Dolaryzacja

Dolaryzacja – wprowadzenie jednostki monetarnej np. dolara jako waluty alternatywnej lub zamiast waluty krajowej w celu korzystania z niego jako ze środka płatniczego w obrotach pieniężnych wewnątrz danego państwa. Dotyczy to głównie najbardziej rozpowszechnionych walut świata tzn. dolara amerykańskiego (USD) i euro (EUR).

Najważniejszymi krajami, który oficjalnie wprowadziły dolaryzację były: Panama (1904), Ekwador (2000) i Salwador (2001). Do lipca 2005 jedynymi walutami używanymi do oficjalnej dolaryzacji były: dolar amerykański, dolar nowozelandzki, nowy lir turecki, rosyjski rubel, frank szwajcarski, dolar australijski i rupia indyjska.

Formy występowania

nieoficjalna, bez legalnej zgody (większość krajów Ameryki Łacińskiej i Karaibów, w szczególności: Argentyna, Boliwia, Meksyk, Peru i Ameryka Środkowa; większych krajów byłego Związku Radzieckiego, tj. Armenia, Azerbejdżan, Gruzja, Rosja, Ukraina; pojedyncze inne kraje: Mongolia, Mozambik, Rumunia, Turcja, Wietnam);
półoficjalna (lub oficjalna w systemach bimonetarnych), kiedy waluta obca występuje jako prawny środek płatniczy, ale jest mniej ważny niż waluta krajowa (USD: Bahamy, Kambodża, Haiti, Laos, Liberia; inne waluty: Bhutan, Bośnia, Lesotho, Namibia);
oficjalna, gdy państwo zupełnie rezygnuje z używania waluty krajowej na korzyść waluty obcej.

presja kraju zdolaryzowanego wywierana na kraj, z którego pochodzi waluta, by ten rozwiązywał jego ewentualne problemy ekonomiczne;
tzw. koszty zmiany cenników (ceny, oprogramowanie komputerowe, kasy dostosowane do wcześniejszej waluty);
utrata możliwości prowadzenia polityki pieniężnej^[1]. Hipotetycznie może wystąpić sytuacja gdy kraj zdolaryzowany jest w odwrotnej fazie cyklu koniunkturalnego niż kraj, z którego pochodzi waluta. Skutecznie prowadzona polityka monetarna kraju emitenta będzie wtedy oddziaływać dokładnie odwrotnie do potrzeb kraju zdolaryzowanego. Istotnym problemem jest także to gdy występuje znaczna różnica rozwoju i struktury obu gospodarek.
koszt straty krajowego banku centralnego jako pożyczkodawcy ostatniej instancji.
jeśli kraj zacofany gospodarczo przyjmuje silną, stabilną walutę kraju rozwiniętego, to silny popyt na tani kredyt zwykle napędza spiralę zadłużenia

Światowe użycie dolara amerykańskiego i euro

Oznaczenia walut:

█ Dolar amerykański

█ Oficjalna dolaryzacja - dolar amerykański

█ Oficjalna dolaryzacja - euro

↑ ^a ^b Matthew Bishop: Essential economics: an A−Z guide. New York: Bloomberg Press, 2009, s. 95. ISBN 978-1-57660-351-2.

Basics of Dollarization. users.erols.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-04)].. (arch.)