Franciszek Szembek (zm. 1693)

	Franciszek Szembek
	Franciszek Szembek
	; Szembek
Rodzina	Szembekowie herbu własnego
Data i miejsce urodzenia	ok. 1625 ; Słupowo
Data śmierci	1693
Ojciec	Stanisław Szembek
Matka	Anna Amend
Żona	Zofia Pieniążek; Barbara Anna Rupniewska
Dzieci	Stanisław Szembek; Przecław Stefan Szembek; Michał Szembek; Krzysztof Antoni Szembek; Teresa Szembekówna; Jan Sebastian Szembek; Franciszek Szembek; Krzysztof Andrzej Jan Szembek; Aleksander Kazimierz Szembek; Ludwik Szembek

Ten artykuł dotyczy kasztelana krakowskiego. Zobacz też: Inne osoby o tym imieniu i nazwisku.

Franciszek Szembek herbu Szembek (ur. ok. 1625 w Słupowie, zm. 1693) – poseł na sejm, burgrabia krakowski (od 1655), pisarz ziemski krakowski od 1663, kasztelan krakowski (1685), starosta biecki w latach 1667-1681^[1], kasztelan sanocki (od 1685) i kasztelan kamieniecki od 1688. Ojciec dwóch prymasów Polski: Stanisława Szembeka (1650-1721) i Krzysztofa Szembeka (1667-1748).

ŻyciorysEdytuj

Urodził się w wielkopolskiej wsi Słupowo (obecnie Siemianice) w rodzinie Stanisława Szembeka i Anny Amendzianki

Studiował na Uniwersytecie w Ingolstadt w 1644 roku^[2].

W 1667 był sędzią kapturowym powiatu bieckiego województwa krakowskiego^[3]. Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 z województwa krakowskiego^[4].

Był również fundatorem kościoła w Zielenicach, oraz właścicielem domu w Proszowicach.

Ożeniony z Zofią Pieniążek (zm. 1671) miał z nią ośmioro dzieci, potomstwem z tego związku byli między innymi Stanisław Szembek, Przecław Stefan Szembek kasztelan wojnicki, Michał Szembek i Antoni Szembek oraz Teresa Szembekówna imię zakonne Franciszka wizytka. Po śmierci pierwszej żony ożeniony powtórnie z Anną Rupniewską (zm. 1706), która dzięki poparciu rodziny Szembeków skutecznie walczyła o spadek po swoim bracie z jego żoną Agnieszką Machówną, ostatecznie skazaną i ściętą z wyroku sądowego. Z drugiego małżeństwa Franciszek miał pięciu synów, byli to Jan Sebastian Szembek, Ludwik Szembek ksiądz kanonik krakowski i warmiński, opat jędrzejowski, sekretarz wielki koronny, Franciszek Szembek chorąży nadworny koronny, Krzysztof Andrzej Jan Szembek i Aleksander Kazimierz Szembek stolnik koronny 1712, wojewoda sieradzki 1729, starosta biecki, kowelski i radomski.

Franciszek Szembek był ojcem czterech biskupów, z których dwóch doszło do godności prymasowskiej. Fundator kościoła w Zielenicach tutaj też znajduje się płyta nagrobna Franciszka Szembeka ufundowana przez synów.

BibliografiaEdytuj

Odpowiedź na tzw. „deliberatoria” kasztelana sanockiego Franciszka Szembeka do króla Jana III Sobieskiego

PublikacjeEdytuj

Władysław Sarna. Biskupi przemyscy obrządku łacińskiego. Przemyśl, 1903.

PrzypisyEdytuj

↑ Urzędnicy województwa krakowskiego XVI-XVIII wieku. Spisy. Oprac. Stanisław Cynarski i Alicja Falniowska-Gradowska. Kórnik, 1990, s. 261.
↑ Paweł Czaplewski, Polacy na studyach w Ingolsztacie, Poznań 1914, s. 101.
↑ Stanisław Kutrzeba, Zbiór aktów do historyi ustroju sądów prawa polskiego i kancelaryj sądowych województwa krakowskiego z wieku XVI–XVIII, w: Archiwum Komisji Prawniczej. T. 8, Cz. 2, Kraków 1909, s. 148.
↑ Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, s. A3.

[1] Urzędnicy województwa krakowskiego XVI-XVIII wieku. Spisy. Oprac. Stanisław Cynarski i Alicja Falniowska-Gradowska. Kórnik, 1990, s. 261.

[2] Paweł Czaplewski, Polacy na studyach w Ingolsztacie, Poznań 1914, s. 101.

[3] Stanisław Kutrzeba, Zbiór aktów do historyi ustroju sądów prawa polskiego i kancelaryj sądowych województwa krakowskiego z wieku XVI–XVIII, w: Archiwum Komisji Prawniczej. T. 8, Cz. 2, Kraków 1909, s. 148.

[4] Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, s. A3.

[1]

[2]

[3]

[4]