Czercz

potok w Beskidzie Sądeckim

Czercz[1]potok w Beskidzie Sądeckim, lewobrzeżny dopływ Popradu. Od zachodu granice zlewni Czercza tworzy grzbiet Pasma Radziejowej biegnący od Wielkiego Rogacza przez Międzyradziejówki, Złotułki i Kamienny Groń do Popradu. Od wschodu granice zlewni Czercza tworzy północno-wschodni grzbiet Eliaszówki opadający poprzez Świni Groń i Karczmarską Górę do Popradu. Źródło znajduje się na południowym stoku Małego Rogacza, na wysokości ok. 1050 m n.p.m. Potok płynie stąd na południowy wschód. Jego głównymi orograficznie lewymi dopływami są potoki Międzybrodzie i Rogacz. Potok Międzybrodzie jest dłuższy od źródłowego potoku Czercza (licząc od źródeł do miejsca, gdzie obydwa te potoki łączą się). Głównymi prawymi dopływami jest niewielki potok spływający dnem Suchej Doliny, nienazwany potok spływający spod Eliaszówki i Zaczerczyk. Poniżej Suchej Doliny Czercz kieruje swe wody na północny wschód, przepływając przez rozciągające się na długości kilku kilometrów Kosarzyska. W centrum Piwnicznej, na wysokości ok. 390 m, uchodzi do Popradu[2][3]

Czercz
Ilustracja
Czercz w Piwnicznej-Zdroju
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Lokalizacja

Beskid Sądecki

Potok
Źródło
Miejsce południowy stok Małego Rogacza
Wysokość

~1050 m n.p.m.

Współrzędne

49°25′58″N 20°36′24″E/49,432778 20,606667

Ujście
Recypient Poprad
Miejsce

Piwniczna-Zdrój

Wysokość

~390 m n.p.m.

Współrzędne

49°26′02″N 20°42′26″E/49,433889 20,707222

Położenie na mapie gminy Piwniczna-Zdrój
Mapa konturowa gminy Piwniczna-Zdrój, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „źródło”, po prawej znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „źródło”, po prawej znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”

Dolinę Czercza uznaje się za umowną granicę między Pasmem Radziejowej a Pogórzem Popradzkim[4]. Cała zlewnia Czercza znajduje się w granicach miasta Piwniczna-Zdrój w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim[2].

Dolna część Czercza jest całkowicie uregulowana i w obrębie zabudowanej części miasta płynie on w betonowo-kamiennym korycie. Wzdłuż jego koryta poprowadzono chodnik oddzielony od szosy pasem zadrzewień, dzięki czemu stał się on bulwarem spacerowym. Dawniej energię Czercza wykorzystywano do napędu papierni, folusza, dwóch tartaków i dwóch młynów[5]

Nazwę Czercz ma również willowe osiedle Piwnicznej-Zdroju w dolnej części doliny potoku Czercz[6].

Dolina Czercza w jego górnej, źródłowej części. Widok z Obidzy

Przypisy

edytuj
  1. Czercz. Identyfikator PRNG [online] [dostęp 2025-05-04].
  2. a b Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2025-05-08].
  3. Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2025-05-08].
  4. Jerzy Solon i inni, Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data, „Geographia Polonica”, 91 (2), 2018, s=143–170 + mapa załącznikowa (ang.).
  5. Bogdan Mościcki, Beskid Sądecki i Małe Pieniny, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2001, s. 119–123, ISBN 978-83-89188-65-6.
  6. Beskid Sądecki. Mapa 1:50 000, wyd. 6, Kraków: Compass, 2011, s. 1, ISBN 978-83-7605-080-5.