Białobrzegi (Krosno)
Białobrzegi – część miasta Krosna[2], jednostka pomocnicza gminy (dzielnica)[3].
| część/dzielnica Krosna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| W granicach Krosna |
1 stycznia 1925[1] |
| SIMC |
0952427 |
| Populacja (2019) • liczba ludności |
|
Położenie na mapie Krosna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
| 49,705897°N 21,751468°E/49,705897 21,751468 | |
Historia
edytujPoczątkowo była to osada – notowana jako przedmieście lub wieś: inter suburbanos Palversee[4] (1410)[5][6]; Byalebrzegky (1473), Byalobrzegi (1532).
W 1542 w Białobrzegach istniał kamieniołom. Wieś królewska położona na przełomie XVI i XVII wieku w ziemi sanockiej województwa ruskiego[7], w drugiej połowie XVII wieku należała do tenuty Besko starostwa sanockiego[8].
Badania geologiczne wykazały, że dzielnica leży w pasie pokładów roponośnych, co zachęciło spółki do postawienia kilku szybów wiertniczych. W 1903 r. rozpoczęła działalność rafineria. Po I wojnie światowej przeprowadzono próby wierceń, lecz bez sukcesów, co spowodowało zamknięcie szybów.
Po odzyskaniu niepodległości Polski miastu zaczęło brakować terenów pod zabudowę. Białobrzego zostały ustanowione dzielnicą Krosna od 1925[9]. Przez długi czas ta część miasta była określana rolniczą enklawą. Tym samym pomysł przyłączenia Białobrzegów do Krosna, miał charakter ekonomiczno-urbanistyczny. Dzielnica Białobrzegi została zabudowana wzdłuż Wisłoka, po obu stronach rzeki.
W Białobrzegach urodzili się Stanisław Gorczyca (1895–1923), Jan Machnicki, Szymon Zuzak, Jan Niezgoda, Józef Kwaciszewski (współorganizował Związek Strzelecki w Białobrzegach i wyruszył z oddziałem na wojnę w celu wyzwolenia Polski), Józef Czuchra, Władysław Gomułka.
W 2019 liczba mieszkańców dzielnicy wyniosła 3 026[10].
Obiekty
edytuj- Pomnik przy ul. Krakowskiej, z napisem na tablicy: Białobrzeżanom poległym za Ojczyznę w I Wojnie Światowej i Wojnie polsko-bolszewickiej 1914-1920, Społeczeństwo dzielnicy Białobrzegi
- Kościół Bożego Miłosierdzia z tablicą ku czci poległych mieszkańców w I i w II wojnie światowej.
Dojazd
edytuj- Na ulice Konopnickiej (kościół Bożego Miłosierdzia), Kopernika i Moniuszki linia MKS Krosno "G".
- Na ulicę Białobrzeską linia "3" obsługiwana przez miejskiego przewoźnika oraz prywatni przewoźnicy jeżdżący w kierunku Odrzykonia.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 117, poz. 1053
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Dzielnice i osiedla. [dostęp 2020-08-25].
- ↑ Etymologicznie nazwa pochodzi od niem.: Palvė, według Adama Fastnachta p. 354. omawiana forma jest być może graficznym przekształceniem zapisu "Byalybrzeg". w: Władysław Makarski. Nazwy miejscowości... str. 43.
- ↑ Władysław Makarski. Nazwy miejscowości dawnej ziemi sanockiej. KUL Wydział Nauk Humanistycznych. – Lublin : Redakcja Wydawnictw KUL, 1986. ISBN 83-00-00202-2 str. 42
- ↑ Adam Fastnacht: Słownik historyczno-geograficzny ziemi sanockiej w średniowieczu, Tom I, str. 122
- ↑ Atlas historyczny Rzeczypospolitej Polskiej wydany z zasiłkiem Akademii Umiejętności w Krakowie, [T. 1] , Epoka przełomu z wieku XVI-ego na XVII-sty. Dział II-gi. "Ziemie Ruskie" Rzeczypospolitej, Dział opracowany przez Aleksandra Jabłonowskiego [...], k. 4.
- ↑ Lustracja województwa ruskiego 1661-1665. Cz. 1, Ziemia Przemyska i Sanocka, wydali Kazimierz Arłamowski i Wanda Kaput, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970, s. 250.
- ↑ Dz.U. 1924 nr 117 poz. 1053
- ↑ Osiedla i dzielnice Krosna. Które są największe, a które mają najwięcej mieszkańców? [online], Krosno Nasze Miasto [dostęp 2022-11-19] (pol.).