Esch-sur-Alzette
Esch-sur-Alzette (luks. Esch-Uelzecht; niem. Esch an der Alzette) – gmina ze statusem miejskim w południowo-zachodnim Luksemburgu, w dystrykcie Luksemburg, stolica administracyjna kantonu Esch-sur-Alzette. Jest drugim pod względem wielkości miastem w Luksemburgu oraz cechuje się największą gęstością zaludnienia. Graniczy z Francją.
| gmina | |||
 Widok ogólny | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Dystrykt | |||
| Kanton | |||
| Powierzchnia |
14,35 km² | ||
| Populacja (2005) • liczba ludności |
| ||
| • gęstość |
1 951 os./km² | ||
Położenie na mapie Luksemburga
| |||
| Strona internetowa | |||
W 2005 roku miasto Esch-sur-Alzette, które stanowi centrum gminy, zamieszkiwało 27 146 osób.
Miasto jest centrum krajowej produkcji stali. Jednym z największych pracodawców jest firma Arcelor, największy światowy producent stali, powstały z połączenia firm Aceralia, Arbed i Usinor.
Historia edytuj
Miasto Esch zostało po raz pierwszy wymienione w dokumentach pisanych w bulli papieża Honoriusza II z 12 kwietnia 1128 roku pod nazwą Asch. W 1328 roku Jan Ślepy nadał Esch status „wolnego miasta”. W ciągu lat miasto było zdobywane przez oddziały różnych wojsk. W 1677 z rozkazu Ludwika XIV zburzono mury miejskie. W czerwcu 1841 utworzono Kanton Esch-sur-Alzette.
W XIX wieku rozwinął się znacznie przemysł w okolicy Esch. Zaczęli przybywać nowi pracownicy: najpierw z innych regionów Luksemburga (Oesling/Ösling/Éislek), następnie z zagranicy. Najpierw przybyli imigranci z krajów ościennych, a następnie Polacy i Włosi.
29 maja 1906 roku Wielki Książę Wilhelm IV przywrócił Eschowi prawa miejskie, odebrane w związku z utworzeniem kantonu. W czasie I wojny światowej pod okupacją niemiecką. W czasie II wojny światowej hitlerowcy zajęli miasto w 1940 roku, zburzyli synagogę. W okolicy na przymusowych robotach, głównie w górnictwie, przebywało wielu Rosjan. Esch został wyzwolony 10 września 1944 roku przez wojska amerykańskie.
Kultura edytuj
W mieście znajduje się Narodowe Muzeum Ruchu Oporu, gdzie zebrane są materiały o ruchu oporu w czasie II wojny światowej. Innymi atrakcjami są wielki park i Wieża Berwart, zbudowana w 1621 roku.
W mieście są dwa kina: „Ariston” oraz „Kinosch”. Głównym teatrem jest Teatr Książęcy. W Esch-sur-Alzette jest też centrum kulturalne „Kulturfabrik”. Miasto jest siedzibą jednej z sześciu regionalnych głównych komend Policji Wielkiego Księstwa (Police Grand-Ducale).
W 2006 roku w Esch-sur-Alzette kończył się etap 2 i zaczynał etap 3 Tour de France. W Esch-sur-Alzette, na stadionie Stade de la Frontière, gra jeden z najlepszych luksemburskich klubów piłkarskich Jeunesse Esch.
W 2022 roku Esch-sur-Alzette stało się Europejską Stolicą Kultury[1]. wraz z litewskim Kownem[2].
Budynki sakralne edytuj
- Kościół św. Józefa, 21 rue de l'Eglise
- Kościół św. Henryka, Place des Franciscains
- Kościół Najświętszego Serca, 77 rue Bernard-Zenon
- Kościół Marie-Reine de Lallange, rue du Luxembourg
- Świątynia protestancka, 11 rue de la Liberation
- Synagoga Esch-sur-Alzette, 52 rue du Canal, stara znajdowała się place de la Synagogue
- Ewangelicka Źródło, 138 rue Victor-Hugo
- Kaplica Cmentarna Lallange
- Włoska Kaplica Misyjna
Ludzie związani z Esch-sur-Alzette edytuj
Miasta partnerskie edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Esch2022 is proud to be elected European Capital of Culture. esch2022.lu. [dostęp 2022-01-02]. (ang.).
- ↑ Aldona Tüür: Virginija Vitkienė: 2022-aisiais Europos kultūros sostinės renginiuose Kaune laukiame 1,5 milijono lankytojų. delfi.lt. [dostęp 2022-01-02]. (lit.).