Cecylia Wazówna (ur. 6 listopada 1540 w Sztokholmie, zm. 27 stycznia 1627 w Brukseli[1]) – królewna szwedzka, córka króla Szwecji Gustawa I Wazy i jego drugiej żony Małgorzaty Leijonhufvud.

Cecylia Wazówna
Ilustracja
królewna szwedzka
Dane biograficzne
Dynastia

Wazowie

Data i miejsce urodzenia

6 listopada 1540
Sztokholm

Data i miejsce śmierci

27 stycznia 1627
Bruksela

Ojciec

Gustaw I Waza

Matka

Małgorzata Leijonhufvud

Mąż

Krzysztof II

Dzieci

Edward Fortunat,
Krzysztof Gustaw,
Filip,
Karol,
Bernard,
Jan Karol

Życiorys edytuj

Cecylia od wczesnej młodości słynęła z niezwykłej urody, którą często opisywali szesnastowieczni kronikarze[2]. Otrzymała staranne wykształcenie – znała kilka języków oraz interesowała się tańcem, śpiewem i muzyką. Będąc jeszcze bardzo młodą otrzymywała liczne propozycje małżeńskie od przedstawicieli najważniejszych rodów w ówczesnej Europie. Kandydatami do jej ręki byli m.in. książę Wilhelm I Orański, palatyn Jerzy Jan Valdenz i Jan, hrabia Fryzji Wschodniej[3]. Jesienią 1559 roku Cecylia stała się bohaterką skandalu obyczajowego w Szwecji, zwanego „skandalem vadsteńskim”. Po ślubie siostry Cecylii, Katarzyny, z hrabią Edzardem z Fryzji Wschodniej Cecylia wraz z orszakiem siostry opuściła Szwecję. Podczas postoju w Vadstenie, brat szwagra Cecylii, zakochany w młodszej Wazównie hrabia Jan, wkradł się nocą do komnaty swej ukochanej. O wizycie Jana u Cecylii dowiedział się jej przyrodni brat Eryk, który opowiedział o sytuacji ojcu. Król Gustaw rozkazał zaaresztować Jana[4].

20 lipca 1561 roku na dwór szwedzki przybyło poselstwo polskie, mające doprowadzić do skutku małżeństwo brata Cecylii, Jana III Wazy z Katarzyną Jagiellonką, siostrą króla polskiego Zygmunta II Augusta. Na czele poselstwa stanął młody hrabia Jan Baptysta Tęczyński, który podczas pobytu w Szwecji zakochał się w pięknej Cecylii i poprosił nowego króla szwedzkiego Eryka o rękę jego siostry[5]. Król nie odmówił, jednak poprosił Tęczyńskiego o rozważenie decyzji[6]. Jesienią do Szwecji przybył kolejny kandydat o rękę Cecylii, margrabia badeński Krzysztof II, a Tęczyński opuścił Sztokholm[7]. Pod koniec roku doszło do umowy przedślubnej Cecylii z Tęczyńskim, na mocy której Cecylia miała otrzymać w posagu 100 000 talarów, zaś przyszły małżonek miał wypłacać królewnie 6 000 talarów rocznej renty[8]. Termin ślubu wyznaczono na lato 1562 roku[9]. Na początku 1563 Eryk zmienił jednak zdanie i zrezygnował z planów małżeńskich wobec Cecylii. Jesienią Jan Tęczyński wypłynął z Gdańska do Szwecji, aby przeprowadzić ponowne negocjacje z Erykiem w sprawie ślubu z Cecylią[10]. W drodze do Sztokholmu Jan został zatrzymany w Danii, gdzie padł ofiarą epidemii i w grudniu 1563 zmarł[11].

Rok po śmierci polskiego narzeczonego, 18 czerwca 1564 roku, w Sztokholmie Cecylia została żoną margrabiego badeńskiego Krzysztofa, z którym doczekała się sześciorga dzieci[12]:

  • Edwarda Fortunata (ur. 1565, zm. 1600) – margrabiego badeńskiego,
  • Krzysztofa Gustawa (ur. 1566, zm. 1609),
  • Filipa (ur. 1567, zm. 1620),
  • Karola (ur. 1569, zm. 1590),
  • Bernarda (ur. 1570, zm. 1571),
  • Jana Karola (ur. 1572, zm. 1599) – kawalera maltańskiego.

Po śmierci męża w 1574, wychowana w wierze ewangelickiej Cecylia przeszła na katolicyzm. W 1597 czyniła starania o wyjazd do Krakowa, jednak nie wiadomo czy podróż ta doszła do skutku. Pod koniec życia Cecylia cieszyła się szczególnymi względami papieża. Zmarła w podeszłym wieku w Brukseli[13].

Przypisy edytuj

  1. M. Marek: The House of Vasa. genealogy.euweb.cz. [dostęp 2011-01-07]. (ang.).
  2. G. Majewska, Tragiczna miłość Jana Tęczyńskiego i Cecylii Wazówny, Gdańsk 2009, s. 159.
  3. G. Majewska, Tragiczna miłość Jana Tęczyńskiego i Cecylii Wazówny, Gdańsk 2009, s. 159–160.
  4. G. Majewska, Tragiczna miłość Jana Tęczyńskiego i Cecylii Wazówny, Gdańsk 2009, s. 161.
  5. G. Majewska, Tragiczna miłość Jana Tęczyńskiego i Cecylii Wazówny, Gdańsk 2009, s. 160–161.
  6. G. Majewska, Tragiczna miłość Jana Tęczyńskiego i Cecylii Wazówny, Gdańsk 2009, s. 161–162.
  7. G. Majewska, Tragiczna miłość Jana Tęczyńskiego i Cecylii Wazówny, Gdańsk 2009, s. 162.
  8. G. Majewska, Tragiczna miłość Jana Tęczyńskiego i Cecylii Wazówny, Gdańsk 2009, s. 164.
  9. G. Majewska, Tragiczna miłość Jana Tęczyńskiego i Cecylii Wazówny, Gdańsk 2009, s. 165.
  10. G. Majewska, Tragiczna miłość Jana Tęczyńskiego i Cecylii Wazówny, Gdańsk 2009, s. 167–168.
  11. G. Majewska, Tragiczna miłość Jana Tęczyńskiego i Cecylii Wazówny, Gdańsk 2009, s. 169.
  12. M. Marek: The House of Baden. genealogy.euweb.cz. [dostęp 2011-01-07]. (ang.).
  13. G. Majewska, Tragiczna miłość Jana Tęczyńskiego i Cecylii Wazówny, Gdańsk 2009, s. 171.

Bibliografia edytuj

  • Majewska G., Tragiczna miłość Jana Tęczyńskiego i Cecylii Wazówny, [w:] B. Możejko, A. Paner (red.), Miłość w czasach dawnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2009, ISBN 978-83-7326-583-7, s. 157–171.