Ewa Totwen
Ewa Totwen-Kilarska (ur. 24 maja 1919 w Wilnie, 14 maja 1999 w Gdańsku[1]) – polska projektantka, lalkarka, wykładowczyni Politechniki Gdańskiej.
| Imię i nazwisko |
Ewa Totwen-Kilarska |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
polska |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki |
Życiorys
edytujEwa Totwen w 1938 ukończyła Gimnazjum im. Księcia Adama Czartoryskiego w Wilnie. Do 1942 studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego. W 1945 repatriowała się do Polski. W latach 1945–1947 kształciła się w Wyższej Szkole Plastycznej i Wyższej Szkole Teatralnej w Łodzi. Na Wydziale Architektury Politechnice Gdańskiej uzyskała dyplom I stopnia w 1953 i II stopnia w 1969[2][3].
Pracowała w Wytwórni Filmów Fabularnych w Łodzi (1952–1953), twórczyni programów telewizyjnych w Gdańsku i Warszawie[2], jako kierowniczka pracowni mikrofilmów Biblioteki Głównej Politechniki Gdańskiej, a następnie jako nauczycielka akademicka w Dziale Norm i Patentów oraz Informacji Naukowo-Technicznej[3]. Od 1972 członkini Stowarzyszenia Architektów Polskich, Oddział Wybrzeże[1].
Współtworzyła wileński Teatr Łątek. Od 1937 zajmowała się tworzeniem marionetek, scenografii, animatorstwem. Do 1951 prowadziła z matką i siostrą Teatr Lalek w Gdańsku. Z Olgą Totwen zrealizowała pierwszy film marionetkowy – „Wspólnymi siłami” (1952–1955). Przygotowywała programy marionetkowe dla telewizji. Tworzyła teatrzyki lalkowe z dziećmi w Gdańsku i na prowincji, także w szkołach specjalnych. Jest twórczynią techniki papierowej dla budowy lalek w teatrach amatorskich. Prowadziła kursy budowy lalek, animacji, reżyserii.W późniejszych latach była także dyrektorką i kierowniczką artystyczną teatru[3][4].
Pochowana na Cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku[1].
Córka Stanisława i Olgi Totwen. Siostra Ireny Totwen-Nowakowskiej. Matka Grażyny Totwen[5]. Żona Macieja Kilarskiego[4].
Wspomnienia i fragmenty pamiętnika Ewy Totwen znalazły się w zbiorach Działu Widowisk Lalkowych Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi[2]. W 2021 jeden z punktów widokowych z Pogańskiej Góry w Gdańsku nazwano imieniem „Totwenek” (tj. Olgi, Ewy i Ireny)[6][7][8].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Ewa Totwen [online], www.archimemory.pl [dostęp 2023-06-08].
- ↑ a b c Roman Włodek, TOTWEN Olga, „Polski Słownik Biograficzny”, LIV (3), 2023, s. 472.
- ↑ a b c Grażyna Kilarska, O wileńskim Teatrze Łątek czyli „Taka sobie bajeczka o kosztownych lalkach”, „Gdański Rocznik Kulturalny”, I, 19, Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Przyjaciół Sztuki, 2000, s. 146 [dostęp 2023-06-08].
- ↑ a b Turbot, Olga, Ewa i Irena, czyli łątki, na które uwziął się los [online], Jej historie, 19 sierpnia 2015 [dostęp 2023-06-08] [zarchiwizowane z adresu 2022-01-29].
- ↑ TOTWENKI [online], Prestiz trojmiasto, 18 marca 2021 [dostęp 2023-06-08] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-18].
- ↑ Gabriela Pewińska, Gdańszczanie zyskali w sobotę nowy punkt widokowy! Otrzymał imię Totwenek, Dziennik Bałtycki, 11 lipca 2021 [dostęp 2024-01-19] [zarchiwizowane 2022-01-16].
- ↑ Marek Wałuszko, Nowy widok z Pogańskiej Góry. Upamiętnienie twórczyń Teatru Łątek WIDEO I ZDJĘCIA, gdansk.pl, 11 lipca 2021 [dostęp 2024-01-19] [zarchiwizowane 2023-06-09].
- ↑ Gdański Zarząd Dróg i Zieleni, gzdiz.gda.pl [dostęp 2024-01-20] [zarchiwizowane 2023-04-04].