Galium aetnicum

gatunek rośliny

Galium aetnicum Biv.gatunek rośliny z rodziny marzanowatych. Występuje na Sycylii, Sardynii oraz w środkowych i południowych Włoszech[3].

Galium aetnicum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

goryczkowce

Rodzina

marzanowate

Rodzaj

przytulia

Gatunek

Galium aetnicum

Nazwa systematyczna
Galium aetnicum Biv.
Stirp. Rar. Sicilia 4: 21 (1816 publ. 1818)[3]
Synonimy
  • Galium aetnense C.Presl
  • Galium trinacrium Roem. & Schult.[3]

Morfologia edytuj

Pokrój
Wieloletnie rośliny zielne, jednosiowe, niebieskozielono owoszczone, na dużych wysokościach darniowe, ze zdrewniałymi korzeniami głównymi[4].
Pędy
Długie kłącze, ukorzenione w węzłach. Łodyga o wysokości (3–)5–80(–100) cm, u nasady kwadratowa na przekroju, bardzo silnie rozgałęziona od nasady, z (4–)6–20 odziomkowymi pędami kwiatonośnymi, krzaczastymi, podnoszącymi się do wyprostowanych, u form wysokogórskich płożącymi, niekiedy zwisającymi, bardzo rzadko owłosionymi u nasady. Międzywęźla u nasady silnie skrócone (5–20 mm), stopniowo wydłużające się ku górze. Wegetatywne pędy powtarzające często bardzo długie, 15–20 cm, wyprostowane[4].
Liście
Zebrane w okółki po 6 (5–8), równowąsko-lancetowate do odwrotnie lancetowatych, długości 10–20 mm, szerokości 0,7–5 mm, uniesione do wniesionych, niemal zawsze nagie, niebieskozielone, nieco mięsiste[4].
Kwiaty
Skupione w szczytowe wiechy, wykształcające boczne odgałęzienia drugiego rzędu z wiechowato-stożkowatymi kwiatostanami. Szypułki o długości 1–6 mm, po okresie kwitnienia wydłużające się. Korona kwiatu o średnicy 3–4(–5) mm, biała, kołowo rozpostarta. Płatki korony owalne do długo trójkątnych, długości ok. 1,5 mm i szerokości ok. 1 mm, prawie zawsze długo kończykowate. Pylniki ciemnobrązowe do ciemnofioletowych[4].
Owoce
Ciemnobrązowe do czarnych rozłupnie, często wyraźnie owoszczone, gładkie lub nieco brodawkowate[4].

Biologia edytuj

Rozwój
Kwitną od lipca do września[5].
Siedlisko
Otwarte, nasłonecznione miejsca w garigu, wychodnie skalne, miejsca kamieniste, piaski wulkaniczne, lawy i inne skały wulkaniczne, na wysokości od 2 do nawet 3000 m n.p.m.[4]
Genetyka
Liczba chromosomów 2n = 44 (tetraploid)[4].

Systematyka edytuj

Gatunek z rodzaju przytulia z plemienia Rubieae z podrodziny Rubioideae z rodziny marzanowatych Rubiaceae[6].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-27] (ang.).
  3. a b c Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2021-08-03]. (ang.).
  4. a b c d e f g Franz Krendl. Galium aetnicum Biv. und Galium cinereum All., zwei Arten des westmediterranen Gebietes aus der Sektion Eugalium Koch. „Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien”. 80, s. 67-86, 1976. 
  5. Galium aetnicum [Caglio dell'Etna]. Flora Italiana. [dostęp 2021-08-02].
  6. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2021-08-03]. (ang.).