Fiat 131

Fiat 131 Abarth
	<img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Fiat_131-Volumetrico-Abarth.JPG/240px-Fiat_131-Volumetrico-Abarth.JPG" decoding="async" width="240" height="180" class="mw-file-element" data-file-width="2655" data-file-height="1992">
Producent	Fiat
Zaprezentowany	1976
Okres produkcji	1976-1978
Miejsce produkcji	<img alt="Włochy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/22px-Flag_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="1500" data-file-height="1000"> Turyn
	Dane techniczne
Silniki	R4 1995 cm³; 140 - 235 KM
Skrzynia biegów	5-biegowa manualna
Napęd	tylny
Długość	4190 mm
Szerokość	1720 mm
Wysokość	1360 mm
Rozstaw osi	2490 mm
Masa własna	980 kg
	Dane dodatkowe
Pokrewne	Fiat 131
<img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" data-file-width="1024" data-file-height="1376">	Multimedia w Wikimedia Commons

FIAT 131
	; FIAT 131S 1600 Mirafiori z 1976 roku
Inne nazwy	FIAT Brava; FIAT 131 Mirafiori; FIAT Supermirafiori; SEAT 131 Panorama; Tofaş Murat 131; Polski FIAT 131p
Producent	FIAT; SEAT; Tofaş; FSO (montaż SKD)
Zaprezentowany	październik 1974
Okres produkcji	1974–1984
Miejsce produkcji	Turyn-Mirafiori; Barcelona; Bursa; Warszawa; La Victoria; Casablanca; Dżakarta
Poprzednik	Fiat 124; SEAT 124
Następca	Fiat Regata; SEAT Málaga
	Dane techniczne
Segment	C
Typy nadwozia	4-drzwiowy sedan; 5-drzwiowe kombi; 2-drzwiowe coupé
Silniki	1297 cm³ (55 KM/96Nm); 1297 cm³ (65 KM/102Nm); 1297 cm³ (78 KM/103Nm); 1367 cm³ (70 KM/108Nm); 1367 cm³ (75 KM/110Nm); 1585 cm³ (75 KM/124Nm); 1585 cm³ (96 KM/128Nm); 1585 cm³ (85 KM/bd Nm); 1995 cm³ (113 KM/167Nm); 1995 cm³ (115 KM/170Nm); 1995 cm³ (60 KM/117Nm) SOFIM; 2445 cm³ (72 KM/147Nm) SOFIM
Skrzynia biegów	4 lub 5-biegowa manualna
Napęd	tylny
Długość	4240 mm
Szerokość	1640 mm
Wysokość	1410 mm
Rozstaw osi	2490 mm
Masa własna	1025-1195 kg; 1050 kg (SuperMirafiori)
Zbiornik paliwa	50 l (53l od 81r)
Liczba miejsc	5
Bagażnik	380 l; 400 l (SuperMirafiori); 400/ 1170 l (kombi)
Ładowność	400 kg(430 kombi)
	Multimedia w Wikimedia Commons

FIAT 131 – samochód osobowy klasy średniej-niższej, produkowany przez firmę FIAT w latach 1974–1984^[1].

Charakterystyka edytuj

Fiat 131 był zupełnie nowym modelem, posiadał zębatkową przekładnię kierowniczą, w przednim zawieszeniu zastosowano kolumny MacPhersona, w tylnym sprężyny śrubowe, 4 drążki reakcyjne i drążek Panharda prowadziły sztywny most. Początkowo wyposażany był w silniki z wałkiem rozrządu w kadłubie (OHV) (pierwszy silnik, w którym wałek w kadłubie napędzany był paskiem zębatym) czterocylindrowe o pojemności 1297 cm³ (65 KM) i 1585 cm³ (75 KM). W 1976 roku pojawiła się wersja 131 Abarth z silnikiem DOHC o pojemności 1995 cm³ i mocy maksymalnej 140 KM.

W 1979 roku nastąpiła pierwsza znaczna modernizacja^[1], zaczęto wówczas stosować także silniki z Fiata 132 – o pojemnościach 1585 oraz w odmianie Racing – 1995 cm³, a także silnik 1300 DOHC. Oferowano także wersje z silnikiem Diesla. Ostatnia poważna modernizacja nastąpiła w 1981 roku^[1] – silnik 1300 TC (Twin Cam – DOHC) zastąpiono silnikiem 1400TC, zamiast silnika 1585 OHV wprowadzono silnik z wałkiem rozrządu w głowicy (OHC).

W latach 1975–1981 auto było montowane w polskiej FSO na Żeraniu jako Polski Fiat 131p z importowanych zestawów produkcji włoskiej^[3] (tylko sedan w wersji Special). Ogółem zmontowano ich 3102^[3]. Były używane głównie przez urzędy państwowe jako samochody służbowe^[4].

W Stanach Zjednoczonych Fiat 131 występował pod nazwą Brava.

Modele edytuj

Nadwozia nosiły oznaczenia:

sedan – Mirafiori i Supermirafiori (wersje wyposażenia – standard, S (special), L, CL, Supermirafiori)
kombi – Familiare, Panorama
sportowa – Abarth, Racing, Mirafiori sport, Volumetrico.

Po dziewięciu latach produkcji model 131 został zastąpiony przez model Fiat Regata.

FIAT 131S 1600 Mirafiori z 1976 roku
Fiat 131 druga seria (1977–1981)
Fiat 131 druga seria - tył
Wersja z przednimi światłami przeciwmgielnymi

Modele sportowe edytuj

Samochód FIAT 131 Abarth (pełna nazwa Fiat 131 2000 Abarth) zaprezentowano w roku 1976, był produkowany w dwóch wersjach; wyczynowej i sportowej, do sprzedaży dla amatorów sportowej jazdy. FIAT zachęcając do kupna swoich potencjalnych klientów twierdził, że model 131 Abarth różnił się tylko w 30% od modelu seryjnego Fiata 131, a zwycięstwa które model 131 Abarth osiągał były dobrą reklamą dla seryjnego modelu 131. Najbardziej istotną zmianą w stosunku do seryjnego 131 jest silnik przygotowany przez firmę Abarth. Z seryjnego silnika został tylko blok. Głowica silnika wykonana była ze stopów lekkich, w której umieszczono dwa wałki rozrządu napędzane paskiem zębatym. Wałki rozrządu sterują 16 zaworami ustawionymi w układzie widlastym pod kątem 46°. Różny jest układ zasilania wykorzystywany w wersji sportowej i wyczynowej tego pojazdu. Pierwsza wersja ma dwa gaźniki typu Weber, natomiast druga zasilana jest za pośrednictwem mechanicznego układu wtryskowego firmy Kugelfischer. Silnik nie ma tradycyjnej miski olejowej tylko oddzielny zbiornik umieszczony za tylną osią pojazdu, połączony za pomocą długich przewodów, rozwiązanie takie jest zwane suchą miską olejową.

Różnice, jakie występowały między cywilnymi wersjami 131 a wersją Abarth, obejmowały też tylne zawieszenie i układ napędowy. Abarth otrzymał niezależne zawieszenie tylne na ukośnych wahaczach (wersje cywilne miały sztywny most), kłową skrzynię biegów i mechanizm różnicowy o zwiększonym tarciu, o kilku różnych przełożeniach głównych.

Nadwozie rajdowego samochodu ma wiele elementów z tworzyw sztucznych, w tym spojlery: przedni, tylny oraz zamocowany na tylnej krawędzi dachu. Wnęki kół są znacznie poszerzone, a tuż przed nimi znajdują się otwory, którymi wpada powietrze chłodzące podczas jazdy mechanizmy kół tylnych. Całe nadwozie jest wzmocnione. Stylistycznie nadwozie opracowała firma Bertone.

Fiat 131 wersja wyczynowa

Dane techniczne modelu sportowego i wyczynowego edytuj

Nadwozie samonośne - 2-drzwiowe, 5-miejscowe (2-miejscowe)
Silnik 4-suwowy, 4-cylindrowy rzędowy, chłodzony cieczą, umieszczony z przodu pojazdu i napędzający koła tylne
Pojemność skokowa - 1995 cm³
Moc maksymalna - 103 kW (140 KM) przy 6400 obr./min (158 kW (215 KM) przy 7000 obr./min, w ostatnich ewolucjach moc sięgnęła 235 KM)
Stopień sprężania - 10:1 (10,7:1)
Skrzynia przekładniowa 5-biegowa synchroniczna
Hamulce dwuobwodowe ze wspomaganiem, tarczowe na 4 koła wentylowane
Ogumienie o wymiarach 195/50VR15 (285/35VR15)
Długość/szerokość/wysokość - 416/172...182/136 cm
Rozstaw osi - 249 cm
Masa własna pojazdu - 980 kg (ok. 1020 kg)
Prędkość maksymalna - 190 km/h (230 km/h)
Zużycie paliwa - 14,6 l/100 km (w wersji wyczynowej nie jest podawane)

Bibliografia edytuj

Zdzisław Podbielski: Pojazdy włoskie. Warszawa: WKiŁ, 1986, s. 123-127. ISBN 83-206-0540-7. OCLC 749355268.

Fiat 131. [w:] 131.pl [on-line]. [dostęp 2012-07-09]. (pol.).
1976 Fiat 131 Abarth Technical specifications. [w:] carfolio.com [on-line]. [dostęp 2010-03-13]. (ang.).

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Fiat 131 Mirafiori - Brava versions & types. automobile-catalog.com. [dostęp 2013-02-19]. (ang.).
↑ Fiat 131 - Prezentacja - Speed Zone
↑ ^a ^b Zdzisław Podbielski. Samochody montażowe z Żerania. „Auto Świat Classic”. Nr 4/2019. s. 136-137. ISSN 2299-5099.
↑ INTERIA.PL, Polskie Fiaty 127p, 128p, 131p, 132p i Zastawa 1100p [online] [dostęp 2017-08-26] (pol.).

[catalog-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Fiat 131 Mirafiori - Brava versions & types. automobile-catalog.com. [dostęp 2013-02-19]. (ang.).

[2] Fiat 131 - Prezentacja - Speed Zone

[podbielski-3] Zdzisław Podbielski. Samochody montażowe z Żerania. „Auto Świat Classic”. Nr 4/2019. s. 136-137. ISSN 2299-5099.

[4] INTERIA.PL, Polskie Fiaty 127p, 128p, 131p, 132p i Zastawa 1100p [online] [dostęp 2017-08-26] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]