Cudolotka białogardła
Cudolotka białogardła[3], błyskolotka białobrzucha[4] (Henicophaps foersteri) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae). Występuje na Archipelagu Bismarcka, jest narażony na wyginięcie.
| Henicophaps foersteri[1] | |||
| Rothschild & Hartert, 1906 | |||
 Ilustracja Johna Gerrarda Keulemansa z 1911 roku opublikowana na łamach „Novitates Zoologicae” | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
cudolotka białogardła | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Zasięg występowania edytuj
Cudolotka białogardła występuje na Umboi, Nowej Brytanii i Lolobau, wyspach należących do południowej części Archipelagu Bismarcka[5][6][7].
Taksonomia edytuj
Gatunek po raz pierwszy opisało dwóch ornitologów, Brytyjczyk Walter Rothschild i Niemiec Ernst Hartert w 1906 roku na łamach czasopisma „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”[8]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu (numer katalogowy 10095 znajdujący się w Muzeum Historii Naturalnej w Tring) autorzy wskazali Massawa na Nowej Brytanii[8]. Takson opisany przez W. Meyera pod nazwą Reinwardtoenas bleyi okazał się być okazem ww. gatunku[9]. Cudolotka białogardła jest ściśle związana z cudolotką białoczelną (H. albifrons)[5]. Takson monotypowy[5][6].
Etymologia edytuj
Nazwa rodzajowa: greckie ἑνικος henikos – osobliwy, wyjątkowy; φαψ phaps, φαβος phabos – gołąb[10].
Epitet gatunkowy: Friedrich Foerster (1865–1918), niemiecki botanik, kolekcjoner[11].
Morfologia edytuj
Długość ciała 38 cm[5]. Długość skrzydła u dwóch samców 202 i 203 mm, u jednej samicy 197 mm[12]. Czoło koloru płowego, łączy się z rudawym czubkiem głowy, karkiem, grzbietem i bokami piersi; reszta górnych części ciała, skrzydła i ogon koloru ciemnoszarego do fioletowego. Gardło do części usznej płowo-białawe; reszta dolnych części ciała koloru płowego. Dziób czarno-brązowy, nogi i stopy czerwone. Płci podobne, ale samica ma mniejszy dziób i spód jej ciała zabarwiony jest rdzawobrązowo[5].
Ekologia edytuj
Biologia cudolotki białogardłej jest praktycznie nieznana; wymaga szeroko zakrojonych badań[5].
Ptak ten zamieszkuje lasy na nizinach, wzgórzach i w niższych partiach gór[5].
Nie jest znany skład diety cudolotki białogardłej. Zasadniczo zdobywa pokarm na ziemi, i przypuszczalnie ma nawyki żywnościowe podobne do cudolotki białoczelnej[5].
Lokalna ludność twierdzi, że gniazda cudolotki białogardłej umieszczone są nisko w krzewach lub na niewielkich drzewach, a samica składa 2 jaja[5].
Status i zagrożenia edytuj
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody cudolotka białogardła od 2000 roku jest zaliczana do kategorii VU (ang. Vulnerable – narażony na wyginięcie); wcześniej, od 1988 roku klasyfikowano ją jako gatunek bliski zagrożenia (NT – ang. Near Threatened). Liczebność populacji wstępnie szacuje się na 1000–2499 dorosłych osobników[2]. Nawet na początku XX wieku, w chwili jego odkrycia, uważano ten gatunek za rzadki[5]. Głównym zagrożeniem dla gatunku jest wycinka lasów. Jako ptak spędzający dużo czasu na ziemi zagrożony jest ze strony kotów i psów[2].
Przypisy edytuj
- ↑ Henicophaps foersteri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Henicophaps foersteri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Raphinae Wetmore, 1930 (1835) - trerony (wersja: 2021-04-04). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-15].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 95, 1999.
- ↑ a b c d e f g h i j L.F. Baptista, P.W. Trail, H.M. Horblit: New Britain Bronzewing (Henicophaps foersteri). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-05-05]. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pigeons. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-07-15]. (ang.).
- ↑ M. Derhé, G. Dutson, A. O'Brien, A. Stattersfield: New Britain Bronzewing Henicophaps foersteri. BirdLife International. [dostęp 2016-05-05].
- ↑ a b W. Rothschild, E. Hartert. New species of Pigeon. „Bulletin of the British Ornithologists' Club”. 19, s. 28, 1906. (ang.).
- ↑ W. Meyer. Zur Vogel-Fauna des Bismarck-Archipels. „Ornithologische Monatsberichte”. 17, s. 36, 1909. (niem.).
- ↑ James A. Jobling: The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World [on-line]. Cornell Laboratory of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. (ang.).
- ↑ James A. Jobling: The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World [on-line]. Cornell Laboratory of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. (ang.).
- ↑ E. Hartert. On the Birds of the district of Talasea in New Britain. „Novitates Zoologicae”. 33, s. 125–126, 1926. (ang.).