Czarkowo (powiat kościański)
Czarkowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kościańskim, w gminie Kościan.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
195[2] |
| Strefa numeracyjna |
65 |
| Kod pocztowy |
64-000[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PKS |
| SIMC |
0371535 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kościan  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kościańskiego  | |
 52°04′17″N 16°37′25″E/52,071389 16,623611[1]
| |
Historia
edytujWieś historycznie należała do Wielkopolski. Ma metrykę średniowieczną i jest notowana od początku XV wieku. Po raz pierwszy wymieniona została w łacińskojęzycznym dokumencie z 1400 pod nazwą Czarnkow, Czarnkowo, 1459 Czarkowo, 1494 Czarnkow[4].
Miejscowość była wsią mieszczańską należącą do miasta Kościan. W 1530 leżała w powiecie kościańskim Korony Królestwa Polskiego. W 1563 należała do parafii Kościan[4].
Miejscowość założona została na prawie polskim, które decyzją króla polskiego zastąpione zostało prawem magdeburskim. W 1400 król polski Władysław II Jagiełło nadał miastu Kościan prawo magddeburskie oraz przyłączył do dóbr miejskich m. in. wieś Czarkowo poddaje ją jurysdykcji wójta kościańskiego. W 1440 król polski Władysław III Warneńczyk zapisał podczaszemu poznańskiemu i staroście kościańskiemu Łukaszowi Górce 1000 grzywien na mieście Kościanie oraz m. in. na wsiach Bonikowo oraz Czarkowo[4].
Miejscowość odnotowana została także w dokumentach podatkowych. W 1459 na mocy specjalnego przywileju królewskiego mieszczanie kościańscy płacili wspólnie wikariuszom katedry poznańskiej kwotę w ramach dziesięciny snopowej z wsi Czarkowo oraz Nacław. W latach 1564-1565 wsie miejskie należące do Kościana Nacław oraz Czarkowo płaciły co roku czynsz dla zamku tenutariusza] kościańskiego w tym m.in. trzej kmiecie z Czarkowa płacili razem 9 florenów i 24 groszy. W 1530 odnotowano we wsi pobór podatków z 4 łanów osiadłych oraz z jednego łana sołtysa. W latach 1563, 1581 pobrano podatki z 7 łanów osiadlych oraz z 2 łanów należących do sołtysa[4].
W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej w 1793 miejscowość przeszła w posiadanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Czarków należała do wsi większych w ówczesnym powiecie Kosten rejencji poznańskiej[5]. Czarków należał do okręgu kościańskiego tego powiatu i stanowił siedzibę majątku Czarków, który należał wówczas do miasta Kościan[5]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Czarków liczył 101 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 12 dymów (domostw)[5].
Jesienią 1954 część wsi włączono do Kościana[6]
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Czarkowo, po jej zniesieniu w gromadzie Kościan. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa leszczyńskiego.
Jest to mała wieś, kilometrowej długości położona przy drodze powiatowej na obrzeżach Kościana.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 18754
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 173 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d Chmielewski 1982 ↓, s. 285–286.
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 210.
- ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 4 grudnia 1954 r., Nr. 20, Poz. 100.
Bibliografia
edytuj- Stefan Chmielewski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. I (A – H), zeszyt 2, hasło „Czarkowo”. Wrocław: Ossolineum, 1982, s. 285–286.