Coracinarodzaj ptaków z podrodziny liszkojadów (Campephaginae) w obrębie rodziny liszkojadów (Campephagidae).

Coracina[1]
Vieillot, 1816[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – kruczyna czarnoczelna (C. papuensis)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

liszkojady

Podrodzina

liszkojady

Rodzaj

Coracina

Typ nomenklatoryczny

Corvus papuensis J.F. Gmelin, 1788

Gatunki

22 gatunki – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji i Australazji[16].

Morfologia edytuj

Długość ciała 22–37 cm; masa ciała 55–180 g[17].

Systematyka edytuj

Etymologia edytuj

  • Kinkus: nazwa opiera się na „Kinki-manou” de Buffona (1770–1785)[18].
  • Coracina (Caracina): gr. κορακινος korakinos „mały kruk”, od zdrobnienia κοραξ korax, κορακος korakos „kruk”, od κρωζω krōzō „krakać”[19].
  • Graucalus (Grauculus): gr. γραυκαλος graukalos „ptak o popielatym upierzeniu” wspomniany przez Hezychiusza, do dzisiaj niezidentyfikowany[20]. Gatunek typowy: Corvus papuensis J.F. Gmelin, 1788.
  • Coronis: gr. κορωνη korōnē „kruk”, od κρωζω krōzō „krakać”[21].
  • Ceblepyris: gr. κεβληπυρις keblēpuris „ptak wymieniony przez Arystofanesa”, w żaden sposób niezidentyfikowany, ale później powiązany z czeczotką zwyczajną (Acanthis flammea), od κεβλη keble „głowa”; πυρ pur, πυρος puros „ogień”[22]. Gatunek typowy: Ceblepyris melanops Selby, 1840 (= Corvus melanops Latham, 1801).
  • Pteropodocys: gr. πτερον pteron „skrzydło”; ποδωκης podōkēs „szybkonogi”, od πους pous, ποδος podos „stopa”; ωκυς ōkus „szybki”[23]. Gatunek typowy: Pteropodocys phasianella Gould, 1846 (= Ceblepyris maxima Rüppell, 1839).
  • Gazzola (Gazola): Giovan Battista Conte Gazzola (1757–1834), włoski naukowiec, wynalazca, paleobiolog i kolekcjoner[24]. Gatunek typowy: Corvus caledonicus J.F. Gmelin, 1788.
  • Ptiladela (Ptiladera): gr. πτιλον ptilon „pióro”; δηλος dēlos „wyraźny, widoczny, rzucający się w oczy”, od δηλοω dēloō „pokazać”[25]. Gatunek typowy: Campephaga boyeri G.R. Gray, 1846.
  • Artamides: rodzaj Artamus Vieillot, 1816 (ostrolot); gr. -ιδης -idēs „przypominający”[26]. Gatunek typowy: Ceblepyris bicolor Temminck, 1824.
  • Paragraucalus: gr. παρα para „blisko”; rodzaj Graucalas Cuvier, 1816[27]. Gatunek typowy: Ceblepyris lineata Swainson, 1825.

Podział systematyczny edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki[28]:

Uwagi edytuj

  1. Nomen nudum.
  2. Nowa nazwa dla Coracina Vieillot, 1816.
  3. Niepoprawna późniejsza pisownia Graucalus Cuvier, 1816.
  4. Nie Ceblepyris Cuvier, 1816.
  5. Niepoprawna późniejsza pisownia Gazzola Bonaparte, 1850.
  6. Niepoprawna późniejsza pisownia Coracina Vieillot, 1816.
  7. Niepoprawna późniejsza pisownia Ptiladela Jacquinot & Pucheran, 1853.

Przypisy edytuj

  1. Coracina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. London: Taylor and Francis, 1883, s. 37. (fr.).
  3. C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 68. (fr.).
  4. G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation: pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. T. 1. Paryż: Chez Déterville, 1817, s. 341. (fr.).
  5. C.W.L. Gloger: Froriep’s Notizen aus dem Gebiete der Natur- und Heilkunde. Cz. 16. Wien: F. Mauke, 1827, s. kol. 277. (niem.).
  6. B.H. Hodgson. On some new species of the Edolian and Ceblepyrine sub-families of the Laniidæ of Nepal. „India review and journal of foreign science and the arts”. 1 (8), s. 327, 1837. (ang.). 
  7. P.J. Selby: A Catalogue of the generic and sub-generic types of the class Aves arranged according to the natural system, with separate lists, distinguishing the various quarters of the globe in which they are to be procured. Newcastle: 1840, s. 6. (ang.).
  8. J. Gould: The Birds of Australia. Cz. 2. London: Printed by R. and J. E. Taylor; pub. by the author, 1848, s. ryc. 59 i tekst. (ang.).
  9. Ch.L. Bonaparte: Conspectus generum avium. T. 1. Lugduni Batavorum: Apud E.J. Brill, 1850, s. 383. (łac.).
  10. Ch.L. Bonaparte. On the Garruline Birds, or Jays; with Descriptions of new species. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 18, s. 86, 1850. (ang.). 
  11. H. Jacquinot & J. Pucheran: Voyage au pole sud et dans l’Océanie sur les corvettes l’Astrolabe et la Zélée. Zoologie. Cz. 3. Paris: Gide, 1853, s. 67. (fr.).
  12. J. Cabanis: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. T. 1: Singvögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1850–1851, s. 62 (przypis). (niem.).
  13. G. Hartlaub. Monographische Studien über die Gruppe der Campephaginen. „Journal für Ornithologie”. 13, s. 170, 1865. (niem.). 
  14. G.R. Gray: Hand-list of genera and species of birds, distinguishing those contained in the British Museum. Cz. 1. London: printed by order of the Trustees, 1869, s. 337. (ang.).
  15. G.M. Mathews. New generic names, with some notes on others. „Austral Avian Record”. 2 (2 & 3), s. 58, 1913–1915. (ang.). 
  16. „F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy)”: Bristlehead, butcherbirds, woodswallows, ioras, cuckooshrikes, Shriketit. IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-06-03]. (ang.).
  17. D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Cuckooshrikes (Campephagidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, Coracina, DOI10.2173/bow.campep2.01 [dostęp 2023-06-03] (ang.).  
  18. The Key to Scientific Names, Kinkus [dostęp 2023-06-03].
  19. The Key to Scientific Names, Coracina [dostęp 2019-06-05].
  20. The Key to Scientific Names, Graucalus [dostęp 2019-06-05].
  21. The Key to Scientific Names, Coronis [dostęp 2019-06-05].
  22. The Key to Scientific Names, Ceblepyris [dostęp 2023-06-03].
  23. The Key to Scientific Names, Pteropodocys [dostęp 2023-06-03].
  24. The Key to Scientific Names, Gazzola [dostęp 2019-06-05].
  25. The Key to Scientific Names, Ptiladela [dostęp 2019-06-05].
  26. The Key to Scientific Names, Artamides [dostęp 2019-06-05].
  27. The Key to Scientific Names, Paragraucalus [dostęp 2019-06-05].
  28. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko, Podrodzina: Campephaginae Vigors, 1825 – liszkojady (wersja: 2022-08-15), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2023-06-03].

Bibliografia edytuj

  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).