Franciszek Szembek (zm. 1693)
Franciszek Szembek herbu Szembek (ur. ok. 1625 w Słupowie, zm. 1693) – poseł na sejm, burgrabia krakowski (od 1655), pisarz ziemski krakowski od 1663, kasztelan krakowski (1685), starosta biecki w latach 1667-1681[1], kasztelan sanocki (od 1685) i kasztelan kamieniecki od 1688. Ojciec dwóch prymasów Polski: Stanisława Szembeka (1650-1721) i Krzysztofa Antoniego Szembeka (1667-1748).
 Franciszek Szembek kasztelan kamieniecki | |
 Szembek | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Anna Amend |
| Żona |
Zofia Pieniążek |
| Dzieci |
Stanisław Szembek |
ŻyciorysEdytuj
Urodził się w wielkopolskiej wsi Słupowo (obecnie Siemianice) w rodzinie Stanisława Szembeka i Anny Amendzianki
Studiował na Uniwersytecie w Ingolstadt w 1644 roku[2].
Poseł sejmiku proszowickiego na sejm 1667 roku[3]. W 1667 był sędzią kapturowym powiatu bieckiego województwa krakowskiego[4]. Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 z województwa krakowskiego[5]. Jako poseł na sejm konwokacyjny 1674 roku z województwa krakowskiego był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 15 stycznia 1674 roku na tym sejmie[6].
Był również fundatorem kościoła w Zielenicach, oraz właścicielem domu w Proszowicach.
Ożeniony z Zofią Pieniążek (zm. 1671) miał z nią ośmioro dzieci, potomstwem z tego związku byli między innymi Stanisław Szembek, Przecław Stefan Szembek kasztelan wojnicki, Michał Szembek i Antoni Szembek oraz Teresa Szembekówna imię zakonne Franciszka wizytka. Po śmierci pierwszej żony ożeniony powtórnie z Anną Rupniewską (zm. 1706), która dzięki poparciu rodziny Szembeków skutecznie walczyła o spadek po swoim bracie z jego żoną Agnieszką Machówną, ostatecznie skazaną i ściętą z wyroku sądowego. Z drugiego małżeństwa Franciszek miał pięciu synów, byli to Jan Sebastian Szembek, Ludwik Szembek ksiądz kanonik krakowski i warmiński, opat jędrzejowski, sekretarz wielki koronny, Franciszek Szembek chorąży nadworny koronny, Krzysztof Jan Szembek i Aleksander Kazimierz Szembek stolnik koronny 1712, wojewoda sieradzki 1729, starosta biecki, kowelski i radomski.
Franciszek Szembek był ojcem czterech biskupów, z których dwóch doszło do godności prymasowskiej. Fundator kościoła w Zielenicach tutaj też znajduje się płyta nagrobna Franciszka Szembeka ufundowana przez synów.
BibliografiaEdytuj
PublikacjeEdytuj
- Władysław Sarna. Biskupi przemyscy obrządku łacińskiego. Przemyśl, 1903.
PrzypisyEdytuj
- ↑ Urzędnicy województwa krakowskiego XVI-XVIII wieku. Spisy. Oprac. Stanisław Cynarski i Alicja Falniowska-Gradowska. Kórnik, 1990, s. 261.
- ↑ Paweł Czaplewski, Polacy na studyach w Ingolsztacie, Poznań 1914, s. 101.
- ↑ Stefania Ochmann-Staniszewska, Zdzisław Staniszewski, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo – doktryna – praktyka, tom II, Wrocław 2000, s. 372.
- ↑ Stanisław Kutrzeba, Zbiór aktów do historyi ustroju sądów prawa polskiego i kancelaryj sądowych województwa krakowskiego z wieku XVI–XVIII, w: Archiwum Komisji Prawniczej. T. 8, Cz. 2, Kraków 1909, s. 148.
- ↑ Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, s. A3.
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 129.