Wikipedia

GNU Compiler Collection

zestaw kompilatorów rozwijany w ramach projektu GNU
(Przekierowano z G++)

GNU Compiler Collection (GCC) – zestaw kompilatorów o otwartym kodzie źródłowym rozwijany w ramach Projektu GNU. Rozpowszechniany jest na licencji GPL oraz LGPL.

GNU Compiler Collection
Logo GNU Compiler Collection
Logo programu
ilustracja
Autor The GNU Project
Aktualna wersja stabilna 12.1 (6 maja 2022; ponad 2 lata temu)[1]
Aktualna wersja testowa 13.0 (28 kwietnia 2022; ponad 2 lata temu)[1]
Rodzaj Kompilator
Licencja GPL, LGPL
Strona internetowa

GCC jest podstawowym kompilatorem w systemach uniksopodobnych, przy czym szczególnie ważną rolę odgrywa w procesie budowy jądra Linuksa.

Historia

edytuj

Początkowo skrótowiec GCC oznaczał GNU C Compiler, ponieważ był to kompilator wyłącznie do języka C.

Pierwsza wersja kompilatora o numerze 1.0 została opublikowana 23 maja 1987 przez Richarda Stallmana.

Znaczącym wydarzeniem w historii rozwoju GCC było wydanie wersji 2.95 w lipcu 1999 – pierwszej po zintegrowaniu z projektem EGCS.

Kompilatory dostępne w GCC

edytuj

W skład GCC wchodzą kompilatory następujących języków programowania:

a także eksperymentalnie

Istnieje również frontend języka D dla GCC – gdc[2].

Środowisko pracy

edytuj

Kompilatory wchodzące w skład GCC mogą być uruchamiane na wielu różnych platformach sprzętowych i systemowych. Za ich pomocą można generować kod wynikowy przeznaczony dla różnych procesorów i systemów operacyjnych oraz dokonywać tzw. kompilacji skrośnej.

Lista kilku najważniejszych architektur sprzętowych, na których uruchomiono GCC:

Poniżej zestawiono systemy operacyjne umożliwiające uruchomienie GCC:

Kompilatory GCC (w szczególności kompilator C) służą do kompilacji wielu jąder systemów operacyjnych, takich jak Linux, Hurd, jądro FreeBSD oraz wielu systemów eksperymentalnych.

Budowa i działanie GCC

edytuj

Program gcc (wywoływany podczas kompilacji np. z linii poleceń) odpowiada za przetworzenie argumentów, uruchomienie odpowiedniego kompilatora właściwego dla języka programowania w jakim zakodowano plik z kodem źródłowym, wykonanie programu asemblera dla tak otrzymanego wyniku oraz uruchomienie konsolidatora (linkera) w celu uzyskania pliku wykonywalnego.

Przykładowo dla pliku napisanego w C zostaną wykonane następujące programy: preprocesor cpp, kompilator cc1, asembler as oraz konsolidator collect2 (dostępny zazwyczaj jako program ld). Należy przy tym zwrócić uwagę, iż program as wchodzi w skład pakietu oprogramowania binutils. Również pliki nagłówkowe biblioteki standardowej języka C nie są częścią GCC.

Kompilator GCC składa się z 3 głównych części: front endu, middle endu oraz back endu.

front end

edytuj

Dla każdego języka programowania obsługiwanego przez GCC istnieje oddzielny front end. Dzięki temu względnie łatwo można dodawać kompilatory do nowych języków. Plik z kodem źródłowym poddawany jest procesowi analizy składniowej za pomocą ręcznie zakodowanego parsera. W efekcie tego działania powstaje reprezentacja programu zwana AST (ang. abstract syntax tree), która jest następnie przetwarzana do postaci w pełni niezależnej od pierwotnie użytego języka programowania GENERIC lub GIMPLE.

middle end

edytuj

Na tym etapie kompilator dokonuje optymalizacji kodu polegającej na:

  • usunięciu "martwego" kodu, który się nigdy nie wykona
  • obliczeniu stałych wartości i zastąpieniu nimi wyrażeń zawartych w programie
  • wyeliminowaniu kodu nadmiarowego
  • wykonaniu innych optymalizacji

Reprezentacja kodu zamieniana jest z postaci GIMPLE do innej zwanej RTL (ang. Register Transfer Language).

back end

edytuj

Ta część GCC odpowiada za wygenerowanie kodu asemblera przeznaczonego dla konkretnej architektury sprzętowej, a z niego kodu obiektowego. Ponieważ na tym etapie kompilator ma wiele informacji na temat docelowej platformy może dokonać kolejnych optymalizacji kodu np. uwzględniając budowę procesora, zestaw jego rozkazów czy specyficzne rozszerzenia.

Rozszerzenia języka C

edytuj

GCC zawiera wiele rozszerzeń ponad to, co określają standardy ANSI i ISO.

Są to m.in.:

  • zmienne etykietowe
  • etykiety lokalne
  • traktowanie dowolnych fragmentów kodu (statement) jako wyrażeń (expression)
  • zagnieżdżanie definicji funkcji
  • heksadecymalne deklarowanie zmiennych zmiennoprzecinkowych
  • makra o zmiennej liczbie argumentów
  • konstrukcja case z przedziałami

Zmienne etykietowe

edytuj 
# include <stdio.h>

void foo (int nr)
{
  static void * labels [] = {&&label0, &&label1};

  goto *labels [nr];
label0:
  printf("Code 0\n");
  return;
label1:
  printf("Code 1\n");
  return;
}

int main()
{
  foo(0);
  foo(1);
  return 0;
}

Inline Assembler w C/C++

edytuj

GCC umożliwia użycie asemblera w kodzie. Nie są to jednak pojedyncze instrukcje, tylko całe bloki razem ze zdefiniowanymi specjalnym systemem interfejsem między asemblerem a C/C++. Dzięki temu GCC może o wiele lepiej optymalizować kod.

W poniższym przykładzie program drukuje najpierw i=1, później i=2. GCC sam dokonuje alokacji rejestrów oraz przeniesienia między rejestrami a zmienną i na stosie. 

# include <stdio.h>

int main()
{
  int i=0;

  asm("movl $1, %0" : "=g" (i));
  printf("i = %d\n", i);
  asm("addl $1, %0" : "+g" (i));
  printf("i = %d\n", i);
  return 0;
}

Makra o zmiennej liczbie argumentów

edytuj

Oprócz funkcji o zmiennej liczbie argumentów, deklarowanych np. int printf (const char *, ...); (gdzie ... oznacza zero lub więcej argumentów), GCC umożliwia tworzenie makr o zmiennej liczbie argumentów. Deklaruje je się tak samo jak funkcje: 

# define printf(fmt, ...)

Aby użyć listy argumentów, należy użyć definiowanego wtedy makra __VA_ARGS__: 

# define printf(fmt, ...) fprintf(stdout, fmt, __VA_ARGS__);

Zamiast __VA_ARGS__, zostaną wklejone argumenty, w formie:

0 argumentów
1 argument arg1
2 lub więcej argumentów arg1, arg2, arg3, arg4

Jednak, jak widać, jeśli makru printf podamy zero argumentów, po drugim argumencie funkcji fprintf zostanie sam przecinek. Będzie to błędem składniowym. Aby tego uniknąć, wymyślono jeszcze jedno rozszerzenie 

# define printf(fmt, ...) fprintf(stdout, fmt,##__VA_ARGS__);

Dzięki zastosowaniu operatora sklejania ##, jeśli podane zostanie zero argumentów o zmiennej liczbie, nie będzie zbędnego przecinka.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b GCC, the GNU Compiler Collection - GNU Project. [dostęp 2022-07-03]. (ang.).
  2. ↑ Strona projektu GDC

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=GNU_Compiler_Collection&oldid=75071594”