Bachorze (osada)
Bachorze, rzadziej Bachorzyny (kaszb. Bachòrzé lub Bachòrzënë, niem. Bachhorst)[3] – kaszubska osada letniskowa w Polsce na obszarze Zaborskiego Parku Krajobrazowego położona w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Chojnice nad wschodnim brzegiem jeziora Charzykowskiego. Wieś wchodzi w skład sołectwa Funka. W kierunku północnym znajduje się Park Narodowy Bory Tucholskie.
| osada | |
 Brzeg jeziora Charzykowskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo | |
| Wysokość |
ok. 130 m n.p.m. |
| Strefa numeracyjna |
52 |
| Kod pocztowy |
89-606[2] |
| Tablice rejestracyjne |
GCH |
| SIMC |
1014085 |
Położenie na mapie sołectwa Funka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu chojnickiego  | |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Chojnice  | |
 53°47′25″N 17°31′12″E/53,790278 17,520000[1]
| |
Podział administracyjny
edytujMiejscowość leży w Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Chojnice, w sołectwie Funka[4].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.
Toponimia
edytujEtymologia nazwy
edytujNazwa miejscowości pochodzi od słowa „bachorze"[5], które w języku prasłowiańskim oznacza moczarę, bagno[6][7].
Historyczne nazwy
edytujGeografia
edytuj
Charakterystyka wsi
edytujW Bachorzu znajdują się 4 domy mieszkalne, 2 domy letniskowe, oraz budynki Ośrodku Natura (4 pawilony i 4 pozostałe budynki)[9].
Położenie
edytujOsada leży pomiędzy oddalonym o ok. 100 m na północ Bachorzem[9] (czasami dwie osady nie są uznawane za odrębne[6]), a oddaloną o ok. 1 km na południe Funką. Ok. 4 km na południe znajduje się wieś Charzykowy. Leży 1 km na wschód od Wyspy Bachorskiej (Wyspy Miłości dla Zaawansowanych)[6].
Według podziału fizycznogeograficznego Jerzego Kondrackiego Bachorze znajduje się w mezoregionie Równina Charzykowska (314.69), będącym wschodnią częścią Pojezierza Południowopomorskiego (314.6-7), w podprowincji Pojezierza Południowobałtyckie (314-316)[10].
Hydrografia
edytujMiejscowość leży na wschodnim brzegu Jeziora Charzykowskiego. Teren osady leży na terenie zlewni potoków, wpadających do tego jeziora. Znajduje się tu ujęcie wody. Przez Bachorze nie przepływa ani jeden nazwany ciek wodny[11].
Ochrona przyrody
edytujBachorze leżą na terenie Zaborskiego Parku Krajobrazowego, przy granicy Parku Narodowego „Bory Tucholskie”[6]. Znajduje się tu pomnik przyrody – dąb szypułkowy o obwodzie 395 cm[12].
Historia
edytujNa Wyspie Bachorskiej położonej na zachód od Bachorza znajduje się stanowisko archeologiczne obejmujące obozowisko z X-XIII wieku[13].
Po raz pierwszy miejscowość została wymieniona w dokumentach w 1772 roku jako Bachors[6], była ona w tym okresie osadą należącą do Jarcewa[7].
W 1812 roku przez obszar Borów Tucholskich przechodziły na wschód wojska napoleońskie. Prawdopodobnie część z nich, jakiś oddział polski zatrzymał się na odpoczynek wśród żołnierzy znalazł się chętny do wyciosania krzyża[14].
W 1880 roku w osadzie założono leśnictwo.
.jpg)
W 1977 roku w miejscowości postawiono kolejny krzyż, następny postawiono w 1982 roku przy drodze do Małych Swornegaci, jednak było to mało zauważalne miejsce i krzyż niszczał, dlatego też przeniesiono go na obecne miejsce, przy drodze pilskiej, krzyż nazywany jest Krzyżem Napoleońskim[6][14][15].
Architektura i zabytki
edytujArchitektura sakralna
edytujW środku wsi znajduje się postawiony w 1977 roku krzyż przydrożny.
Zabytki
edytujZabytki w Bachorzu według Gminnej Ewidencji Zabytków[16]:
- nr 3 – parterowy dom mieszkalny z dwuspadowym, ceramicznym dachem o szalowanych pionowo obustronnych szczytach;
- nr 4 – parterowy dom mieszkalny z naczółkowym dachem pokrytym blachodachówką z dodanym gankiem od frontu;
- nr 6/6a – dwukondygnacyjny, ceglano-drewniany budynek gospodarczy wielofunkcyjny, w części drewnianej wzniesiony w konstrukcji słupowo-ramowej szalowanej poziomo;
- nr 6/6a – budynek mieszkalny, typ wydłużonego dwojaka murowanego z cegły, o zachowanej bryle nakrytej dwuspadowym dachem oraz kompozycji elewacji licowanych cegłą.
Transport
edytujTransport drogowy
edytujPrzez Bachorze przebiega droga powiatowa nr 2624G, prowadząca z Chocińskiego Młyna do Chojnic[17].
Komunikacja autobusowa
edytujW osadzie znajdują się dwa przystanki autobusowe linii 1 Miejskiego Zakładu Komunikacji w Chojnicach: Bachorze-Motor, oraz Bachorze-Struga[18].
Transport kolejowy
edytujNajbliższą stacją kolejową od miejscowości jest stacja w Chojnicach[6].
Transport wodny
edytujTurystyka
edytujW Bachorzu znajduje się Ośrodek Rehabilitacyjno-Wypoczynkowy Natura, położony nad Jeziorem Charzykowskim[19].
Szlaki turystyczne
edytujSzlaki turystyczne przebiegające przez Bachorze:
Szlaki piesze
edytuj
czerwony, Szlak Kaszubski im. Juliana Rydzkowskiego - z Chojnic do Wiela[20];
Szlaki rowerowe
edytuj
czerwony, Kaszubska Marszuta – z Charzykowych do Czerska[21];
czarny, BY-1 7001n – z Tucholi do Bachorza.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 1571
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 10 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b F. Lorentz Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)
- ↑ Uchwała Rady Gminy w Chojnicach Nr XLII/620/10 z dnia 10.11.2010 r. w sprawie podziału sołectwa Charzykowy na sołectwo Charzykowy i sołectwo Funka oraz nadaniu statutów dla sołectwa Charzykowy i sołectwa Funka
- ↑ Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza, 1927 (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Bartłomiej Szabowski, Zaborski Park Krajobrazowy Mapa turystyczna 1:50 000 - stan na 2016 rok, Ryszard Chachurski, Anna Kowalska, Artur Sikorski, Plany Chojnic, Swornegaci i Charzykowów, Charzykowy: Wydawnictwo Eko-Karpio, 2016 (pol.).
- ↑ a b tablica informacyjna in sito
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 11 Województwo pomorskie, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1926 (pol.).
- ↑ a b Geoportal.gov.pl [online], mapy.geoportal.gov.pl [dostęp 2017-07-07].
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia Regionalna Polski, wyd. drugie poprawione, Warszawa: PWN, 2002, s. 46, ISBN 83-01-13050-4.
- ↑ Mapa Hydrograficzna Polski 1:50 000 [online], Geoportal [dostęp 2017-07-07] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-06].
- ↑ MiroArt, Pomniki przyrody - Zaborski Park Krajobrazowy [online], zaborskipark.pl [dostęp 2017-05-24] (pol.).
- ↑ Mariusz Grzempa, Dziedzictwo kulturowe Parku Narodowego „Bory Tucholskie”, [w:] Józef Partyka (red.), Ochrona dóbr kultury i historycznego związku człowieka z przyrodą w parkach narodowych, Ojców 2003, s. 255, 256, 262 (pol.).
- ↑ a b R-net www.rnet.pl 2014, Historia Krzyża Napoleońskiego - Park Narodowy Bory Tucholskie [online], pnbt.com.pl [dostęp 2017-07-07] (pol.).
- ↑ tablica informacyjna przy Krzyżu Napoleońskim
- ↑ Index of /gmina/Karty ewidencyjne obiektów wpisanych do Gminnej Ewidencji Zabytków/Bachorze [online], kontoftp.pl [dostęp 2017-07-07].
- ↑ Wykaz dróg i ulic powiatowych na terenie Powiatu Chojnickiego [online].
- ↑ Chojnice MZK - Rozkład7xp [online], rozklad.com [dostęp 2017-05-24].
- ↑ Ośrodek Rehabilitacyjno-Wypoczynkowy NATURA w Bachorzu – Strona www [online], osrodek-natura.pl [dostęp 2017-05-24] (pol.).
- ↑ MiroArt, Szlak Kaszubski im. Juliana Rydzkowskiego - z Chojnic do Wiela - Zaborski Park Krajobrazowy [online], zaborskipark.pl [dostęp 2017-05-24] (pol.).
- ↑ MiroArt, Kaszubska Marszruta - szlak czerwony - Zaborski Park Krajobrazowy [online], zaborskipark.pl [dostęp 2017-05-24] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Bachorze widziane z lotu ptaka chojnice24.pl
- Bachorze fotopolska.eu
