Feliks Perekładowski

Feliks Perekładowski ps. „Przyjaciel 2”, „Wiatr 2” (ur. 11 września 1921[a] w Żółkwi, zm. 10 grudnia 1973 w Buenos Aires) – podoficer Wojska Polskiego, Armii Andersa i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, oficer Armii Krajowej, porucznik piechoty, cichociemny.

Feliks Perekładowski
Przyjaciel 2, Wiatr 2
porucznik porucznik
Data i miejsce urodzenia

11 września 1921
Żółkiew

Data i miejsce śmierci

10 grudnia 1973
Buenos Aires

Przebieg służby
Lata służby

1938–1947

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne w ZSRR (1941–1942)
Polskie Siły Zbrojne
Armia Krajowa
Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj

Jednostki

73 Pułk Piechoty (II RP),
7 Dywizja Piechoty (PSZ),
2 Batalion Strzelców Karpackich,
Kedyw Inspektoratu Nowy Sącz AK,
Oddział Partyzancki „Wilk”,
1 Pułk Strzelców Podhalańskich AK,
2 Korpus Polski (PSZ)

Stanowiska

drużynowy, zastępca dowódcy plutonu, zastępca dowódcy oddziału partyzankiego, dowódca plutonu, dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa,
działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
Feliks Perekładowski i Jan Wojciech Lipczewski, dowódca I Batalionu 1 Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej (ze zbiorów NAC)
Pomnik 1 Pułku Strzelców Podhalańskich AK w Szczawie

Życiorys

edytuj

W 1938 roku zdał maturę w Korpusie Kadetów Nr 1 we Lwowie. Od września 1938 był uczniem Dywizyjnego Kursu Podchorążych Rezerwy 23 DP przy 73 Pułk Piechoty w Katowicach. Od czerwca 1939 odbywał praktykę w 73 Pułku Piechoty.

W kampanii wrześniowej 1939 roku walczył w obronie Lwowa (od 9 września, przebywał we Lwowie do 6 października). 9 października został aresztowany przy próbie przekroczenia granicy polsko-węgierskiej. Przebywał w więzieniach w Stanisławowie i Chersoniu. Został skazany na 5 lat łagrów. Przebywał w łagrach do jesieni 1941 roku, m.in. w Kandałakszy. 21 września 1941 roku został zwolniony z obozu i w lutym 1942 roku wstąpił do Armii Andersa, przydzielono go do 7 Dywizji Piechoty, następnie (od 31 maja) służył jako drużynowy w 2 Batalionie Strzelców Karpackich. Służył, jako instruktor na kursie podchorążych 3 Dywizji Strzelców Karpackich, a od 31 marca 1943 roku był zastępcą dowódcy plutonu w 2 Batalionie Strzelców Karpackich.

Zgłosił się do służby w kraju. 4 listopada 1943 roku został przeniesiony do Włoch i przydzielony do Sekcji Dyspozycyjnej Naczelnego Wodza. Po przeszkoleniu w dywersji został zaprzysiężony 14 lutego 1944 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 30 na 31 maja 1944 roku w ramach operacji „Weller 30” dowodzonej przez mjra naw. Eugeniusza Arciuszkiewicza (zrzut na placówkę odbiorczą „Paszkot 1” 7 km na północ od Łańcuta). Po aklimatyzacji dostał na początku lipca przydział do Kedywu Inspektoratu Nowy Sącz Okręgu Kraków AK. Został zastępcą dowódcy oddziału partyzanckiego „Wilk” dowodzonego przez por. Krystiana Więckowskiego ps. Zawisza oraz dowódcą 1 plutonu. Od 16 sierpnia 1944 roku był dowódcą oddziału o początkowej sile ok. 40 osób. Brał udział w wielu akcjach, były to m.in.:

  • rozbrojenie ok. 50-osobowego niemieckiego posterunku w Kamienicy, 27 lipca 1944 roku[1]
  • zasadzka na szosie koło Kamienicy, w wyniku której zginęło 5 Niemców, 5 było rannych, a 7 wzięto do niewoli (ok. 28 lipca),
  • od 29 lipca uczestniczył w Akcji „Burza”,
  • rozbrojenie 50-osobowej załogi Wehrmachtu w umocnionej szkole w Kamienicy[2],
  • rozbrojenie 2-osobowego posterunku w Łącku (ok. 1 sierpnia),
  • uwolnienie 16 więźniów radzieckich w Jazowsku (ok. 1 sierpnia),
  • 2 akcje na samochody niemieckie na drodze Krościenko nad DunajcemCzorsztyn i pod Tylmanową (sierpień)
  • opanowanie budynku stacyjnego w Kasinie Wielkiej (w nocy z 16 na 17 sierpnia), w odwecie Niemcy spalili kilka wsi i zamordowali ok. 100 osób[2],
  • atak na oddział żandarmów (10 zginęło, 15 było rannych, 21 sierpnia),
  • zasadzka na samochód wiozący załogę posterunku w Łącku – 29 zabitych i rannych Niemców (7 września).

Od 22 września walczył jako dowódca 1 kompanii (i tymczasowo zastępca dowódcy 1 batalionu) 1 Pułku Strzelców Podhalańskich AK, brał m.in. udział w takich akcjach jak:

28 listopada został odprawiony (na czele początkowo 8-osobowego, później 20-osobowego oddziału) do działań w rejonie Zakopanego. Oddział ten został od 6 grudnia wydzielony z 1 Pułku Strzelców Podhalańskich. Na czele tego oddziału:

Od 27 stycznia organizował demobilizację AK w regionie, przerzucał spalonych żołnierzy do Wrocławia, likwidował konfidentów UB, prowadził działalność propagandową. Działał w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj.

15 października 1945 roku wyjechał z kraju. Dotarł do sztabu 2 Korpusu Polskiego w Ankonie (poznał tam swoją przyszłą żonę, kierowniczkę gospody PCK w Ankonie). Służył w Ekspozyturze Informacyjno-Wywiadowczej tego korpusu. W 1947 roku był ewakuowany do Wielkiej Brytanii.

Po demobilizacji wyemigrował do Argentyny. Mieszkał w Buenos Aires. Współwydawał pismo tamtejszej Polonii „Kurier Polski”. Był czynnym działaczem Koła Byłych Żołnierzy AK w Buenos Aires i wiceprezesem Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Argentynie.

Po śmierci został pochowany na cmentarzu Remedios de Escalada.

Awanse

edytuj

Odznaczenia

edytuj

Życie rodzinne

edytuj

Był synem Witolda i Feliksy z domu Herc. Ożenił się z Blanką Krzyńską (1922–1990), nie miał dzieci.

  1. Według dokumentów przechowywanych w Studium Polski Podziemnej urodził się 11 września 1919 roku, w rzeczywistości był o 2 lata młodszy (Tucholski, 1984b).

Przypisy

edytuj
  1. a b Tucholski 1984b ↓, s. 238.
  2. a b Tochman 2011 ↓, s. 155.
  3. a b Tochman 2011 ↓, s. 156.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj