Dębik (Dryas L.) – rodzaj roślin z rodziny różowatych. Należy do niego 11 gatunków[4], według niektórych ujęć – 15[5]. Rośliny te występują w arktycznych i alpejskich rejonach półkuli północnej[6]. Mają znaczny udział pod względem pokrycia i biomasy w zbiorowiskach roślinnych tundry[5]. W florze Polski występuje tylko jeden gatunek – dębik ośmiopłatkowy[7].

Dębik
Ilustracja
Dębik ośmiopłatkowy
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

dębik

Nazwa systematyczna
Dryas L.
Sp. Pl. 501. 1753[3]
Typ nomenklatoryczny

Dryas octopetala L.[3]

Synonimy
  • Ptilotum Dulac[3]
Zasięg
Mapa zasięgu
Dryas drummondii

Morfologia

edytuj
Pokrój
Niskie, płożące się krzewinki[8] o drewniejących, płożących pędach osiągających od 0,1 do 2,3 m długości. Pędy rozgałęziają się, tworząc mniej lub bardziej zwarte kępy lub darnie. Kora początkowo zielona, w drugim roku czerwienieje i brązowieje[5].
Liście
Trwałe, pojedyncze, tylko u D. drummondii czasem z jednym lub dwoma listkami w dolnej części blaszki. Przylistki trwałe, wąskolancetowate, całobrzegie, rzadko z 1–2 ząbkami. Liście osadzone na ogonku. Blaszka lancetowata, eliptyczna do jajowatej o długości od 0,2 do ok. 4 cm. Na powierzchni gładka lub pomarszczona. Całobrzega lub ząbkowana, piłkowana, czasem podwinięta. Od spodu zwykle owłosiona lub kutnerowata, z wierzchu gładka lub z pojedynczymi włoskami[5].
Kwiaty
Wznoszące się na głąbiku, pojedyncze, obupłciowe. Bez przysadek. Korona o średnicy od 13 do 29 mm, hypancjum o średnicy 3–15 mm, od zewnątrz wełnisto owłosione. Kielich z 8–10 działkami, wzniesionymi lub rozpostartymi, równowąskimi do jajowatych. Płatków 8–10 (rzadko więcej), u niektórych gatunków są trwałe, najczęściej białe lub kremowe, rzadko żółte, kształtu owalnego do jajowatego. Krótszych od płatków pręcików jest od 50 do 130. Owocolistków jest od 60 do 150[5].
Owoce
Skupione niełupki, zwykle w liczbie od 20 do 40 o długości od 0,8 do 3,5 mm, gładkie lub okryte krótkimi, białymi włoskami[5].

Systematyka

edytuj
Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj należący do podrodziny Dryadoideae, rodziny różowatych (Rosaceae Juss.), rzędu różowców, kladu różowych w obrębie okrytonasiennych[9][2].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Rosanae Takht., rząd różowce (Rosales Perleb), podrząd Rosineae Erchb., rodzina różowate (Rosaceae Juss.), podrodzina Dryadoideae (Lam. & DC.) Sweet, plemię Dryadeae Lam. & DC., podplemię Dryadinae Torr. & A. Gray, rodzaj dębik (Dryas L.)[10].

Wykaz gatunków[4][11]

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-23] (ang.).
  3. a b c Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-30].
  4. a b Dryas L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-19].
  5. a b c d e f Joshua C. Springer, Bruce D. Parfitt: Dryas Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-01-08].
  6. Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  7. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 72, ISBN 978-83-62975-45-7.
  8. Dryas Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-01-08].
  9. D. Potter i inni, Phylogeny and classification of Rosaceae, „Plant Systematics and Evolution”, 266, 2007, s. 5–43, DOI10.1007/s00606-007-0539-9.
  10. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Dryas. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-30]. (ang.).
  11. Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 73. ISBN 978-83-925110-5-2.