Gadożer białopręgi

Gadożer białopręgi
	Circaetus cinerascens
	J.W. von Müller, 1851
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	szponiaste
Rodzina	jastrzębiowate
Podrodzina	jastrzębie
Plemię	Circaetini
Rodzaj	Circaetus
Gatunek	gadożer białopręgi
Synonimy
	Circaëtos cinerascens J.W. von Müller, 1851;
	Circaëtos cinerascens J.W. von Müller, 1851;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gadożer białopręgi^[4] (Circaetus cinerascens) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), zamieszkujący Afrykę Subsaharyjską. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Taksonomia: Gatunek ten opisał Johann Wilhelm von Müller w 1851 roku, nadając mu nazwę Circaëtos cinerascens. Jako miejsce typowe wskazał Sennar (Sudan)^[2]^[5]^[6]. Nie wyróżnia się podgatunków^[2]^[7].

Morfologia: Jest szaro-brązowy, z białymi paskami na brzuchu i udach. Policzki są jasnoszare, ogon czarny, nogi, dziób i oczy żółte. Sterówki mają czarne brzegi. Samice mają ciemniejsze ubarwienie od samców. Osobniki tego gatunku osiągają długość 55–58 cm, a rozpiętość ich skrzydeł wynosi 120–134 cm. Ich masa waha się w okolicach 1,1 kg.

Zasięg występowania: Gadożer białopręgi występuje w Afryce Subsaharyjskiej – od Senegambii na wschód po południowy Sudan i zachodnią Etiopię, a stamtąd na południe po Angolę, Namibię, Botswanę i Zimbabwe^[2].

Ekologia i zachowanie: Ptaki te żyją w lasach i na sawannach urozmaiconych drzewami, w pobliżu rzek lub jezior, pomiędzy równoleżnikami 16°N a 19°S, głównie na wysokościach od 0 do 2000 m n.p.m. Żywią się gryzoniami, płazami, rybami, jaszczurkami, żółwiami i wężami. Okres godowy trwa przez cały rok, choć gody są nasilone w okresie od grudnia do kwietnia. Samice składają jedno jajo.

Status: Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje gadożera białopręgiego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Gatunek ten opisywany jest jako lokalnie pospolity. Liczebność światowej populacji prawdopodobnie mieści się bliżej dolnej granicy przedziału 10 000 – 100 000 osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy ze względu na wycinkę nadrzecznych lasów^[3].

Przypisy

↑ Circaetus cinerascens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Western Banded Snake-eagle (Circaetus cinerascens). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
↑ ^a ^b Circaetus cinerascens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Accipitrinae Vigors, 1824 - jastrzębie (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-13].
↑ D. Lepage: Banded Snake-Eagle Circaetus cinerascens. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-07-29]. (ang.).
↑ J.W. vonJ.W. Müller J.W. vonJ.W., Diagnosen der in dem ersten Bande der Beiträge zur Ornithologie Africa's von John Wilhelm von Müller enthaltenen neuen Species, „Naumannia”, 1 (4), 1851, s. 27 (niem.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-13]. (ang.).

Circaetus cinerascens. [w:] The Eagle Directory [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-29)]. (ang.).
James Ferguson-Lees, David A. Christie: Raptors of the World. Christopher Helm, 2001. ISBN 0-7136-8026-1. (ang.).

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Species account: Western Banded Snake Eagle Circaetus cinerascens. Global Raptor Information Network. (ang.).