Chris Cooper

amerykański aktor

Christopher Walton Cooper (ur. 9 lipca 1951 w Kansas City) – amerykański aktor. Zdobywca Oscara[1].

Chris Cooper
Ilustracja
Chris Cooper (2009)
Imię i nazwisko

Christopher Walton Cooper

Data i miejsce urodzenia

9 lipca 1951
Kansas City

Zawód

aktor

Współmałżonek

Marianne Leone Cooper
(od 1983)

Lata aktywności

od 1977

Życiorys

edytuj

Urodził się w Kansas City w Missouri jako syn Mary Ann (Walton) Cooper i Charlesa Sherwooda Coopera, lekarza wojskowego United States Air Force i hodowcy bydła[2][3]. Jego rodzina była pochodzenia angielskiego, a także miała korzenie szkockie, niemieckie, francuskie i walijskie[4]. Wychowywał się w Kansas City, a częściowo na rodzinnym ranczu na zachód od Leavenworth w Kansas, a także w Las Vegas, Phoenix i Houston[4]. Uczęszczał do Southwest High School w Kansas City i pracował dla lokalnego zespołu teatralnego przy scenografii. Po ukończeniu szkoły średniej Cooper został kierownikiem warsztatu w innym zespole repertuarowym. Rozważał także pomoc ojcu w hodowli bydła. Służył w rezerwie straży przybrzeżnej United States Coast Guard[5]. Studiował na University of Missouri i zapisał się do programu teatralnego, pierwotnie specjalizując się w scenografii. Na drugim roku studiów zmienił specjalizację na aktorstwo i brał także lekcje tańca w Stephens College w Columbia w Missouri, aby przezwyciężyć swoją „obezwładniającą nieśmiałość”.

W 1976 przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie dzielił mieszkanie na kolei z jedną sypialnią z czterema innymi aspirującymi aktorami i tancerzami[5]. Utrzymywał się z remontów mieszkań[5], pracował na budowie, pełnił funkcję woźnego i szofera. W tym samym czasie studiował u Stelli Adler i Wynna Handmana[6].

W 1980 zadebiutował na Broadwayu w roli Bena Mercera w przedstawieniu Of the Fields, Lately[7]. Po raz pierwszy trafił przed kamery w roli Eddiego w filmie krótkometrażowym Zły moment (Bad Timing, 1983). W 1983 wziął udział w produkcji off-Broadwayowskiej jako Tyler Biars w spektaklu Inny księżyc (A Different Moon)[3] i wystąpił w Seattle Repertory Theatre w Seattle w roli Paula Anthony’ego MacAleera w widowisku Ballada o Soapy Smith (The Ballad of Soapy Smith)[3]. Pojawił się na małym ekranie w pojedynczych odcinkach oper mydlanych – ABC Wszystkie moje dzieci (All My Children, 1984) jako Roger O’Hara i NBC Inny świat (Another World, 1985) w roli Eda. W latach 1984–1985 występował na West Endzie w spektaklu Tennessee Williamsa Słodki ptak młodości[8]. W dramacie historycznym Johna Saylesa W szachu (Matewan, 1987) został obsadzony w roli głównej Joego Kenehana, który podejmuje się zadania zjednoczenia lokalnych górników czarnoskórych i Włochów. Choć jego występ został dobrze przyjęty, film nie odniósł sukcesu. Następnie można było go zobaczyć w dramacie Irwina Winklera Czarna lista Hollywood (Guilty by Suspicion, 1991) z Robertem De Niro, komedii sensacyjnej Pociąg z forsą (Money Train, 1995) u boku Wesleya Snipesa i Woody’ego Harrelsona oraz dramacie sądowym Joela Schumachera Czas zabijania (A Time to Kill, 1996)[9].

Za rolę Sama Deedsa, szeryfa, którego ojciec, stróż prawa, zostaje pośmiertnie podejrzanym w śledztwie o morderstwo w trzecim filmie Johna Saylesa Na granicy (Lone Star, 1996) był nominowany do nagrody Independent Spirit Awards. W dramacie Sama Mendesa American Beauty (1999) zagrał postać homofobicznego wojskowego pułkownika Franka Fittsa. Kreacja hodowcy orchidei Johna Laroche w komediodramacie Spike’a Jonze Adaptacja (Adaptation, 2002) przyniosła mu Oscara dla najlepszego aktora w roli drugoplanowej i nagrodę Złotego Globu.

Wystąpił także w filmach: Zaklinacz koni (1998), Patriota (2000), Tożsamość Bourne’a (2002), Capote (2005) i Królestwo (2007)[10]. W filmie Niesamowity Spider-Man 2 (The Amazing Spider-Man 2, 2014) zagrał Normana Osborna, ojca Harry’ego i założyciel Oscorp[11]. W 2003 wystąpił w roli Daltona Trumbo w sztuce off-Broadwayowskiej Trumbo: czerwony, biały i na czarnej liście (Trumbo: Red, White, and Blacklisted)[12]. W 2017 za rolę Torvalda w broadwayowskim przedstawieniu Dom lalki, część 2 (A Doll’s House, Part 2) zdobył nominację do nagrody Tony Award za najlepszy występ aktora pierwszoplanowego w sztuce teatralne[13].

8 lipca 1983 zawarł związek małżeński z Marianne Leone. Mieli syna Jessego Laniera (ur. 1987), który miał mózgowe porażenie dziecięce i zmarł 3 stycznia 2005 w wyniku epilepsji w wieku 17 lat[14][15].

Filmografia

edytuj

Nagrody

edytuj
Rok Nagroda Kategoria Film
2000 Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych Wybitny występ obsady w filmie American Beauty (1999)
2002 National Board of Review Najlepszy aktor drugoplanowy Adaptacja (2002)
2003 Złoty Glob Najlepszy aktor drugoplanowy
Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy aktor drugoplanowy
2004 Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Francisco Nagroda im. Petera J. Owensa
2010 National Board of Review Najlepsza obsada Miasto złodziei (2010)

Przypisy

edytuj
  1. Chris Cooper Awards. AllMovie. [dostęp 2021-10-04]. (ang.).
  2. Cooper, Chris 1951–. Encyclopedia.com. [dostęp 2025-02-16]. (ang.).
  3. a b c Chris Cooper Biography (1951–). Film Reference. [dostęp 2025-02-16]. (ang.).
  4. a b Chris Cooper What Nationality Ancestry Race. EthniCelebs.com, 26 lipca 2018. [dostęp 2025-02-16]. (ang.).
  5. a b c James Ryan, Mr. 'Last-Minute' Gets a Plum Role, „The New York Times”, 30 czerwca 1996 [dostęp 2025-02-16] (ang.).
  6. Chris Cooper Biography (1951–). Tribute.ca. [dostęp 2025-02-16]. (ang.).
  7. Chris Cooper. Internet Broadway Database. [dostęp 2025-02-16]. (ang.).
  8. Chris Cooper. Theatricalia.com. [dostęp 2025-02-16]. (ang.).
  9. Chris Cooper. Rotten Tomatoes. [dostęp 2025-02-16]. (ang.).
  10. Sandra Brennan: Chris Cooper Biography. AllMovie. [dostęp 2021-10-04]. (ang.).
  11. Tatiana Siegel, ‘Amazing Spider-Man 2’: Chris Cooper to Play Green Goblin, „The Hollywood Reporter”, 27 lutego 2013 [dostęp 2025-02-16] (ang.).
  12. Chris Cooper. Internet Off–Broadway Database. [dostęp 2025-02-16]. (ang.).
  13. Chris Cooper Awards. Internet Broadway Database. [dostęp 2025-02-16]. (ang.).
  14. Jesse Lanier Cooper (1987−2005). Find a Grave. [dostęp 2025-02-16]. (ang.).
  15. Chris and Marianne Cooper’s Belief in Disability Inclusion. Brain & Life, grudzień 2015/styczeń 2016. [dostęp 2025-02-16]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj