Douglas G. Altman (ur. 12 lipca 1948 w Londynie, zm. 3 czerwca 2018 w Oksfordzie[1]) – brytyjski naukowiec, specjalista w dziedzinie statystyki medycznej[a], profesor Uniwersytetu Oksfordzkiego (Centre for Statistics in Medicine, CSM), lider międzynarodowych starań o zwiększenie wiarygodności wyników eksperymentów klinicznych (zob. randomized controlled trial, RCT), które zainicjował w 1994 roku tekstem pt. The scandal of poor medical research[b][2][3], współtwórca Grupy i Deklaracji CONSORT[4], EQUATOR Centre[5][6], COMET Initiative[7], autor artykułów naukowych o rekordowej liczbie cytowań[1][8][9][10][11].

Douglas Graham Altman
Doug Altman
Ilustracja
D.G. Altman (2014)
Data i miejsce urodzenia

12 lipca 1948
Londyn

Data i miejsce śmierci

3 czerwca 2018
Oksford

Zawód, zajęcie

naukowiec (statystyka medyczna)

Narodowość

brytyjska

Alma Mater

Uniwersytet w Bath,
St Thomas's Hospital Medical School

Uczelnia

Uniwersytet Oksfordzki

Wydział

Centre for Statistics in Medicine

Stanowisko

profesor, dyrektor

Strona internetowa

Życiorys edytuj

Dzieciństwo i studia edytuj

 
St Thomas's Hospital

Urodził się w północnej części Londynu (North London), w należącej do klasy średniej rodzinie pochodzenia żydowskiego. Uczęszczał do szkoły w Londynie. W wieku 9 lat (przedwcześnie) został uczniem renomowanej szkoły dla chłopców w Elstree[c]. Był fanem Arsenal F.C. Jego statystyczna analiza osiągnięć „Kanonierów” zwróciła uwagę klubu, gdy miał 14 lat. Konieczność powtarzania programu jednej z klas sprawiła, że mógł uczestniczyć w nowym kursie matematyki i statystyki. Wszyscy czterej uczestnicy tego kursu odnieśli w przyszłości sukcesy w dziedzinie statystyki, a dwóch – Altman i Tony O’Hagan[d] – zostało profesorami[8].

W latach 1967–1970 studiował statystykę na uniwersytecie w Bath (University of Bath), a następnie był studentem Medical School w St Thomas's Hospital w Londynie (1970–1977)[8].

Praca zawodowa edytuj

Pracował naukowo i zajmował się edukacją w dziedzinie statystyki medycznej w[9]:

 
Oksford
  • 1977–1988 – centrum badawczym w Northwick Park (MRC[e] Clinical Research Centre)
  • 1988–1995 – Cancer Research UK[12]
  • 1995–2018 – Uniwersytet Oksfordzki (stanowisko profesora statystyki), Centre for Statistics in Medicine[13].

W 1970 roku otrzymał tytuł Fellow Royal Statistical Society. Był w latach 1983–1985 sekretarzem sekcji medycznej RSS, a w następnych latach m.in. przewodniczącym tej sekcji (1992–1994), członkiem zarządu RSS (1994–1999) i przewodniczącym Oxford Local Group (2005–2006). W 2011 roku został wyróżniony tytułem Fellow Academy of Medical Sciences[f][9][14].

Prowadził aktywną działalność międzynarodową, m.in. jako inicjator i uczestnik[14]:

  • Cochrane Collaboration[g] – międzynarodowa organizacja non-profit, która gromadzi wiarygodne wyniki badań klinicznych, tworząc bazy danych (Biblioteki Cochran), ułatwiające przeglądy systematyczne (podstawa EBM, „medycyny opartej na faktach”)
  • CONSORT (Consolidated Standards Of Reporting Trials) – międzynarodowa grupa i przygotowywany przez nią zestaw zaleceń dla autorów raportów z badań klinicznych
  • EQUATOR[h] (Enhancing the QUAlity and Transparency Of health R) – międzynarodowa sieć (centra: Uniwersytet Oksfordzki, Bond University, Université de Paris V i Ottawa Hospital Research Institute[i]), utworzona w celu podnoszenia świadomości znaczenia poprawnego raportowania wyników badań, rozpowszechnianiu wytycznych opracowywania raportów, monitorowania ich jakości i pomocy w ich opracowywaniu[5][6]
  • COMET Initiative (Core Outcome Measures in Effectiveness Trials) – grupa zajmująca się gromadzeniem, opracowywaniem i stosowaniem uzgodnionych standardowych „podstawowych zestawów wyników” (COS, Core Outcome Sets), stanowiących minimum w czasie eksperymentów klinicznych, ale odpowiednich również w czasie innych badań, audytów klinicznych i rutynowej opieki medycznej[7]
  • STROBE – The STrengthening the Reporting of OBservational Studies in Epidemiology[15][16]

Był Founding Editor czasopisma Trials[17]. Przez ponad 20 lat pełnił funkcję głównego doradcy do spraw statystyki w redakcji The BMJ (czasopismo o zasięgu globalnym). Uczestniczył w licznych międzynarodowych konferencjach naukowych.

Tematyka badań i publikacje edytuj

Głównym celem D.R. Altmana było podnoszenie standardów badań medycznych z zastosowaniem wszystkich dostępnych technik, od wykładów i publikacji edukacyjnych (w tym podręczników[18]) do globalnych inicjatyw i wytycznych postępowania w dziedzinie statystyki medycznej. Stał się jednym z najczęściej cytowanych autorów publikacji naukowych (ponad 360 tys. cytowań w Google Scholar, 950 wyników wyszukiwania w bazie PubMed[19], h-index 208)[8].

 
Przykład zależności wagi urodzeniowej od wieku ciążowego[j]

Od 1970 roku prowadził badania w MRC Clinical Research Centre, m.in. dotyczące rozwoju dziecka w okresie prenatalnym. Opracował m.in. artykuły:

  • 1979 – Estimation of gestational age at birth--comparison of two methods[20]
  • 1980 – Comparing methods of assessing gestational age[21]

W 1982 roku Sheila M. Gore i Douglas G. Altman opublikowali zbiór Statistics in Practice: Articles Published in the British Medical Journal, złożony z dwóch części: Statistics in Question (S.M. Gore) i Statistics and Ethics in Medical Research (D.G. Altman)[22]. W 1990 roku ukazało się pierwsze wydanie książki D.G. Altmana pt. Practical Statistics for Medical Research[23], wznawianej w latach 2001, 2008, 2013, 2014[24] i sprzedanej w ponad 50 tys. egzemplarzy[14].

W 1994 roku Altman rozpoczął, wspólnie z Martinem Blandem[k], redagowanie w The BMJ popularnej serii „Statistics Notes”[25][26] oraz zamieścił artykuł redakcyjny pt. The scandal of poor medical research[2][27], który zyskał bardzo duży oddźwięk. Po 20 latach został umieszczony przez uczestniczących w jubileuszowej ankiecie czytelników czasopisma na czele listy artykułów, z których redakcja może być dumna[3].

Współautorami licznych innych publikacji naukowych D.G. Altmana byli specjaliści z różnych krajów[28], a najczęściej[29]:

Martin Bland i Douglas Altman byli współpracownikami przez ponad 30 lat. Opublikowali wspólnie ok. 100 artykułów naukowych[8], m.in.

 
Wykres Blanda-Altmana[n]
  • Measurement in Medicine: The Analysis of Method Comparison Studies (1983)[31]
  • Statistical Methods for Assessing Agreement Between Two Methods of Clinical Measurement (1986)[32] (cytowany ok. 30 tys. razy[33])
  • Comparing methods of measurement: why plotting difference against standard method is misleading (1995)[34]
  • Comparisons against baseline within randomised groups are often used and can be highly misleading (2011)[35]

Poszukiwania metod pomiarów medycznych, gwarantujących wiarygodność ich wyników, D.R. Altman prowadził we współpracy z innymi współtwórcami i członkami Cochrane Collaboration i podobnych organizacji. Ze współautorami kolejnych wersji stopniowo aktualizowanej Deklaracji CONSORT[5] i innymi współpracownikami opublikował np.:

  • 1995 – Systematic reviews[36], D.G. Altman, I. Chalmers[o][37]
  • 2000 – Systematic Reviews in Health Care: Meta-Analysis in Context[24] (wyd. 2001, 2001, 2008, 2013, 2014, sprzedane w ponad 50 tys. egzemplarzy)[14], Matthias Egger[p], George Davey-Smith[q], Douglas Altman
  • 2001 – The CONSORT statement: revised recommendations for improving the quality of reports of parallel group randomized trials[38], David Moher, Kenneth F. Schulz, Douglas G. Altman
  • 2004 – CONSORT statement: extension to cluster randomised trials[39], M.K. Campbell, D.R. Elbourne, D.G. Altman
  • 2010 – CONSORT 2010 statement: updated guidelines for reporting parallel group randomised trials[4], Schulz K.F., Altman D.G., Moher D.
  • 2012 – CONSORT 2010 Explanation and Elaboration: Updated Guidelines for Reporting Parallel Group Randomised Trials[40], David Moher, Sally Hopewell, Kenneth F. Schulz, Victor Montori, Peter C. Gøtzsche, P.J. Devereaux, Diana Elbourne, Matthias Egger, Douglas G. Altman

W 2001 roku, po kilkudziesięciu latach wysiłków edukacyjnych stwierdzono, że RCT często nadal nie są odpowiednio zgłaszane, a publikacja wyników fałszywie dodatnich nadal sprzyja nieetycznym praktykom. Przytoczono przykład opisów badań skuteczności selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny jako strategii pierwszego rzutu w leczeniu depresji. Spośród 122 ocenianych artykułów tylko jeden zawierał prawidłowy opis przebiegu etapu randomizacji. Utrudnia to, a często uniemożliwia interpretację testów. Okazała się konieczna dalsza intensywna działalność EQUATOR Network[41].

Wyróżnienia edytuj

Życie rodzinne edytuj

Z żoną, Sue, miał córkę Louise i syna Edmunda. Zmarł 3 czerwca 2018 roku. Przyczyną śmierci był rak jelita grubego[8].

Uwagi edytuj

  1. zob. Statystyka medyczna(inne języki)
  2. D. Altman stwierdził, że badacze powszechnie nie przestrzegają standardów wykonywania badań oraz opracowania i publikacji ich wyników, często wybiórczo cytują źródła, stosują niewłaściwe techniki, wyciągają nieuzasadnione wnioski itd. Z artykułu The BMJ (1994) pochodzi fragment alarmującego tekstu[2][3]:

    What should we think about researchers who use the wrong techniques, use the right techniques wrongly, misinterpret their results, report their results selectively, cite the literature selectively, and draw unjustified conclusions? We should be appalled. Yet numerous studies have shown that all of the above phenomena are common. This is surely a scandal.

  3. zob. Haberdashers' Aske's Boys' School(inne języki)
  4. Tony O’Hagan – specjalista w dziedzinie statystyki bayesowskiej[44] (zob. Thomas Bayes, twierdzenie Bayesa, wnioskowanie bayesowskie, sieć bayesowska, prawdopodobieństwo subiektywne)
  5. zob. Medical Research Council (United Kingdom)(inne języki)
  6. zob. Academy of Medical Sciences UK(inne języki) (Election to the Fellowship)
  7. zob. Archie Cochrane
  8. zob. EQUATOR Network(inne języki) – sieć skupiająca twórców wytycznych, redaktorów i recenzentów czasopism medycznych, instytucje finansujące badania i in. Obejmuje zakres działania grupy CONSORT i innych grup[43]
  9. zob. Ottawa Hospital Research Institute(inne języki)
  10. zob. wiek ciążowy(inne języki)
  11. zob. John Martin Bland(inne języki)
  12. zob. David Moher(inne języki)
  13. zob. NHS Foundation Trust(inne języki)
  14. zob. Wykres Blanda-Altmana(inne języki) (opis w języku polskim PQStat Baza wiedzy[45])
  15. zob. Iain Chalmers, współtwórca Cochrane Collaboration, wykonujący przeglądy systematyczne licznych wyników badań klinicznych w dziedzinie opieki nad matką i dzieckiem[46]
  16. zob. Matthias Egger(inne języki)
  17. zob. George Davey-Smith(inne języki)

Przypisy edytuj

  1. a b Geoff Watts. Douglas Graham Altman. „The Lancet”, s. 24, 7 lipca 2018. 2018 NDORMS, University of Oxford. DOI: 10.1016/S0140-6736(18)31480-6. ISSN 0140-6736. (ang.). 
  2. a b c D.G. Altman. The scandal of poor medical research. „The BMJ”, 29 stycznia 1994. BMJ Group. DOI: 10.1136/bmj.308.6924.283. ISSN 0959-8138. (ang.). 
  3. a b c Twenty top papers to mark The BMJ’s two digital decades. [w:] The BMJ; "The scandal of poor medical research" comes first in top papers poll [on-line]. BMJ Publishing Group Ltd. [dostęp 2020-02-29]. (ang.).
  4. a b Kenneth F. Schulz, Douglas G. Altman, David Moher for the CONSORT Group. CONSORT 2010 Statement: updated guidelines for reporting parallel group randomised trials. „The BMJ (Research Methods & Reporting)”. 340 (7748), 24 marca 2010. BMJ Group. DOI: 10.1136/bmj.c332. ISSN 0959-8138. (ang.). 
  5. a b c Doug Altman: Improving reporting in randomised trials: CONSORT statement and extensions. [w:] EQUATOR Network [on-line]. efsa.europa.eu, CSM, 2011. s. 1-36. [dostęp 2020-02-28]. (ang.)., Enhancing the QUAlity and Transparency Of health Research (Einaugural meeting in London in June 2008); EQATOR Network, about us
  6. a b Doug Altman (1948-2018), Founding Director of the UK EQUATOR Centre. [w:] Enhancing the QUAlity and Transparency Of health Research [on-line]. equator-network.org. [dostęp 2020-02-28]. (ang.).
  7. a b Core Outcome Measures in Effectiveness Trials. [w:] Strona internetowa COMET Initiative [on-line]. comet-initiative.org. [dostęp 2020-02-29]. (ang.). (Professor Doug Altman was a founding member of the COMET Initiative and was an active part of the Management group from 2010-2018)
  8. a b c d e f Robert Matthews, Iain Chalmers, Peter Rothwell. Douglas G Altman: statistician, researcher, and driving force behind global initiatives to improve the reliability of health research. „The BMJ, Obituaries”, 12 czerwca 2018. BMJ Group. DOI: 10.1136/bmj.k2588. ISSN 0959-8138. (ang.). 
  9. a b c Stephen J.W. Evans (London School of Hygiene & Tropical Medicine): A tribute to Professor Doug Altman. [w:] Wystąpienie na posiedzeniu Royal StatSoc (wideo) [on-line]. www.youtube.com, 18 wrz 2018. [dostęp 2020-02-27]. (ang.).
  10. Thank you, Doug Altman. [w:] Strona internetowa NDORMS, University of Oxford [on-line]. ndorms.ox.ac.uk, 5 czerwca 2018. [dostęp 2020-03-05]. (ang.).
  11. J.J. Deeks, S. Hopewell, D. Moher, J.P. Higgins, K.G. Moons, J. Chandler, G. Antes: Doug Altman's legacy to Cochrane and evidence synthesis. [w:] Cochrane database of systematic reviews (Online) 8(6933) [on-line]. ResearchGate GmbH, wrzesień 2018. [dostęp 2020-03-08]. (ang.).
  12. Clinical trials database editorial policy. [w:] Strona internetowa Cancer Research UK [on-line]. Dangoor Education. [dostęp 2020-02-29]. (ang.).
  13. Centre for Statistics in Medicine. [w:] Strona internetowa University of Oxford [on-line]. University of Oxford. [dostęp 2020-02-29]. (ang.). (Royal Statistical Society – Oxford local group)
  14. a b c d Web News Editor: Douglas Altman, 1948-2018. [w:] Stron internetowa RSS > News [on-line]. www.statslife.org.uk, 6 czerwca 2018. [dostęp 2020-02-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-29)]. (ang.).
  15. The Strengthening the Reporting of Observational Studies in Epidemiology (STROBE) Statement: guidelines for reporting observational studies. [w:] Equator network, Enhancing the QUAlity and Transparency Of health Research > Reporting guideline [on-line]. NDORMS, University of Oxford. [dostęp 2020-03-05]. (ang.). (German, Portuguese, Spanish)
  16. STROBE Statement. [w:] Strona internetowa University of Bern [on-line]. ISPM - University of Bern. [dostęp 2020-03-05]. (ang.).
  17. Founding Editor Douglas Altman. [w:] The Trials Editorial Board [on-line]. BioMed Central Ltd. [dostęp 2020-03-09]. (ang.).
  18. inauthor:"Douglas G. Altman". [w:] Wyszukiwarka books.google.pl [on-line]. [dostęp 2020-03-02]. (ang.).
  19. Wyniki wyszukiwania dla 'Altman DG'. [w:] baza PubMed [on-line]. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2020-02-27]. (ang.).
  20. D.G. Altman. Estimation of gestational age at birth--comparison of two methods. „Arch Dis Child”. 54 (3), s. 242–243, Mar 1979. DOI: 10.1136/adc.54.3.242-a. ISSN 0003-9888. (ang.). 
  21. D.G. Altman. Comparing methods of assessing gestational age. „Arch Dis Child”. 55 (4), s. 321–322, 1980 Apr. DOI: 10.1136/adc.55.4.321-b. ISSN 0003-9888. (ang.). 
  22. Sheila M. Gore, Douglas G. Altman: Statistics in Practice: Statistics in question (Sheila M. Gore), Statistics and ethics in medical research (Douglas G. Altman). British Medical Association British medical journal, 31 grudnia 1982, s. 100. ISBN 0-7279-0085-4.
  23. Douglas G. Altman: Practical Statistics for Medical Research. CRC Press, 1990, s. 624 ss. ISBN 0-412-27630-5. (inne wydania)
  24. a b Matthias Egger, George Davey-Smith, Douglas Altman: Systematic Reviews in Health Care. Bmj Publishing Group, 5 marca 2001, s. 506 ss. ISBN 0-7279-1488-X. (first published 2000; All Editions)
  25. Martin Bland: Statistics Notes in the British Medical Journal; Statistics Notes published so far (1994-2018). [w:] Strona internetowa autora [on-line]. york.ac.uk. [dostęp 2020-03-07]. (ang.).
  26. J. Martin Bland, Douglas G. Altman: Drip-Feed Education: Statistics Notes in the British Medical Journal. [w:] Strona internetowa M. Blanda [on-line]. york.ac.uk. [dostęp 2020-03-07]. (ang.). (Martin Bland was invited to speak in a session on evidence-based medicine at the Eighth International Conference on Teaching Statistics, held in Slovenia in July 2010. He suggested to Doug Altman that they collaborate on a talk on their long-running series of Statistics Notes in the British Medical Journal. This is an expanded version of the talk)
  27. Doug Altman: Scandal of Poor Medical Research. [w:] YouTube [on-line]. CEBM Oxford, 26 maja 2017. [dostęp 2020-03-02]. (ang.).
  28. The CONSORT Group Executive. [w:] www The CONSORT Group [on-line]. [dostęp 2020-03-05].
  29. Douglas G. Altman University of Oxford > Publications, Co-authors. [w:] Mendeley Supports Responsible Sharing [on-line]. Mendeley Ltd.. [dostęp 2020-02-28]. (ang.).
  30. M. Bland: John Martin Bland (Martin Bland). [w:] Strona internetowa University of York > strony pracowników [on-line]. york.ac.uk. [dostęp 2020-03-05]. (ang.).; m.in. zdjęcie D. Altmana i M. Blanda (Institute of Statisticians conference on Health Statistics, Cambridge 1981), wkrótce po prezentacji pierwszej pracy nt. różnic między wynikami różnych pomiarów oraz w towarzystwie swoich nauczycieli, m.in. Davida Coxa (London School of Hygiene and Tropical Medicine, 8 marca 2013)
  31. D.G. Altman, J.M. Bland. Measurement in Medicine:The Analysis of Method Comparison Studies. „Journal of the Royal Statistical Society. Series D (The Statistician)”. 32 (3), s. 307–317, Sep., 1983. Wiley-Blackwell (United Kingdom). ISSN 0964-1998. (ang.). 
  32. J.M. Bland, D.G. Altman. Statistical Methods for Assessing Agreement Between Two Methods of Clinical Measurement. „The Lancet”. 8476 (1), s. 307-310, 1986 Feb 8. ISSN 1605-1676. (ang.). 
  33. Martin Bland: Citation history of Bland and Altman (1986). [w:] Strona internetowa autora [on-line]. york.ac.uk, 25 października 2017. [dostęp 2020-03-07]. (ang.).
  34. Bland J.M., Altman D.G.. Comparing Methods of Measurement: Why Plotting Difference Against Standard Method Is Misleading. „Lancet”. 346 (8982), s. 1085-1087, 1995 Oct 21. Elsevier. ISSN 0140-6736. (ang.). 
  35. J. Martin Bland, Douglas G. Altman. Comparisons against baseline within randomised groups are often used and can be highly misleading. „Trials”. 12 (Article number: 264), 2011. DOI: 10.1186/1745-6215-12-264. (ang.). 
  36. Douglas G Altman, Iain Chalmers: Systematic reviews. BMJ Publishing, s. 119 pp. ISBN 0-7279-0904-5.
  37. Iain Chalmers: Guilty, obsessional, and frustrated. „The BMJ”. 347 (7931), 30 October 2013. DOI: 10.1136/bmj.f6152. (ang.). 
  38. David Moher, Kenneth F. Schulz, Douglas G. Altman. The CONSORT statement: revised recommendations for improving the quality of reports of parallel group randomized trials. „BMC Medical Research Methodology”, 2001-04-20. BioMed Central (BMC). DOI: 10.1186/1471-2288-1-2. (ang.). 
  39. CONSORT statement: extension to cluster randomised trials. „The BMJ”. 328 (7441), s. 702–708, 2004-03-20. BMJ Group. DOI: 10.1136/bmj.328.7441.702. (ang.). 
  40. David Moher, Sally Hopewell, Kenneth F. Schulz, Victor Montori, Peter C. Gøtzsche, P.J. Devereaux, Diana Elbourne, Matthias Egger, Douglas G. Altman, CONSORT Collaborators. CONSORT 2010 Explanation and Elaboration: Updated Guidelines for Reporting Parallel Group Randomised Trials. „International Journal of Surgery”. 10 (1), s. 28-55, 2012. Elsevier. DOI: 10.1016/j.ijsu.2011.10.001. ISSN 1743-9191. (ang.). 
  41. David Moher, Kenneth F. Schulz, Douglas G. Altman for the CONSORT Group. The CONSORT statement: revised recommendations for improving the quality of reports of parallel-group randomised trials. „The Lancet”. 357 (9263), s. 1141, 14 kwietnia 2001. Elsevier. DOI: 10.1016/S0140-6736(00)04337-3. ISSN 1605-1676. (ang.). 
  42. Jamie Kirkham, Senior Lecturer of Biostatistics, University of Liverpool: A tribute to Doug Altman. [w:] COMET VII Meeting, Amsterdam, The Netherlands [on-line]. cometinitiative.org, listopad 2018. [dostęp 2020-03-09]. (ang.).
  43. Iveta Simera, David Moher, Allison Hirst, John Hoey, Kenneth F. Schulz, Douglas G. Altman. Transparent and accurate reporting increases reliability, utility, and impact of your research: reporting guidelines and the EQUATOR Network. „BMC Med”. 8, 2010 Apr 26. BioMed Central (United Kingdom). DOI: 10.1186/1741-7015-8-24. ISSN 1741-7015. (ang.). 
  44. Professor A. O'Hagan. [w:] The University of Sheffield > School of Mathematics and Statistics (SoMaS) - Academic pages [on-line]. sheffield.ac.uk. [dostęp 2020-03-08]. (ang.).
  45. Wykres Blanda-Altmana. [w:] PQStat Baza wiedzy [on-line]. [dostęp 2020-03-06].
  46. Iain Chalmers's research while affiliated with The Cochrane Collaboration and other places. [w:] Research Gate [on-line]. [dostęp 2020-01-21]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj