Bywałyj (ros. Бывалый) – radziecki niszczyciel projektu 56, zmodyfikowany według projektu 56PŁO. W służbie od 21 grudnia 1955 do 17 lipca 1988 roku, aktywny głównie na Atlantyku (Morze Norweskie i Zatoka Gwinejska) i Morzu Śródziemnym.

Bywałyj
Бывалый
Klasa

niszczyciel

Projekt

56, 56PŁO

Oznaczenie NATO

Kotlin

Historia
Stocznia

Stocznia im. 661 Kommunarda w Mikołajowie

Położenie stępki

6 maja 1953

Wodowanie

31 marca 1954

 Marynarka Wojenna ZSRR
Wejście do służby

21 grudnia 1955

Wycofanie ze służby

17 lipca 1988

Los okrętu

zezłomowany

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 2667 ton
normalna: 2949 ton
pełna: 3249 ton

Długość

całkowita: 126 m
na KLW: 117,9 m

Szerokość

12,76 m

Zanurzenie

4,2 m

Napęd
2 turbiny parowe TW-8 (72 000 KM), 4 kotły parowe wodnorurkowe KW-76
Prędkość

38 węzłów

Zasięg

3850 mil morskich przy 14 węzłach

Uzbrojenie
4 działa 130 mm (2 × II)
16 działek przeciwlotniczych 45 mm (4 × IV)
6 × miotacz bomb głębinowych
Wyrzutnie torpedowe

10 kal. 533 mm (2 × V)

Załoga

284 (19 oficerów)

Budowa i opis techniczny

edytuj
Główny artykuł: Niszczyciele projektu 56.

Budowa i stan pierwotny

edytuj

„Bywałyj” został zbudowany (pod numerem 1202) w Stoczni im. 661 Kommunarda w Mikołajowie, stępkę położono 6 maja 1953 roku. Okręt został zwodowany 31 marca 1954 roku, zaś do służby wszedł 21 grudnia 1955 roku[1].

Niszczyciel charakteryzował się całkowitą długością 126 metrów (117,9 m na linii wodnej), szerokość wynosiła 12,76 metra, zaś zanurzenie maksymalnie 4,2 metra. Wyporność jednostki to: 2667 ton (standardowa), 2949 ton (normalna) i 3249 ton (pełna)[2].

Napęd stanowiły 2 turbiny parowe TW-8 o mocy 72 000 KM oraz 4 kotły parowe wodnorurkowe KW-76. Jednostka rozwijała prędkość maksymalną 38 węzłów. Przy 14 węzłach mogła ona pokonać 3850 mil morskich[2][3].

Uzbrojenie artyleryjskie okrętu składało się z 2 podwójnych dział SM-2-1 kalibru 130 mm L/58 i 4 czterolufowych działek przeciwlotniczych SM-20 ZIF kalibru 45 mm L/76. Niszczyciel dysponował 6 miotaczami bomb głębinowych BURUN. Uzbrojenie torpedowe stanowiły 2 pięciorurowe wyrzutnie kalibru 533 mm. Okręt mógł zabierać na pokład również miny morskie[2][4].

Załogę okrętu stanowiło 284 ludzi, w tym 19 oficerów[2].

Modyfikacje

edytuj

Okręt zmodernizowano zgodnie z projektem 56PŁO – prace prowadzano od 23 czerwca 1962 do 28 października 1965 roku w stoczni SRZ w Tallinnie[5].

Zmiany wprowadzono głównie w uzbrojeniu okrętu. Dziobową wyrzutnię torpedową przystosowano do walki z okrętami podwodnymi, rufową wyrzutnię zdemontowano. Zamiast miotaczy bomb głębinowych BURUN zamontowano 4 rakietowe miotacze RBU-2500[6].

Opisane zmiany zwiększyły wyporność okrętu o ok. 450 ton oraz obniżyły maksymalną prędkość jednostki do około 34 węzłów. Zmniejszyła się również liczba załogantów[2][a].

Służba

edytuj

„Bywałyj” pierwsze lata swojej służby spędził na Morzu Czarnym. Od 1959 roku stacjonował w Siewieromorsku. W dniach 5–7 lipca 1961 roku uczestniczył w akcji ratunkowej K-19. Służył także na Atlantyku (Morze Norweskie, Zatoka Gwinejska) i na Morzu Śródziemnym. Niszczyciel odbył wizyty zagraniczne w Jugosławii, Algierii, Gwinei i Maroku[7].

Wycofany z marynarki wojennej 17 lipca 1988 roku, sprzedany na złom do Indii i zezłomowany w 1989 lub 1991 roku[7].

Okręt nosił kolejno numery burtowe: 77, 547, 870, i 299[7].

  1. Radziemski podaje ogólne charakterystyki dla niszczycieli projektu 56PŁO, w poszczególnych przypadkach mogły zachodzić odchylenia ze względu na różnice w modyfikacjach jednostek.

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Jan Radziemski. Najpiękniejsze w całej klasie. Niszczyciele projektu 56 (Kotlin). „Okręty Wojenne”, s. 74–85, 2012. Tarnowskie Góry: Wydawnictwo „Okręty Wojenne”. ISSN 1231-014X. 5/2012 (115). (pol.). 
  • Jan Radziemski. Najpiękniejsze w całej klasie. Niszczyciele projektu 56 (Kotlin). „Okręty Wojenne”, s. 68–80, 2012. Tarnowskie Góry: Wydawnictwo „Okręty Wojenne”. ISSN 1231-014X. 6/2012 (116). (pol.). 
  • Jan Radziemski. Najpiękniejsze w całej klasie. Niszczyciele projektu 56 (Kotlin). „Okręty Wojenne”, 2013. Tarnowskie Góry: Wydawnictwo „Okręty Wojenne”. ISSN 1231-014X. 1/2013 (117). (pol.).