)
  4. a b eps Car B w bazie SIMBAD (ang.)
  5. a b c N. Tetzlaff, R. Neuhäuser, M. M. Hohle. A catalogue of young runaway Hipparcos stars within 3 kpc from the Sun. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. 410 (1), s. 190–200, 2011. DOI: 10.1111/j.1365-2966.2010.17434.x. arXiv:1007.4883. Bibcode2011MNRAS.410..190T. (ang.). 
  6. a b c d e Sidney B. Parsons. New and Confirmed Triple Systems with Luminous Cool Primaries and Hot Companions. „The Astronomical Journal”. 127 (5), s. 2915–2930, 2004. DOI: 10.1086/383546. Bibcode2004AJ....127.2915P. (ang.). 
  7. a b c d e f g h i j Jim Kaler: AVIOR (Epsilon Carinae). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2017-01-26]. (ang.).
  8. Donald H. Sadler: A Personal History of H.M. Nautical Almanac Office. Sidford, Devon: UK Hydrographic Office, 2008, s. 48.
  9. Carina, the keel. W: Ian Ridpath: Star Tales. James Clarke & Co., 1988. ISBN 978-0-7188-2695-6.
  10. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-01-26].
  11. Mason et al.: WDS J08225-5931AB. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
  12. Avior. Alcyone ephemeris. [dostęp 2018-01-26]. (ang.).