Babiny Pohar[1] (ukr. Бабин Погар, Babyn Pohar) – szczyt górski we wschodnich Gorganach położony w rejonie nadwórniańskim ukraińskiego rejonu iwanofrankiwskiego.

Babiny Pohar
Бабин Погар
Ilustracja
Babiny Pohar (na pierwszym planie) widziany z Małego Gorganu
Państwo

 Ukraina

Obwód

 iwanofrankiwski

Położenie

rejon nadwórniański, hromada Polanica / hromada Pasieczna

Pasmo

Gorgany, Beskidy Lesiste

Wysokość

1449 m n.p.m.

Wybitność

148 m

Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry po prawej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Babiny Pohar”
Położenie na mapie Beskidów Wschodnich
Mapa konturowa Beskidów Wschodnich, blisko centrum po prawej na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Babiny Pohar”
Położenie na mapie Gorganów
Mapa konturowa Gorganów, na dole po prawej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Babiny Pohar”
Ziemia48°23′52″N 24°24′28″E/48,397778 24,407778

Geografia

edytuj

Babiny Pohar wznosi się na wysokość 1449 m n.p.m.[2][3][4] przy wybitności równej 148 m[4]. Położony jest we wschodniej części Gorganów, na zachodnim skraju kilkunastokilometrowego grzbietu, którego kulminację stanowi Syniak (1665 m). Najbliższe szczyty w tym paśmie to niewybitny Czar (1441 m) oraz Mały Gorgan (1592 m). Od grzbietu Doboszanki (1754 m) na północnym zachodzie Babiny Pohar oddzielony jest doliną potoku Zielenica (w górnym biegu nazywanego Zubrynką). Strumienie odwadniające północne i zachodnie zbocza góry stanowią dopływy Zubrynki (dorzecze Bystrzycy Nadwórniańskiej i dalej Dniestru). Stoki południowo-wschodnie odwadnia strumień Wilczyniec w dorzeczu Prutu[1][2][3]. Wierzchołek jest porośnięty lasem świerkowym[2][3][5].

Ochrona przyrody i turystyka

edytuj

Szczyt znajduje się na południowo-wschodnim skraju rezerwatu przyrody Gorgany oraz niespełna 500 m na zachód od granic Karpackiego Parku Narodowego[2][3].

Współcześnie przez Babiny Pohar prowadzi jeden, znakowany na czerwono Wschodniokarpacki Szlak Turystyczny. W kierunku zachodnim biegnie on głównym grzbietem, a jednocześnie skrajem rezerwatu, w kierunku przełęczy Stoły, a dalej na Płoskę i do Bystrzycy. Na wschód wiedzie przez Mały Gorgan, Syniak i Chomiak, a dalej do Mikuliczyna[2]. W latach 30. XX wieku przez szczyt biegł Główny Szlak Karpacki, którego trasa po stronie zachodniej różniła się od współczesnego – sprowadzał do doliny Zubrynki, gdzie stało schronisko na Niżnej (i budowane w latach 1936–1939 nowe schronisko przy klauzie Zubrynki), skąd wiódł na Doboszankę i do Bystrzycy[1][6][7].

Na południowych stokach Babinego Poharu zlokalizowanych jest kilka wyciągów narciarskich stacji Bukowel. Z ośrodka prowadzi znakowany na żółto okrężny szlak pieszy łączący się poniżej wierzchołka z opisanym wyżej szlakiem czerwonym[2][3][8].

Etymologia

edytuj

Człon pohar w gwarze podkarpackiej języka ukraińskiego oznacza zgorzelisko, miejsce „po pożarze”[9].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Mapa topograficzna 1:100 000, arkusz Mikuliczyn (pas 55, słup 39), Wojskowy Instytut Geograficzny, 1933 (pol.).
  2. a b c d e f Babyn Pohar (1449 m) [online], mapy.cz [dostęp 2023-11-20] (pol.).
  3. a b c d e Mapa [online], OpenTopoMap [dostęp 2023-11-20] (ang. • niem.).
  4. a b Babyn Pohar [online], peakvisor.com [dostęp 2023-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-07] (ang.).
  5. Dariusz Dyląg, Gorgany. Przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008, s. 209, ISBN 978-83-89188-74-8, OCLC 297550353 (pol.).
  6. Henryk Gąsiorowski, Przewodnik po Beskidach Wschodnich, t. I, cz. 2: Gorgany, Lwów – Warszawa: Książnica-Atlas, 1933, s. 184 (pol.).
  7. Ryszard Bogdziewicz, Schroniska karpackie od Beskidu Śląskiego do Czarnohory w latach 1874–1945, wyd. I, Lublin: Drukarnia i Wydawnictwo Akademickie WSSP im. Wincentego Pola, 2012, s. 240–242, ISBN 978-83-60594-24-7, OCLC 956614813 (pol.).
  8. Michajło Hamkało, Nazar Kudła, Karpaty Ukraińskie jako region turystyczny – uwarunkowania i możliwości rozwoju, „Prace Geograficzne”, Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011, s. 70 [zarchiwizowane z adresu 2023-11-02] (pol.).
  9. Wasyl Łuczyk, Nota Bene! Етимологічний словник топонімів України, Kijów: Wydawnyczyj centr „Akademija”, 2014, s. 382, ISBN 978-966-580-454-3 [zarchiwizowane z adresu 2022-09-05] (ukr.).