Chryzostom (Martiszkin)

Chryzostom, imię świeckie Gieorgij Fiodorowicz Martiszkin (ur. 3 maja 1934 w Kazince(inne języki), zm. 6 stycznia 2025 w Wilnie[1]) – biskup Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.

Chryzostom
Gieorgij Martiszkin
Metropolita wileński i litewski
Kraj działania

ZSRR
Litwa

Data i miejsce urodzenia

3 maja 1934
Kazinka

Data i miejsce śmierci

6 stycznia 2025
Wilno

Metropolita wileński i litewski
Okres sprawowania

2000–2010

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Śluby zakonne

1966

Diakonat

do 1966

Prezbiterat

1966

Chirotonia biskupia

23 kwietnia 1972

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

23 kwietnia 1972

Konsekrator

Nikodem (Rotow)

Współkonsekratorzy

Filaret (Denysenko), Juwenaliusz (Pojarkow)

Życiorys

edytuj

Pochodził z rodziny chłopskiej, pracował w kołchozie, następnie w pracowni ochrony zabytków architektury. W 1965 ukończył seminarium duchowne w Moskwie, a cztery lata później Moskiewską Akademię Duchowną[2]. W czasie nauki, 12 września 1964 r., został wyświęcony na diakona przez metropolitę leningradzkiego i ładoskiego Nikodema[2]. Ten sam hierarcha przyjął od niego śluby zakonne w dniu 31 października 1966 r., a 4 listopada tego samego roku udzielił mu święceń kapłańskich[2]. Od 1968 r. służył w cerkwi św. Pimena w Moskwie, a następnie od 1969 r. w cerkwi Wszystkich Świętych na Sokole w Moskwie[2].

W lipcu 1971 r. został kierownikiem kancelarii Wydziału Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych Patriarchatu Moskiewskiego. W tym samym roku otrzymał godność archimandryty[2].

21 marca 1972 r. Święty Synod Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego nominował go na biskupa pomocniczego eparchii moskiewskiej z tytułem biskupa zarajskiego. Otrzymał również stanowisko zastępcy przewodniczącego Wydziału Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych[2]. Jego chirotonia biskupia odbyła się 23 kwietnia 1972 r. w cerkwi Zwiastowania na terenie moskiewskiej rezydencji przewodniczącego Wydziału Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych, pod przewodnictwem metropolity leningradzkiego i ładoskiego Nikodema[2].

3 września 1974 został wyświęcony na biskupa kurskiego i biełgorodzkiego, trzy lata później został arcybiskupem[2]. Na terenie swojej eparchii doprowadził do znaczącego ożywienia życia parafialnego, wyświęcając tylko w ciągu pierwszego roku sprawowania urzędu 22 kapłanów, co pozwoliło na otwarcie parafii oficjalnie czynnych, lecz niefunkcjonujących z braku duchownych. W ciągu sześciu lat biskup Chryzostom wyświęcił 120 nowych kapłanów, w tym wielu spośród mężczyzn bez formalnego przygotowania teologicznego, niemogących z braku miejsc podjąć nauki w seminariach[3]. Wielokrotnie reprezentował Patriarchat Moskiewski podczas podróży zagranicznych do innych Cerkwi autokefalicznych i innych Kościołów, m.in. do Japonii, Etiopii, na Cypr, do Bułgarii, do Syrii, na intronizacje patriarchy rumuńskiego Justyna, patriarchy Antiochii Ignacego i patriarchy Gruzji Eliasza II[2] W 1977 r. otrzymał godność arcybiskupa[2].

W 1981 r. na własną prośbę odszedł z Wydziału Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych[2]. W latach 1984–1990 pełnił obowiązki biskupa irkuckiego i czyckiego, tymczasowo (1984–1988) wypełniając również zadania biskupa chabarowskiego[2].

W styczniu 1990 r. został arcybiskupem wileńskim i litewskim[2]. Poparł ruch na rzecz niepodległości Litwy. Był członkiem rady organizacji Sajudis i potępił interwencję armii radzieckiej w Wilnie w styczniu 1991 r.[4]

W 2000 r. został mu nadany tytuł metropolity. W 2010 duchowny odszedł na własną prośbę w stan spoczynku ze względu na zły stan zdrowia[5].

Był zwolennikiem ekumenizmu i dialogu z Kościołem katolickim[6]. Jako jedyny z biskupów Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej oficjalnie przyznał się do bycia tajnym współpracownikiem KGB w latach 1974–1990 pod pseudonimem „Restaurator”[4].

Przypisy

edytuj