Wikipedia

Dorothea Beale

Dorothea Beale (ur. 21 marca 1831 w Londynie, zm. 9 listopada 1906 w Cheltenham) – angielska nauczycielka, feministka i działaczka oświatowa, m.in. wieloletnia Principal[a] Cheltenham Ladies' College, który dzięki niej stał się jedną z najbardziej cenionych brytyjskich szkół.

Dorothea Beale
Ilustracja
Principal of Cheltenham Ladies College
(National Portrait Gallery w Londynie)
Data i miejsce urodzenia

21 marca 1831
Londyn

Data i miejsce śmierci

9 listopada 1906
Cheltenham

Miejsce spoczynku

Katedra w Gloucester

Zawód, zajęcie

nauczycielka

Narodowość

angielska

Alma Mater

Queen's College for Women

Pracodawca

Casterton School,
Cheltenham Ladies College

Rodzice

dr Miles Beale i Dorothea Margaret Complin Beale

Krewni i powinowaci

dziesięcioro rodzeństwa

Multimedia w Wikimedia Commons
Crosby Hall[1] (Cheyne Walk, Chelsea)

Życiorys edytuj

Dzieciństwo i studia edytuj

Była jednym z jedenaściorga dzieci swoich rodziców. Miała troje starszego rodzeństwa, dwie siostry i brata. Ojciec – Miles Beale (zm. 1862) – był londyńskim lekarzem pochodzącym z Gloucestershire. Rozmawiał z dziećmi na temat swojej pasji – literatury angielskiej – oraz problemów ekonomicznych, z którymi się spotykał w życiu zawodowym (okazało się to przydatne w przyszłym życiu córki). Był zdecydowanym zwolennikiem kształcenia dziewcząt, wbrew powszechnym wówczas zwyczajom i zasadom naboru do szkół. Matka – Dorothea Margaret Complin (zm. 1881) – pochodziła z rodziny francuskich hugenotów. Była kuzynką feministki, Caroline Cornwallis, w znacznym stopniu kształtującej postawy rodziny Beale[2].

Dorothea wcześnie zainteresowała się książkami. Matka dbała o to, aby dzieci mogły uczyć się w domu pod opieką guwernantek o dobrej reputacji. Poszukiwała też szkół o odpowiednim poziomie, jednak Dorothea zapamiętała swoje rozczarowanie programem nauczania i narzucaniem obowiązku pamięciowego opanowywania materiału. Po skończeniu 13 roku życia ponownie uczyła się w domu, pod opieką matki i jej siostry, korzystając z książek z bibliotek London Institute i Crosby Hall[1] (czytała m.in. w oryginale dzieła Euklidesa)[2][3][4].

Gdy miała 16 lat rodzice wysłali ją, wraz ze starszymi siostrami, do paryskiej szkoły dla angielskich dziewcząt. Wspominając ten wyjazd twierdziła, że nauka w domu dawała jej znacznie więcej, niż sztywna szkolna rutyna. Siostry wróciły do Anglii po roku, w związku z wybuchem rewolucji lutowej (1848). Wstąpiły do utworzonej w tym samym roku Queen's College for Women[5] (Harley Street, London)[2][6]. Dorothea kontynuowała naukę ulubionego języka greckiego, studiowała Nowy Testament i Platona. Wszystkie uzyskały dyplomy upoważniające do nauczania różnych przedmiotów, w tym matematyki[2][3][4].

Nauczanie i organizacja szkolnictwa edytuj

Lata 1849–1858

W latach 1849–1856 Dorothea Beale była nauczycielką matematyki w Queen's College; w tym okresie odwiedziła szkoły w Szwajcarii i w Niemczech. Odeszła z Queen's College z powodu niezadowolenia ze sposobu administrowania kolegium. W styczniu 1857 roku została head teacher w Clergy Daughters' School w Casterton (Kumbria), szkole działającej od roku 1823 (założonej przez pisarki, Charlotte i Emily Brontë)[7]. Próbowała wprowadzić zmiany organizacyjne, które nie zostały zaakceptowane, co ponownie skłoniło ją do rezygnacji[4]. Udzielała lekcji matematyki i łaciny w Miss M.F. Elwall's school (Hillersdon Avenue, London, Barnes); opracowywała również The student's text-book of English and general history from B.C. 100 to the present time: with genealogical tables and a sketch of the English constitution[8], wydany po raz pierwszy w roku 1858 (w roku 1862 ukazało się wydanie szóste)[4].

Cheltenham Ladies' College

16 czerwca 1858 roku Dorothy Beale została wybrana (spośród 50 kandydatów) na dyrektora (Principal, Mistress) Ladies' College w Cheltenham, najstarszej prywatnej żeńskiej szkoły w Anglii, działającej od roku 1854. Gdy obejmowała swoje obowiązki, szkoła (69 uczennic) znajdowała się w trudnej sytuacji finansowej i nie miała najwyższych notowań. Jej reorganizacja, dokonana w ciągu 2 lat, umożliwiła osiągnięcie stabilizacji, a następnie szybki rozwój szkoły, m.in. rozbudowę bazy lokalowej (kilkanaście budynków), wzrost liczby uczennic i nauczycieli[b], organizację pedagogicznego szkolenia kadry, biblioteki z ponad 7 tys. książek, dużych terenów aktywności sportowej[4][6].

Oxford hall for women i St Hilda's College w Oksfordzie

W roku 1893 Dorothea Beale założyła kolejną placówkę edukacji kobiet – Oxford Hall for women, której celem było otwarcie dla kobiet dostępu do studiów w Oksfordzie. Miss Beale wybrała na jej patronkę Świętą Hildę z Whitby (614-680), honorując w ten sposób jej istotny wkład w rozwój edukacji (w klasztorze Whitby Abbey, w sąsiednich kwartałach, kształciły się kobiety i mężczyźni, wśród nich co najmniej pięciu biskupów)[4][6][9][10]. W roku 1896 St Hilda's College w Oksfordzie został formalnie uznany przez Association for Promoting the Higher Education of Women (A.E.W.), a w roku 1901 St Hilda's College, Oksford połączono z St. Hilda's Cheltenham (również utworzonym przez D. Beale), tworząc St Hilda's Incorporated College[4][6][9][10]. Obecność kobiet-studentek w Uniwersytecie Oksfordzkim sformalizowano w roku 1910, gdy utworzono Delegacy for Women Students. Możliwość nadawania absolwentkom stopni naukowych, analogicznych do przyznawanych mężczyznom, istnieje od roku 1920[10].

 
Jeden z budynków Cheltenham Ladies' College (Montpellier Street[11])
 
Jeden z budynków St Hilda's College w Oksfordzie (The Plain, Oxford)

Inne obszary działalności edytuj

W roku 1865 Dorothea Beale należała do grupy dyskusyjnej Kensington Society, nazwanej od miejsca spotkań, którą tworzyło 11 kobiet, wśród nich Emily Davies i Elizabeth Garrett Anderson. Grupa przygotowała petycję w sprawie przyznania kobietom praw wyborczych (1867). Autorki reprezentował w Parlamencie John Stuart Mill. Odpowiednia poprawka do Reform Act została w głosowaniu odrzucona liczbą głosów 196 przeciwko 73[6][12].

Nie rezygnując z dalszych starań o prawa wyborcze członkinie Kensington Society postanowiły założyć London Society for Women's Suffrage. W niedługim czasie podobne stowarzyszenia powstały w innych brytyjskich miastach, a wkrótce utworzono Central Society for Women's Suffrage. Dorothea Beale została jego wiceprzewodniczącą[6].

Publikacje edytuj

 
Rysunek z książki S.G. Goodricha, Fireside Education (1841)[13], ilustrujący różnice między tradycyjnymi celami nauczania domowego dziewczynek i chłopców. Troszczono się o rozwój intelektualny chłopców i kształtowanie inteligencji emocjonalnej dziewczynek, dla których były zamknięte bramy szkół wyższych.

Dorothea Beale jest autorką m.in. (wybór według Open Library)[14]:

  • Work and play in girls' schools / by three head mistresses, Dorothea Beale, Lucy H.M. Soulsby, Jane Frances Dove (pierwsze wydanie w roku 1898),
  • Literary studies of poems, new and old (pierwsze wydanie w roku 1902),
  • Great Englishmen, short lives (pierwsze wydanie w roku 1881),
  • History of the Cheltenham Ladies' College, 1853–1904 (pierwsze wydanie w roku 1904).

Pisała również artykuły do takich czasopism, jak The Parents' Review (Magazine of Home-Training and Culture) – miesięcznik wydawany przez Charlotte Mason, którego motto brzmiało: „Education is an atmosphere, a discipline, a life”, m.in.[15]:

  • 1890 – Parents’ Educational Union, Volume 1, no 2, s. 117,
  • 1890 – Motives, or Rewards and Punishments, Volume 1, s. 330,
  • 1890 – Lear and his Daughters, Volume 1, s. 641,
  • 1891/92 – The Teaching of Chronology, Volume 2, s. 81-90,
  • 1893/94 – Tennyson's „In Memoriam”, Volume 4, s. 25-35.
  • 1893/94 – School and Home, Volume 4, s. 734,
  • 1893/94 – History: Teaching Practically Considered, Volume 4, s. 890-896
  • 1896 – Money, Volume 7, s. 90-96
  • 1897/98 – Psychological Order of Teaching With Special Reference to Natural Science, Volume 9, s. 137.

Upamiętnienie edytuj

Jej zasługi są wspominane we wszystkich opisach historii St Hilda's College w Oksfordzie i Cheltenham Ladies' College i wielu opracowaniach biograficznych[16]. Cheltenham Ladies' College bywa nazywany jej pomnikiem[17]

Urna z prochami Dorothei Beale, która zmarła w domu opieki w Cheltenham po operacji nowotworu, została umieszczona pod małym sklepieniem w jednej z kaplic Katedry Gloucester[4].

Uwagi edytuj

  1. ↑ Tytuły Principal, Master i Mistress (Mistrz, Mistrzyni) były nadawane osobom kierującym niektórymi szkołami i innymi instytucji edukacyjnymi w Wielkiej Brytanii; zob. też rektor, Mistresses of Girton College.
  2. ↑ W roku 1877 zastępczynią Mistress była Frances Dove, absolwentka Girton College, Cambridge, założycielka m.in. Wycombe Abbey w High Wycombe i innych szkół dla dziewcząt, późniejsza Dame. Funkcję Mistress pełniła również Lucy Helen Soulsby, autorka książek pedagogicznych, m.in.: Stray Thoughts for Invalids (1896), Stray Thoughts for Mothers & Teachers (1897), Stray Thoughts for Girls (1910).

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Crosby Hall – ‘the most important surviving domestic Medieval building in London’. www.christophermoran.org. [dostęp 2014-01-02]. (ang.).
  2. ↑ a b c d Jacqueline Beaumont: Beale, Dorothea (1831–1906); Family and education. [w:] Oxford Dictionary of National Biography, doi:10.1093/ref:odnb/30655 [on-line]. Oxford University Press, 2004; online ed. May 2007. [dostęp 2016-12-07]. (ang.).
  3. ↑ a b Dorothea Beale. [w:] Encyclopedia of World Biography [on-line]. HighBeam™ Research, Inc, 2004. [dostęp 2014-01-01]. (ang.).
  4. ↑ a b c d e f g h Elizabeth Lee: Beale, Dorothea. [w:] Dictionary of National Biography, supplement [on-line]. 1912. s. 116–118. [dostęp 2014-01-01]. (ang.).
  5. ↑ History. [w:] Strona internetowa Queen's College, London [on-line]. www.qcl.org.uk. [dostęp 2016-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-08)]. (ang.).
  6. ↑ a b c d e f Dorothea Beale. [w:] Spartacus Educational > British History > British Education [on-line]. www.spartacus.schoolnet.co.uk. [dostęp 2015-12-17].
  7. ↑ The Bronte sisters and Cowan Bridge School. www.haworth-village.org.uk. [dostęp 2014-01-02]. (ang.).
  8. ↑ Dorothea Beale: The student's text-book of English and general history from B.C. 100 to the present time : with genealogical tables and a sketch of the English constitution. London : Bell and Daldy, 1862. [dostęp 2014-01-02]. (ang.).
  9. ↑ a b Women and Schooling. [w:] Spartacus Educational > British History > Women's Suffrage > Schooling [on-line]. www.spartacus.schoolnet.co.uk. [dostęp 2015-12-17].
  10. ↑ a b c College History - Constitutional History. [w:] Strona internetowa St Hilda's College (Uniwersytet Oksfordzki [on-line]. www.sthildas.ox.ac.uk. [dostęp 2016-11-03]. (ang.).
  11. ↑ Lokalizacja Cheltenham Ladies College. maps.google.com/. [dostęp 2014-01-01].
  12. ↑ Ann Dingsdale: Kensington Society (act. 1865–1868). [w:] Oxford Dictionary of National Biography [on-line]. Oxford University Press. [dostęp 2015-06-06]. (ang.).
  13. ↑ Samuel Griswold Goodrich: Fireside Education. [w:] e-Book Google [on-line]. William Smith, 1841. [dostęp 2014-01-02]. (ang.).
  14. ↑ Dorothea Beale 1831 - 1906. [w:] Open Library [on-line]. openlibrary.org. [dostęp 2014-01-01]. (ang.).
  15. ↑ autor: Dorothea Beale. [w:] wyszukiwarka w 'The Parents' Review A Monthly Magazine of Home-Training and Culture Edited by Charlotte Mason. "Education is an atmosphere, a discipline, a life." [on-line]. amblesideonline.org/PR/. [dostęp 2014-01-01]. (ang.). (Index to Volume I, 1890/1891)
  16. ↑ Books > "Dorothea Beale". www.amazon.co.uk. [dostęp 2014-01-02]. (ang.).
  17. ↑ Dorothea Beale of Cheltenham. [w:] Spectator Archive [on-line]. archive.spectator.co.uk, 28 November 1908. s. 24. [dostęp 2014-01-01]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dorothea_Beale&oldid=71776206”