Dąbrówka Wielka (Piekary Śląskie)

dzielnica Piekar Śląskich

Dąbrówka Wielka (niem. Groß Dombrowka) − jedna z dzielnic Piekar Śląskich, ośrodek folkloru górnośląskiego. Słynie z tradycyjnych strojów ludowych.

Dąbrówka Wielka
Dzielnica Piekar Śląskich
Ilustracja
Dąbrówka Wielka z lotu ptaka
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Piekary Śląskie

Data założenia

XIII wiek

W granicach Piekar Śląskich

1975

Powierzchnia

8,57 km²

Populacja (2007)
• liczba ludności


3985

• gęstość

465 os./km²

Kod pocztowy

41-948

Położenie na mapie Piekar Śląskich
Położenie na mapie
50°20′43″N 19°00′27″E/50,345278 19,007500

Historia

edytuj

Wieś Dąbrówka Wielka istniała co najmniej od XIII wieku[1]. W 1323 roku wieś została ofiarowana przez księcia Władysława klasztorowi cystersów w Mogile[1]. W XIV wieku na terenie wsi eksploatowano srebronośną rudę ołowiu[1]. Miasto Bytom odkupiło Dąbrówkę Wielką od cystersów w 1538 roku[1]. W XIX wieku na terenie wsi uruchomiono kopalnie cynku i rudy żelaza[1].

W XX wieku zanotowano zanikanie tradycji noszenia strojów ludowych na całym Śląsku, a miejski strój stawał się coraz bardziej popularny. Nie pomogły zachęty w postaci akcji mającej na celu ożywienie folkloru bytomskiego, którą rozpoczął w 1910 roku Henckel von Donnersmarck urządzając na zamku w Świerklańcu uroczystości strojów górnośląskich. W 1912 roku zorganizowano procesję ludności z ziemi bytomskiej do klasztoru w Panewnikach, wyłącznie w strojach ludowych. Wśród uczestników była grupa mężczyzn i kobiet z Dąbrówki Wielkiej. W 1922 roku weszła w skład państwa polskiego. Od tego roku do 1939 roku należała do powiatu świętochłowickiego[1]. Od 1 kwietnia 1939 roku wchodziła w skład powiatu tarnogórskiego. W latach 1945−54 siedziba wiejskiej gminy zbiorowej Dąbrówka Wielka. W 1954 roku Dąbrówka Wielka została gromadą, w 1958 roku osiedlem[1]. W 1973 utraciła samodzielność i weszła w skład Brzezin Śląskich, dwa lata później stała się dzielnicą Piekar Śląskich.

W Dąbrówce znajduje się nieczynny szyb „Rozalia”, który stał się popularnym miejscem rozgrywek ASG (Air soft guns) oraz paintball. Przez dzielnicę przebiega linia polskich umocnień Obszaru Warownego „Śląsk”. Odcinek tych fortyfikacji stanowił grupę warowną zdolną do samodzielnej obrony (p.o. „Dąbrówka Wielka”). W 1967 roku na terenie ówczesnego osiedla założono kopalnię Dąbrówka, która działała do około 1989 roku.

Zabytki

edytuj
 
Budynek Zakładu św. Józefa w 2018 roku
 
Nietypowy schron bojowy z dwiema półkopułami. Jedyna tego typu budowla Obszaru Warownego „Śląsk”. W tle widok na Dąbrówkę Wielką

W Dąbrówce Wielkiej znajdują się zabytkowe budynki:

Sport i kultura

edytuj

W Dąbrówce Wielkiej działa Klub Sportowy "Orkan" Dąbrówka Wielka. Prezesem jest Marcel Gmyrek. Trenerem pierwszej drużyny na dzień 18.11.2016 r. jest Andrzej Jęczek. Na terenie Dąbrówki Wielkiej działa chór im. „Dąbrówki”, pod dyrygenturą pani Anny Goj. Zajęcia w Domu Parafialnym w poniedziałki i czwartki o 18.45.

Znane osoby pochodzące z Dąbrówki Wielkiej

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g Jerzy Jaros, Jerzy Minkus: Miasta, osiedla i gromady. W: Tarnowskie Góry. Zarys rozwoju powiatu. Henryk Rechowicz (oprac.). Katowice: Śląsk, 1969, s. 555.
  2. Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 1 stycznia 2020 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-03)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2019-12-24]

Linki zewnętrzne

edytuj