Basiliscus (rodzaj)
Basiliscus – rodzaj jaszczurki z rodziny hełmogwanowatych (Corytophanidae). Nazywane niekiedy jaszczurkami Jezusa, ponieważ potrafią biegać po powierzchni wody.
| Basiliscus[1] | |||
| Laurenti, 1768[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – bazyliszek płatkogłowy (B. plumifrons) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Basiliscus | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Basiliscus americanus Laurenti, 1768 (= Lacerta basiliscus Linnaeus, 1758) | |||
| Gatunki | |||
| |||
Zasięg występowaniaEdytuj
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Meksyku, Ameryce Środkowej i północnej części Ameryki Południowej[3].
CharakterystykaEdytuj
Długość ciała ok. 80 cm, z czego większość stanowi ogon. Bazyliszki są jaszczurkami o długich silnych nogach i szerokich stopach z szeroko rozstawionymi palcami o łuskowatych obwódkach umożliwiającym im bieganie po wodzie i pływanie. Utrzymując się na powierzchni wody dzięki napięciu powierzchniowemu i szerokiemu rozstawieniu palców, bazyliszki odbiegają wystarczająco daleko od napastnika. U samców charakterystyczny grzebień grzbietowy. Nie posiadają zdolności odrzucania ogona. Zamieszkują tropikalne, wilgotne lasy, żerują na ziemi w pobliżu wody. Żywią się bezkręgowcami, małymi gryzoniami, czasem zjadają owoce. Są jaszczurkami jajorodnymi.
SystematykaEdytuj
EtymologiaEdytuj
Basiliscus: gr. βασιλισκος basiliskos „królik, książątko”, od zdrobnienia βασιλευς basileus „król”[4].
Podział systematycznyEdytuj
Do rodzaju należą następujące gatunki[3]:
- Basiliscus basiliscus – bazyliszek zwyczajny
- Basiliscus galeritus – bazyliszek ekwadorski
- Basiliscus plumifrons – bazyliszek płatkogłowy
- Basiliscus vittatus – bazyliszek pręgowany
PrzypisyEdytuj
- ↑ Basiliscus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ J.N. Laurenti: Specimen medicum, exhibens synopsin reptilium emendatam cum experimentis circa venena et antidota reptilium austracorum, quod authoritate et consensu. Viennae: Joan. Thomae, 1798, s. 50. (łac.).
- ↑ a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Basiliscus. The Reptile Database. [dostęp 2018-10-16]. (ang.).
- ↑ basiliscus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).
BibliografiaEdytuj
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 375. ISBN 83-01-14344-4.
- Heying, H.: Corytophanidae. (On-line), Animal Diversity Web, 2003. [dostęp 2008-11-02]. (ang.).