Dodatek nadzwyczajny

Dodatek nadzwyczajny – rewia wystawiana w teatrze "Morskie Oko" w 1933 roku.

Premiera odbyła się 14 stycznia 1933 roku. Przedstawienie było grane do 12 lutego 1933. 28 stycznia druga część rewii była transmitowana w Polskim Radiu. Dekoracje wykonał Józef Galewski. Tematem rewii było poszukiwanie zaginionej panny. Miał to być "reportaż sceniczny" z akcją przedstawiającą życie podziemne Warszawy. Poszukiwacze wędrowali po różnych miejscach Warszawy, w salach balowych Politechniki, w Kasie Chorych, lokalach komisariatów, "Cyrku" na Dzikiej, dancingu z "monopolem" na kokainę, mostem kolejowym, Karcelaku. Temat Karcelaku był wtedy popularny ze względu na proces "taty Tasiemki". Przedstawienie było w 20 odsłonach (scenach)[1][2], m.in. były to: "Chłopcy z gazetami", "W komisjariacie", "W Kasie Chorych", "Nad Wisłą", "W Cyrku na Dzikiej", "W redakcji", "Pod latarnią", "Bal w Politechnice", "Kokaina na dancingu", "Lotny dom gry", W szkole sztuk pięknych", "W palarni opium", "Na Bielanach", "U ministra", "Seans spirytystyczny", "Na Karcelaku", "U Joska na Gnojnej". Spektakl był też współczesną satyrą polityczną z wieloma odnośnikami do ówczesnych wydarzeń.

Piosenki edytuj

Z tego przedstawienia pochodzą m.in. piosenki: Opium: valse mystériéuse (nocą skrzydła sów łopocą) (Artur Gold – Andrzej Włast), Biały walc (Zygmunt Wiehler – Andrzej Włast), Warszawo, moja Warszawo (obraz "Nad Wisłą", Szymon Kataszek, Zygmunt Karasiński – Andrzej Włast), Czemuś o mnie zapomniał? (słowa Andrzeja Własta, muzyka Szymon Kataszka, I nagroda na konkursie Morskiego Oka wybrane przez jury i plebiscyt publiczności jako najpiękniejsze tango sezonu 1933), Don Pedro tango gra, Uśmiechnij się (Jerzy Rosner – Andrzej Włast). Przypuszczalnie grany był też Bal u Starego Joska (Bal na Gnojnej) (Fanny GordonLeopold Brodzinski, Julian Krzewiński).

 
Tola Mankiewiczówna
 
Aleksander Żabczyński (1931)

Aktorzy i odsłony edytuj

W przedstawieniu występowali Tola Mankiewiczówna, "królowa polskiego tanga" Stanisława Nowicka, Wawa (Wacława Szczuka)[3], Irena Skwierczyńska, Żena Alesso, Władysław Walter, Kazimierz Krukowski, Aleksander Żabczynski, Czesław Skonieczny, Jan Woycieszko, Jerzy Boroński, Edmund Minowicz i 12 girls "Morskiego Oka".

Dodatek nadzwyczajny edytuj

Chłopcy z gazetami – 12 Girls.

Spotkanie edytuj

Nieznajoma – Tola Mankiewiczówna. Dziennikarz – Aleksander Żabczyński

W komisariacie edytuj

Komisarz – Edmund Minowicz. Posterunkowy – Jan Woycieszko. Nieznajoma – Tola Mankiewiczówna. Dziennikarz – Aleksander Żabczyński. Mąż – Jerzy Boroński. Żona – Irena Skwierczyńska. Córka – Żena Alesso. Synek.

W kasie chorych edytuj

Woźny – Czesław Skonieczny. Nieznajoma – Tola Mankiewiczówna. Dziennikarz – Aleksander Żabczyński.

Nad Wisłą edytuj

Nieznajoma – Tola Mankiewiczówna. Dziennikarz – Aleksander Żabczyński.

W Cyrku na Dzikiej edytuj

Obrońca – Władysław Walter. Cyrkowiec I – Kazimierz Krukowski. Cyrkowiec II – Jerzy Boroński. Cyrkowiec III – Edmund Minowicz. Kulas – Jan Wycieszko.

W redakcji edytuj

Redaktor – Kazimierz Krukowski. Nieznajoma – Tola Mankiewiczówna. Dziennikarz – Aleksander Żabczyński.

 
Stanisława Nowicka w przedstawieniu "Dodatek nadzwyczajny" w teatrze "Morskie Oko" w odsłonie "Pod latarnią".

Pod latarnią edytuj

Dziewczyna – Stanisława Nowicka. Nieznajoma – Tola Mankiewiczówna. Dziennikarz – Aleksander Żabczyński.

Bal w Politechnice (wielki finał) edytuj

Panienka – Irena Skwierczyńska, Wieczny student – Władysław Walter. Nieznajoma – Tola Mankiewiczówna. Dziennikarz – Aleksander Żabczyński. Goście na balu – Stanisława Nowicka. Żena Alesso, Wawa. Kazimierz Krukowski. Władysław Walter. Czesław Skonieczny. Jerzy Boroński. Jan Woycieszko. Edmund Mianowicz oraz 12 Girls Morskie Oka.

Kokaina na dancingu edytuj

Kwiaciarka – Stanisława Nowicka. Tancerki – 12 Girls "Morskiego Oka". Nieznajoma – Tola Mankiewiczówna. Dziennikarz – Aleksander Żabczyński.

Lotny dom gry edytuj

Gracz I – Kazimierz Krukowski. Gracz II – Czesław Skonieczny. Gracz III – Jerzy Boronski. Nieznajoma – Tola Mankiewiczówna. Gracze.

W Szkole Sztuk Pięknych edytuj

Dziennikarz – Aleksander Żabczyński. Modele.

W palarni opium edytuj

Nieznajoma – Tola Mankiewiczówna. Dziennikarz – Aleksander Żabczyński. Wizja – Żena Alesso. Służąca.

Na Bielanach edytuj

Nieznajoma – Tola Mankiewiczówna. Dziennikarz – Aleksander Żabczyński. Narciarki – 12 Girls "Morskiego Oka".

U ministra edytuj

Pan minister – Jerzy Boroński. Petent – Czesław Skonieczny. Nieznajoma – Tola Mankiewiczówna. Dziennikarz – Aleksander Żabczyński. Woźny – Jan Woycieszko.

Seans spirytystyczny edytuj

Spirytysta – Edmund Minowicz. Medium – Irena Skwierwczyńska. Nieznajoma – Tola Mankiewiczówna. Dziennikarz – Aleksander Żabczyński. Napoleon – Jerzy Boroński. Rasputin – Czesław Skonieczny. Lopek – Kazimierz Krukowski. Pogorzelska, Ordonówna, Messal, Chevalier – Wawa.

Na Karcelaku (wielki finał) edytuj

Nieznajoma – Tola Mankiewiczówna. Dziennikarz – Aleksander Żabczyński. Ferajna – Stanisława Nowicka. Irena Skwierczyńska. Żena Alesso. Wawa. Kazimierz Krukowski. Władysław Walter. Aleksander Żabczyński. Czesław Skonieczny. Jerzy Boroński. Jan Woycieszko. Edmund Minowicz oraz 12 Girls "Morskiego Oka".

Odbiór edytuj

Recenzentowi Kuriera Warszawskiego Kończycowi[4] podobała się Wawa parodiująca Ordonkę, Pogorzelską, Modzelewską, Messalkę, Chevaliera i Nowicką. Kończycowi podobał się także finał rewii Na Karcelaku i konferansjerska Mankiewiczównej i Żabczyńskiego. Recenzent Robotnika pisał[5], że pod względem scenografii najlepiej wypadła scena mostu kolejowego, a pod względem nastroju "Cyrk"; taniec opium wykonany został znakomicie przez Alesco, a Walter wykazywał wybitne talenty obrończe. Krytyczną recenzję napisał prawicowy dziennik ABC[6], krytykując "wulgarność ujęcia", konferansierkę będącą "piłą, zarzynającą spektakl", parodie wykonywane przez "istotę płci bliżej nieustalonej" i "natchnione słowa Andrzeja Własta" oraz ogólnie "starą jałową bzdurą skleconą byle jak z szblonowych numerków". Dziennik 5-rano opublikował równie złą recenzję[7], wspominano w niej o niedawnym zabójstwie tancerki Igi Korczyńskiej. Ludwik Sempoliński[8] pisał, że w dwa tygodnie po wystawieniu rewii Dodatek nadzwyczajny odszedł twórca teatru Morskie Oko Andrzej Włast.

Przypisy edytuj

  1. Sensacyjna premiera w Morskiem Oku, „Polska Zbrojna”, 12, 6 stycznia 1933, s. 10 [dostęp 2021-08-24].
  2. od redakcji. Morskie Oko, Dodatek nadzwyczajny. „Biuletyn artystyczny”. 3 (10), s. 2-3, styczeń 1933. [dostęp 2021-10-19]. (pol.). 
  3. wawa (youtube)
  4. Premiera w Morskiem Oku. „Kurier Warszawski”. 113, 18 stycznia 1933. Warszawa. [dostęp 2021-10-18]. (pol.). 
  5. I K. Morskie Oko, Dodatek nadzwyczajny. „Robotnik”. 39 (31), s. 4, 21 stycznia 1933. [dostęp 2021-10-18]. (pol.). 
  6. t. d.m. Z teatrów. Dodatek nadzwyczajny w Morskiem Oku. „ABC”. 8 (22), s. 6, 20 stycznia 1933. [dostęp 2021-10-19]. (pol.). 
  7. Dodatek nadzwyczajny. Wyjątkowa nuda premierowa w Morskim Oku. „5-rano”. 16, s. 5, 16 stycznia 1933. [dostęp 2021-10-19]. (pol.). 
  8. Ludwik Sempoliński: Wielcy artyści małych scen. Warszawa: Czytelnik, 1968, s. 446. (pol.).