Briesen (Mark)

Briesen (Mark)
	gmina
	; Centrum wsi z kościołem ewangelickim
	Herb
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Brandenburgia
Powiat	Landkreis Oder-Spree
Wspólnota	Amt Odervorland
Powierzchnia	110,83 km²
Wysokość	43 m n.p.m.
Populacja (2017); • liczba ludności	; 2796
Numer kierunkowy	033607
Kod pocztowy	15518
Tablice rejestracyjne	LOS
	Adres urzędu:Bahnhofstraße 3; 15518 Briesen (Mark)
	Położenie na mapie powiatu;
	52°20′N 14°17′E/52,333333 14,283333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Briesen (Mark) (hist. pol. Brzezin^[2]) – gmina w Niemczech, w kraju związkowym Brandenburgia, w powiecie Oder-Spree, siedziba Związku Gmin Odervorland^[3]. Leży na historycznej ziemi lubuskiej. Przez gminę przebiega autostrada A12, łącząca Berlin z granicą polsko-niemiecką.

Nazwa edytuj

Nazwa wsi wywodzi się od słowiańskiego słowa ''brezen” lub „bryzin” („brzoza”, „brzezina”)^[4].

Historia edytuj

Obszar wraz z ziemią lubuską znajdował się do połowy XIII w. w granicach Polski piastowskiej na szlaku handlowym i wojskowym z Frankfurtu nad Odrą do Berlina. Wieś zamieszkiwali wówczas głównie rolnicy oraz pasterze. Około 1400 liczyła ona mniej więcej 24 łany, czyli 185 hektarów. Najstarsza znana wzmianka o miejscowości pochodzi z 1403. W diecezji lubuskiej Briesen podlegało administracyjnie pod Falkenhagen (pol. Rokowo^[2])^[5]. Wieś należała do dóbr klasztoru kartuzów we Frankfurcie nad Odrą, którym sprzedana została w 1450. W 1540 majątek zakonu przeszedł na Uniwersytet we Frankfurcie nad Odrą, a w 1575 przejął je elektor Brandenburgii, Johann Gregor. Osada została całkowicie zniszczona w trakcie wojny trzydziestoletniej, ale wkrótce ją odbudowano. W 1696 elektor Fryderyk III upolował w okolicznych lasach rekordowych rozmiarów jelenia, co upamiętnia stosowny pomnik. W 1809, w wyniku pożaru, spaliło się całe centrum wsi. Około 1835 wzniesiono obecny kościół (na miejscu pozostałości obiektu średniowiecznego)^[6], a w 1842 powstała stacja kolejowa na wybudowanej wówczas linii z Berlina do Frankfurtu nad Odrą, co dało asumpt rozwojowi lokalnego przemysłu (np. huta szkła od 1889) i pomysłowi nadania osadzie praw miejskich, do czego ostatecznie nigdy nie doszło. Huta szkła została zamknięta w 1926. W latach 1934–1936 rozpoczęto budowanie autostrady A12. W 1953 powstało we wsi największe gimnazjum w ówczesnym powiecie Fürstenwalde^[7], a w 1956 zbudowano tu placówkę szkoleniową dla służb specjalnych NRD^[4].

1 stycznia 2014 do gminy przyłączono teren należący wcześniej do rozwiązanej gminy Madlitz-Wilmersdorf^[8].

Zabytki edytuj

Zabytki w Briesen:

Pomnik jelenia, odsłonięty w 1707, zaprojektowany przez Andreasa Schlütera
Kościół klasycystyczny z 1835
Gmach dawnej poczty z pocz. XX w.
Gmach dawnej szkoły wiejskiej z 1904
Gmach szkoły z 1956

Zabytki w pozostałych częściach gminy:

Kościół w Biegen z XIII w.
Pałac i park krajobrazowy w Alt Madlitz z XVIII w.
Kościół w Alt Madlitz, średniowieczny, przebudowany w XIX w.
Śluza Kersdorf z XIX w.
Kościół w Wilmersdorf z XIX w., neogotycki
Kościół w Falkenberg

Galeria edytuj

Pomnik jelenia
Kościół w Briesen
Pałac i park w Alt Madlitz
Gimnazjum Nexö
Śluza Kersdorf

Demografia edytuj

Wykres zmian populacji Briesen od 1875 roku:

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

↑ Seite wird geladen [online], statistik-berlin-brandenburg.de [dostęp 2021-06-17] (niem.).
↑ ^a ^b Mapa Polski 1:500 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1947 [1].
↑ Statistisches Amt Berlin-Brandenburg, Potsdam, 2009.
↑ ^a ^b Jakobsweg. Östlisch und westlisch der Oder, tablica informacyjna w Briesen (Mark).
↑ Siegmund Wilhelm Wohlbrück, Geschichte des ehemaligen Bisthums Lebus und des Landes dieses Nahmens, tom I, Berlin 1829, s. 96.
↑ Jakobsweg. Östlisch und westlisch der Oder. Dorfkirche Briesen, tablica informacyjna w Briesen (Mark).
↑ Schule und Sporthalle Briesen, tablica informacyjna in situ.
↑ Informacja o przyłączeniu terenu. amt-odervorland.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-07)]. umieszczona w "Amtsblatt für das Amt Odervorland".

[1] Seite wird geladen [online], statistik-berlin-brandenburg.de [dostęp 2021-06-17] (niem.).

[m-2] Mapa Polski 1:500 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1947 [1].

[3] Statistisches Amt Berlin-Brandenburg, Potsdam, 2009.

[tabl-4] Jakobsweg. Östlisch und westlisch der Oder, tablica informacyjna w Briesen (Mark).

[5] Siegmund Wilhelm Wohlbrück, Geschichte des ehemaligen Bisthums Lebus und des Landes dieses Nahmens, tom I, Berlin 1829, s. 96.

[6] Jakobsweg. Östlisch und westlisch der Oder. Dorfkirche Briesen, tablica informacyjna w Briesen (Mark).

[7] Schule und Sporthalle Briesen, tablica informacyjna in situ.

[8] Informacja o przyłączeniu terenu. amt-odervorland.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-07)]. umieszczona w "Amtsblatt für das Amt Odervorland".

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]