Feliks (Szczęsny) Czacki herbu Świnka (ur. w 1723 roku, zm. 2 czerwca 1790 roku w Brusiłowie) – podczaszy wielki koronny w latach 17561785, starosta nowogródzki, bojownik katolicyzmu i złotej wolności szlacheckiej.

Feliks Czacki
Ilustracja
Herb
Świnka
Rodzina

Czaccy herbu Świnka

Data urodzenia

1723

Data i miejsce śmierci

2 czerwca 1790
Brusiłów

Ojciec

Michał Hieronim Czacki

Matka

Konstancja z Wielhorskich

Żona

Katarzyna Małachowska

Dzieci

Tadeusz Czacki
Michał Czacki
Rozalia Czacka
Anna Czacka

Odznaczenia
Order Orła Białego Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów)

Syn Michała, kasztelana wołyńskiego i Konstancji z Wielhorskich.

Kształcił się w szkołach jezuickich, po ojcu w 1744 otrzymał choragiew pancerną. W 1744 roku był posłem wołyńskim na sejm. Poseł czernihowski na sejm 1746 roku, poseł województwa bełskiego na sejm 1748 roku[1], poseł z Podola na sejm w 1750 roku, poseł z Kijowszczyzny na sejm 1752 roku, poseł halicki sejm 1760 roku, poseł wybrany przez egzulantów czernihowskich w 1762 roku. W 1764 roku jako poseł wołyński próbował zerwać konwokację. Poseł lubelski na sejm elekcyjny, podpisał wybór Stanisława Augusta Poniatowskiego z województwa lubelskiego[2]. W 1766 roku był posłem na Sejm Czaplica z województwa wołyńskiego[3].

Członek konfederacji radomskiej. Przeciwnik równouprawnienia różnowierców, po wydaniu odezwy na sejmiki został aresztowany i internowany w Porycku pod strażą oficerów wojska rosyjskiego. W niewoli przebywał sześć i pół roku. Poseł z województwa czernihowskiego na Sejm Czteroletni w 1788 roku[4]. W 1788 roku powołany do Komisji Wojskowej Obojga Narodów. Wybrany członkiem wyłonionej w 1788 roku przez Sejm Czteroletni Deputacji Interesów Zagranicznych[5].

Wyrobił sobie przywilej na założenie w Porycku drukarni polskiej, łacińskiej, francuskiej, włoskiej i żydowskiej. Założył klasztor kapucynów w Brusiłowie.

Pochowany w Porycku.

Żonaty z Katarzyną Małachowską, miał synów Tadeusza i Michała, córki: Rozalię wydaną za mąż za Jana Jacka Tarnowskiego i Annę wydaną za Jana Aleksandra Krasińskiego.

W 1757 roku odznaczony Orderem Orła Białego, w 1781 roku został kawalerem Orderu Świętego Stanisława.

Bibliografia

edytuj
  • Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705–2008, 2008.
  • Władysław Konopczyński, Feliks (Szczęsny) Czacki, w: Polski Słownik Biograficzny, t. IV, Kraków 1938, s. 140–142.
  • Ewa Danowska, "Staropolska dusza jego, umysł gorliwy a wzniosły". Szczęsny Czacki (1723–1790), "Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie", R. 46:2001, s. 175–226. ISSN 0079-3140.

Przypisy

edytuj
  1. Dyaryusze sejmowe z wieku XVIII.T.I. Dyaryusz sejmu z r.1748. Diaria comitiorum Poloniae saeculi XVIII i Diarium comitiorum anni 1748 wydał Władysław Konopczyński, Warszawa 1911, s. 304.
  2. Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 78.
  3. Dyaryusz seymu walnego ordynaryinego odprawionego w Warszawie roku 1766 ..., brak paginacji
  4. Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 334.
  5. Volumina Legum, t. IX, Kraków 1889, s. 62.

Linki zewnętrzne

edytuj