Brzeźce (województwo opolskie)

wieś w województwie opolskim
Ten artykuł dotyczy miejscowości w województwie opolskim. Zobacz też: inne znaczenia tego hasła.

Brzeźce (niem. Birken[1], dodatkowa nazwa w j. niem. Brzezetz) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Bierawa.

Brzeźce
— wieś —
Ilustracja
Aleja w Brzeźcach
Państwo  Polska
Województwo  opolskie
Powiat kędzierzyńsko-kozielski
Gmina Bierawa
Liczba ludności (2006) 633
Strefa numeracyjna 77
Kod pocztowy 47-223
Tablice rejestracyjne OK
SIMC 0491601
Położenie na mapie gminy Bierawa
Mapa konturowa gminy Bierawa, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Brzeźce”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Brzeźce”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Brzeźce”
Położenie na mapie powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego
Mapa konturowa powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Brzeźce”
Ziemia50°19′25″N 18°12′30″E/50,323611 18,208333
Multimedia w Wikimedia Commons

NazwaEdytuj

Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości pochodzi od polskiej nazwy na "brzeg rzeki"[2]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako starszą od niemieckiej wymienia staropolską nazwę - Brzesz podając jej znaczenie "Ort am Ufer (Strandort)" czyli po polsku "Miejscowość nad brzegiem, na plaży"[2]. Badacz zalicza nazwę wsi do grupy miejscowości, których nazwa wywodzi się od położenia w pobliżu zbiorników wodnych "Ortsnamen von den tiesen Lage am Wasser und Sumpfe"[2]. Niemcy początkowo zgermanizowali nazwę na Brzezetz, a później na Birken w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie[2].

Niemiecka nazwa urzędowa miejscowości to Birken; nazwą tą zastąpiono wcześniejszą nazwę – Brzezetz. W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod polską nazwą Brześć oraz zgermanizowaną Brzezetz[3][4].

Wedle Leksykonu Polactwa w Niemczech zmiana ta miała miejsce w 1936 roku, a wedle Słownika nazw miejscowych Górnego Śląska – w 1939 roku, ale serwis territorial.de wymienia nazwę Birken już 1 marca 1932 roku, podobnie jak serwis Deutsche Verwaltungsgeschichte, potwierdza istnienie tej nazwy w 1933 roku, natomiast nie wspomina o nazwie Brzezetz[5][6][7][8]. 12 listopada 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Brzeżce[9].

HistoriaEdytuj

Najstarsze wzmianki o miejscowości Brzeźce pochodzą z 1246 roku. Książę Mieszko Opolski przepisał wówczas w testamencie miejscowość Breze klasztorowi dominikanów z Raciborza.

W 1871 r. Brzeźce przyłączono do powiatu kozielskiego.

Wedle spisu z 1 grudnia 1910 r. w miejscowości mieszkało 797 Polaków[5]. Do głosowania podczas plebiscytu uprawnionych było w Brzeźcach 561 osób, z czego 500, ok. 89,1%, stanowili mieszkańcy (w tym 492, ok. 87,7% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 560 głosów (ok. 99,8% uprawnionych), w tym 554 (ok. 98,9%) ważne; za Niemcami głosowały 302 osoby (ok. 53,9%), a za Polską 252 osoby (45%). W obszarze dworskim rozkład głosów prezentował się następująco: uprawnionych było 39 osób, z czego 39, 100%, stanowili mieszkańcy (w tym 39, 100% całości, mieszkańcy urodzeni w obszarze dworskim). Oddano 39 głosów (100% uprawnionych), w tym 39 (100%) ważnych; za Niemcami głosowało 29 osób (ok. 74,4%), za Polską 10 osób (ok. 25,6%)[10]. W 1933 r.[11] w miejscowości mieszkało 1055 osób, a w 1939 r.[12] – 1072 osoby[8].

ZabytkiEdytuj

  • Kaplica z ołtarzem rokokowym i obrazem Jadwigi Śląskiej, wybudowana w 1786 roku. Przy kaplicy stoi krzyż.

KomunikacjaEdytuj

Przez Brzeźce przechodzi droga wojewódzka nr 408.

GaleriaEdytuj

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).
  2. ↑ a b c d Heinrich Adamy: Die Schlesischen Ortsnamen ihre entstechung und bedeutung. Breslau: Verlag von Priebotsch`s Buchhandlung, 1888, s. 31.
  3. ↑ Johann Knie 1830 ↓, s. 74,75.
  4. ↑ Brzeźce w spisie wsi na Śląsku - genealogienetz.de
  5. ↑ a b Jan Łangowski (red.), Edmund Osmańczyk (red.): Leksykon Polactwa w Niemczech. Związek Polaków w Niemczech T.z., 1939, s. 84. (pol.)
  6. ↑ Monika Choroś, Łucja Jarczak, Stanisława Sochacka: Słownik nazw miejscowych Górnego Śląska. Wyd. 2. Opole, Kluczbork: Państwowy Instytut Naukowy, Instytut Śląski w Opolu; Księgarnia „Minerva” Mariusz Kik w Kluczborku, 1997, s. 31. ISBN 83-7126-084-9. (pol. • niem.)
  7. ↑ Rolf Jehke: Amtsbezirk Ehrenforst (niem.). Rolf Jehke, 2002-09-02. [dostęp 2012-07-31].
  8. ↑ a b Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Cosel (niem.). 2006. [dostęp 2013-01-26].
  9. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  10. ↑ Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in Karlsruhe (niem.). [dostęp 2013-01-26].
  11. ↑ Stan na 16 czerwca.
  12. ↑ Stan na 17 maja.

BibliografiaEdytuj

Johann Knie: Alpabetisch, Statistisch, Topographische Uebersicht aller Dorfer, Flecken, Stadt und andern Orte der Konigl. Preus. Provinz Schlesien.... Breslau: Barth und Comp., 1830.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Brzeźce_(województwo_opolskie)&oldid=61281253”